برای درد دنبالچه چه دکتری بریم

دنبالچه ناحیه‌ای مثلثی شکل در پایه ستون فقرات و نخاع است که در زیر استخوان خاجی قرار دارد. این ناحیه هنگام نشستن وزن زیادی را تحمل می‌کند و در صورت استفاده بیش‌ازحد مانند نشستن به مدت طولانی روی یک سطح سخت آسیب می‌بیند. موارد متعدد دیگری نیز می‌توانند باعث دردهای مزمن در این ناحیه شوند. سؤالی که پیش می‌آید این است که برای درد دنبالچه چه دکتری بریم و چه رفتاری در قبال علائم آسیب به دنبالچه داشته باشیم؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سؤالات را برایتان توضیح دهیم.

برای درد دنبالچه چه دکتری بریم؟

معمولاً درد دنبالچه‌ای که به دلیل فشار کاری زیاد ایجاد شده باشد، با مراقبت‌های خانگی اعم از استفاده از کمپرس یخ، استراحت، داروهای مسکن بدون نسخه و ... بعد از چند روز بهبود پیدا می‌کند؛ اما درصورتی‌که بعد از چند روز علائم بهبود پیدا نکردند یا به‌مرور بدتر شدند، بهترین پاسخی که می‌توان به سؤال برای درد دنبالچه چه دکتری بریم داد متخصص ارتوپدی در یک مرکز تخصصی ارتوپدی مجهز است که نسبت به آسیب‌های ستون فقرات تخصص کافی دارد و می‌تواند با معاینه فیزیکی شما به‌طور کامل و انجام تست‌های موردنیاز تشخیص دهد که علت آسیب به ناحیه دنبالچه و ایجاد علائم چیست؟

البته لازم به ذکر است که بسیاری از دردهای ایجادشده در این ناحیه دلایل ایدیوپاتیک یا ناشناخته دارند و در این شرایط متخصص ارتوپدی تنها سعی می‌کند با انجام روش‌های مناسب علائم را بهبود بخشد و سایر قسمت‌های ستون فقرات را نیز تحت نظر دارد تا دچار آسیب نشوند.

درد دنبالچه (کوکسیدینیا) چیست؟

درد دنبالچه به دردی گفته می‌شود که در داخل و اطراف استخوانی مثلثی شکل و کوچک در انتهای ستون فقرات و دقیقاً بالای شکاف باسن شما قرار دارد. درواقع ناحیه دنبالچه شما از سه تا پنج مهره در ستون فقرات تشکیل ‌شده که به‌صورت یک ‌تکه و طبیعی به هم جوش خورده‌اند. البته چندین تاندون، ماهیچه و رباط نیز به آن متصل می‌شوند که در صورت آسیب می‌توانند باعث درد دنبالچه شوند. وقتی می‌نشینید، هر دو استخوان دنبالچه و ایسکیال (دو استخوانی که قسمت پایین لگن شما را تشکیل می‌دهند) وزن شما را تحمل می‌کنند. در دو سوم بزرگ‌سالان نیز دنبالچه به‌جای اینکه مستقیماً به سمت پایین باشد، کمی خمیده می‌شود که مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما درصورتی‌که انحنای آن بیش‌ازحد و غیرطبیعی شود، دردناک خواهد بود.

دلایل ایجاد درد در دنبالچه

دردهایی که در ناحیه دنبالچه ایجاد می‌شوند، می‌توانند از یک درد مبهم و خفیف تا دردهای خنجری شدید متفاوت باشند. گاهی ممکن است درمان و بهبود علائم حتی تا چند ماه یا بیشتر طول بکشد. مهم‌ترین دلایلی که باعث درد در ناحیه دنبالچه می‌شوند، عبارت‌اند از:

چاقی یا کمبود وزن

وزن اضافی باعث می‌شود، فشار بیشتری به دنبالچه وارد شود. این وضعیت می‌تواند باعث شود که دنبالچه به عقب متمایل گردد و اگر این ناحیه از موقعیت خارج شود، صدمه خواهد دید. از طرفی اگر چربی کافی در باسن خود نداشته باشید تا از ساییدگی دنبالچه بر روی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها جلوگیری شود، باز هم این ناحیه آسیب‌دیده و باعث ایجاد درد می‌شود. مالش، بافت‌های نرم را نیز ملتهب کرده و علائم بروز می‌کنند.

ترومای خارجی

تروماها یا آسیب‌های خارجی می‌توانند باعث کبودی، شکستگی و یا دررفتگی دنبالچه شوند که زمین خوردن یکی از این تروماها محسوب می‌شوند.

ترومای داخلی

تروماهای داخلی نیز آسیب‌هایی نظیر ضربه ناشی از زایمان سخت یا نشستن طولانی‌مدت روی یک سطح باریک یا سخت می‌باشد.

سایر موارد

ممکن است برخی از موارد نادر مانند عفونت، سرطان، آبسه یا کیست و تومور نیز باعث ایجاد درد در ناحیه دنبالچه شوند.

علائم درد دنبالچه (کوکسیدینیا) چیست؟

خود درد دنبالچه علامت وجود یک آسیب یا بیماری است، اما ممکن است این درد به شکل‌های مختلف خودش را بروز دهد که نشان دهد دنبالچه شما آسیب‌دیده است، ازجمله:

• درد زیاد یا سوراخ کننده در دنبالچه
• دردی که هنگام تغییر حالت نشسته به ایستاده شدیدتر می‌شود.
• دردی که هنگام نشستن طولانی‌مدت شدید می‌شود.
• درد در هنگام اجابت مزاج
• درد هنگام رابطه جنسی

سایر علائم مرتبط که ممکن است با کوکسیدینیا رخ دهد، عبارت‌اند از:

• افسردگی
• اضطراب
• بدخوابی
• باسن دردناک
• کمردرد

تشخیص علت درد دنبالچه

برای تشخیص علت درد دنبالچه همان‌طورکه در پاسخ به سؤال برای درد دنبالچه چه دکتری بریم بیان کردیم باید به ملاقات یک ارتوپد باتجربه که در زمینه آسیب‌های ستون فقرات نیز دانش و تخصص کافی داشته باشد، بروید. پزشک ابتدا، پس از گرفتن سابقه پزشکی عمومی، از شما در مورد هر گونه آسیبی که اخیراً اتفاق افتاده است ازجمله زمین خوردن یا زایمان، سؤال می‌کند. سپس یک معاینه فیزیکی و بصری از ناحیه ایجاد درد برای بررسی شکستگی آشکار، تغییر شکل، توده یا آبسه (عفونت) انجام می‌دهد. ممکن است ناحیه مقعدی و روده را نیز معاینه کند تا بتواند تشخیص دقیق‌تری از آسیب‌های ایجاد شده بدهد. برخی از تست‌هایی که به تشخیص نهایی به متخصص ارتوپدی کمک می‌کنند، عبارت‌اند از:

• اشعه ایکس
• سی‌تی‌اسکن
• ام آر آی
• اسکن استخوان

نحوه درمان درد کوکسیدینیا یا درد دنبالچه

اکثر افرادی که به دلیل فشار بیش‌ازحد بر این ناحیه دچار علائم شده‌اند، با انجام اقدامات محافظه‌کارانه تحت نظر پزشک بعد از چند هفته بهبود پیدا خواهند کرد. برخی از این درمان‌های مراقبتی در خانه عبارت‌اند از:

• مصرف یک NSAID مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب
• کوتاه کردن زمان نشستن و درصورتی‌که مجبور به نشستن هستید، به جلو خم شوید.
• حمام آب گرم برای شل شدن عضلات و درنتیجه کاهش درد
• هنگام نشستن بهتر است برای کاهش فشار بر این ناحیه از یک بالش ژله‌ای گوه‌ای یا بالش دنبالچه ای (بالش دونات) استفاده کنید.
• می‌توانید از نرم‌کننده‌های مدفوع به‌عنوان ملین برای کاهش درد در هنگام اجابت مزاج استفاده نمایید.
• طبق برنامه‌ای که از پزشکتان دریافت می‌کنید، حرکات کششی و تقویتی عضلات کمر و لگن را به‌صورت مرتب انجام دهید.
• از بسته‌های سرد یا گرم در قسمت پایین کمر استفاده کنید و هر بار به مدت 20 دقیقه آن را روی ناحیه درد نگه دارید.
• از پوشیدن لباس‌های تنگ به مدت طولانی اجتناب کنید.

درصورتی‌که این روش‌ها کارساز نباشند، متخصص ارتوپدی ممکن است از روش‌های زیر برای درمان و بهبود علائم استفاده کند:

• مسدود کردن منبع عصبی در ناحیه با استفاده از داروهای بی‌حس‌کننده و استروئیدها برای کاهش التهاب یا استفاده از روش اوزون‌تراپی که سریعاً درد و التهاب را کاهش می‌دهد و در مرکز تخصصی ما نیز توسط افراد ماهر انجام می‌شود.
• ماساژ درمانی که معمولاً فقط تسکین موقتی ایجاد می‌کند. توجه داشته باشید که ماساژ درمانی باید تنها در مراکز معتبر و توسط افراد آشنا به آسیب‌های ستون فقرات انجام شود. در غیر این صورت می‌تواند آسیب را تشدید کند.
• تمرینات کششی و بهبود وضعیت بدن با هدایت فیزیوتراپیست
• TENS (تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست)
• جراحی کوکسیژکتومی جزئی (برداشتن بخشی از دنبالچه که بسیار نادر است)
• کوکسیژکتومی کامل (برداشتن کل دنبالچه که باز هم بسیار نادر است)

توجه داشته باشید که در طول پیگیری تشخیص و درمان درد دنبالچه، سایر علائمی که ممکن است همراه با کوکسیدینیا رخ دهند، مانند افسردگی، اضطراب و سیاتیک نیز باید موردتوجه و درمان قرار گیرند.

روش های درمان درد دنبالچه

روش‌های درمان درد دنبالچه می‌تواند به دو صورت جراحی و غیر جراحی باشد. روش‌های غیر جراحی شامل فیزیوتراپی، تغییر وضعیت نشستن و استفاده از بالش مخصوص برای نشستن و... می‌باشد. فیزیوتراپی شامل درمان عصبی، تزریق دنبالچه و کوکسیژکتومی است. برای درمان اعصاب دنبالچه می‌توان اوزون تراپی انجام داد. دلایل درد دنبالچه بسیار پیچیده است و پیدا کردن علل ایجاد درد در این قسمت بسیار دشوار است. حتی ضربه کوچک به این استخوان می‌تواند باعث درد و سبب تحریک اعصاب دنبالچه شود.  

درد دنبالچه (کوکسیدینیا) در دوران بارداری چگونه درمان می‌شود؟

در خانم‌هایی که باردار هستند، بخصوص در سه ماه آخر به دلیل تغییرات ستون فقرات و افزایش وزن، داشتن درد دنبالچه طبیعی است. این درد همچنین می‌تواند ناشی از نشستن طولانی‌مدت در بارداری باشد یا هنگام ایستادن و راه رفتن نیز ایجاد شود؛ زیرا در این شرایط جنین در حال رشد به استخوان فشار می‌آورد. فیزیوتراپیست‌ها توصیه می‌کنند بانوان باردار هنگام خواب به پهلو دراز بکشند و هنگام نشستن حتماً از بالشتک مخصوص دنبالچه استفاده کنند. با این کار می‌توانند فشار اضافی را از روی دنبالچه برداشته و به تسکین بخشی از درد کمک کنند. همچنین پیاده‌روی نیز فشار و درد دنبالچه را کاهش می‌دهد.

سخن آخر

درد دنبالچه ممکن است حاد و کوتاه‌مدت باشد که معمولاً این نوع دردها به دلیل فعالیت و چند روز پر مشغله کاری ایجاد می‌شوند و بعد از استراحت و انجام سایر مراقبت‌های خانگی بهبود پیدا می‌کنند؛ اما گاهی آسیب‌ها باعث دردهای مزمن و طولانی‌مدت می‌شوند که می‌توانند بر عملکرد شما و کیفیت زندگی تأثیر منفی داشته و باعث اختلال در انجام بسیاری از کارها مانند نشستن، رانندگی و ... شود.

بنابراین در این شرایط حتماً باید در اسرع وقت به یک ارتوپد خوب در یک مرکز تخصصی مجهز مراجعه کنید تا بعد از بررسی‌های کامل و تشخیص نهایی بهترین برنامه درمانی برای شما آغاز شود. سهل‌انگاری در درمان این درد می‌تواند عوارض ناگواری مانند زمین‌گیر شدن را ایجاد نماید. شما می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل توسط متخصصینی باتجربه به مرکز تخصصی ما مراجعه نمایید. برای گرفتن نوبت می‌توانید از طریق لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه با ما در ارتباط باشید.