پارگی رباط صلیبی

پارگی رباط صلیبی، یکی از موضوعاتی است که امروزه آن را در مورد بسیاری از ورزشکاران حرفه ای و یا غیر حرفه ای مشاهده می کنیم. شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که این پارگی چگونه ایجاد می شود و یا این که شاید پارگی رباط صلیبی در شما تشخیص داده شده و می خواهید در مورد آن و درمان آن، اطلاعاتی به دست آورید.

به هر حال، در ادامه ،نحوه پارگی رباط صلیبی، نشانه ها و علائم آن و در نهایت درمان پارگی رباط صلیبی را برای شما قرار می دهیم و می توانید با خواندن این مقاله، به جواب تمامی سوالات خود برسید. پس با ما همراه باشید.

پارگی رباط صلیبی چگونه ایجاد می شود؟

قبل از این که به نحوه ایجاد پارگی رباط صلیبی بپردازیم، ابتدا بیایید تا کمی در مورد رباط صلیبی اطلاعات بدست بیاوریم. زانوی انسان از تاندون ها، رباط ها، عضلات، استخوان ها و غضروف ها ایجاد شده است.

تاندون ها در زانو، عضلات را به استخوان ها متصل می کنند و غضروف نیز مانند یک بالشتک و یا کمک فنر برای زانو عمل می کند و از وارد شدن فشار به زانو و یا فرسوده شدن آن در هنگام حرکت کردن جلوگیری می کند.

در ناحیه زانو چهار رباط وجود دارد که به نگه داشتن استخوان ها و مفاصل زانو و یا به طور کلی می توان گفت تمامی مجموعه زانو، کمک می کند. دو رباط صلیبی در زانو وجود دارد، که یکی از آن ها در قسمت جلویی و دیگری در قسمت عقبی زانو وجود دارد.

 این رباط ها به دلیل این که شکلی ضربدری و صلیب مانند را در زانو ایجاد می کنند، رباط صلیبی نام گذاری شده اند. رباط صلیبی قدامی، باعث محدود شدن حرکت لگن به سمت جلو، در هنگام وارد آمدن فشار به زانو می شود و رباط صلیبی خلفی باعث جلوگیری از حرکت زانو به خلف می شود و در کل هر دو این رباط ها باعث ثبات زانو می شوند و از حرکت بیش از حد زانو به سمت جلو و یا عقب جلوگیری می کنند.

حال اگر این رباط ها بیش از ظرفیت خود کشیده شوند و یا ضربه بسیار شدیدی به آن ها وارد شود، دچار پارگی می شوند. همان طور که پیش تر نیز خواندید، این پارگی اغلب در ورزش اتفاق می افتد. ورزش هایی که شروع و یا توقف های ناگهانی، تغییر جهت های ناگهانی و پریدن های زیادی در خود دارند، بیشتر از دیگر ورزش ها در خطر پارگی رباط صلیبی قرار دارند.

در هنگام پارگی رباط صلیبی، معمولا یک صدا مانند پاپ و یا کلیک نیز شنیده می شود که می توان آن را یکی از اصلی ترین نشانه های پارگی رباط دانست. پس از مدتی، درد و ناتوانی شدیدی در فرد در ناحیه زانو ایجاد می شود. تورم نیز ممکن است که پس از پارگی رباط، در ناحیه زانو ایجاد شود.

در اغلب موارد، فشار هایی که باعث آسیب دیدگی و پارگی رباط صلیبی می شوند، به دیگر قسمت های زانو مانند غضروف ها، تاندون ها و استخوان ها نیز آسیب می رسانند.

هر فردی، در هر سن و سطح آمادگی بدنی، می تواند دچار پارگی رباط صلیبی شود. معمولا آسیب دیدگی رباط صلیبی، در شرایط زیر ایجاد می شود:

• شروع، توقف و یا تغییر جهت ناگهانی
• کشش بیش از حد زانو
• ضربه شدید به زانو خصوصا از طرفین آن

همچنین توجه کنید که این فشار ها همیشه باعث پارگی کامل نمی شوند بلکه ممکن است باعث ایجاد کشیدگی رباط و یا پارگی جزئی رباط شوند و از آن جایی که علائم آن ها بسیار شبیه به یکدیگر است، ممکن است که شما آن ها را یکدیگر اشتباه بگیرید.

این آسیب ها، اغلب در ورزش هایی که پیچش و چرخش زیادی دارند، مانند موارد زیر، بیشتر دیده می شود:

• فوتبال
• تنیس
• اسکی
• بسکتبال
• فوتبال آمریکایی

نشانه های پارگی رباط صلیبی

درد یکی از شایع ترین و اولیه ترین نشانه های پارگی رباط صلیبی است. همچنین در موقع ایجاد آسیب، صدای غیر طبیعی مانند دررفتگی شنیده می شود.

دیگر علائم پارگی رباط صلیبی، شامل موارد زیر است:

• تورم در زانو
• دشواری، دردناک بودن و یا ناتوانی در صاف کردن زانو
• درد و ناراحتی در هنگام راه رفتن
• درد در اطراف زانو
• عدم تحمل وارد شدن وزن بر زانوی آسیب دیده
• احساس ناخوشایند از طرف زانو

انواع پارگی رباط صلیبی

معمولا آسیب دیدگی های رباط صلیبی، با توجه به شدت به سه دسته طبقه بندی می شوند:

• درجه 1: در این وضعیت، رباط صلیبی، دچار پارگی بسیار کمی شده است و هنوز قابلیت حفظ زانو را دارد ،اما کشیده شده است و دردناک است. اگر از آن مراقبت نشود، می تواند منجر به پارگی کامل شود.
• درجه 2: در این وضعیت، پارگی کمی بیشتر از سطح قبلی پیشرفته است اما هنوز رباط به شکل کامل پاره نشده است و هنوز می تواند زانو را نگه دارد. در صورتی که از این پارگی نگه داری لازم صورت نگیرد، خطر پارگی کامل بسیار زیاد است.
• درجه 3: در این وضعیت، رباط به طور کامل پاره و از زانو جدا شده است. اغلب پارگی هایی که ایجاد می شوند، به صورت کامل و درجه 3 هستند. در این وضعیت، رباط دیگر نمی تواند زانو را کنترل کند و درد بسیار شدیدی از این بابت ایجاد می شود.

تشخیص پارگی رباط صلیبی

تشخیص پارگی، کاملا تخصصی است و به همین دلیل اولین مرحله برای تشخیص آن، مراجعه به پزشک ارتوپد است. پس از مراجعه به پزشک، او ابتدا یک معاینه فیزیکی می کند و از شما سوالاتی در مورد نحوه ایجاد مشکل و مشخصات درد از جمله شدت و ناحیه ایجاد درد خواهد پرسید.

پس از بررسی اولیه و تشخیص ابتدایی پارگی و میزان آن، پزشک برای این که بتواند تشخیص خود را قطعی کند، برای شما آزمایش های تصویر برداری، مانند تصویر برداری MRI را تجویز می کند. در تصویر به دست آمده از MRI، می توان به شکل دقیق بافت نرم رباط را بررسی کرد تا پارگی و یا سلامت آن را به طور قطع مشخص نمود.

درمان پارگی رباط صلیبی

پس از این که به طور قطع پارگی رباط تشخیص داده شد، حال نوبت به درمان می رسد. روش درمان، به عوامل بسیار زیادی مانند سن بیمار، بیماری های زمینه ای بیمار، شدت آسیب دیدگی و میزان فعالیت فرد بستگی دارد.

به طور مثال، برای پارگی هایی که به طور جزئی هستند و رباط به طور کامل جدا نشده است و یا این که فرد ورزشکار حرفه ای نیست و تحرک زیادی ندارد، ابتدا روش های غیر جراحی مانند موارد زیر، توسط پزشک توصیه می شوند:

استفاده از کیسه یخ در ناحیه آسیب دیده

در این روش، از کیسه یخ برای کاهش درد و التهاب استفاده می شود. معمولا توصیه می شود که کیسه یخ به مدت 20 دقیقه بر روی ناحیه آسیب دیده قرار گیرد و سپس دوباره پس از 10 دقیقه استراحت این کار تکرار شود.
این روش برای 72 ساعت اولیه بسیار مناسب و اثر بخش است.

مصرف قرص

پزشک ممکن است که برای کاهش درد و تورم، قرص های ضد التهابی و مسکن مانند ایبوپروفن را برای شما تجویز کند.

در شرایطی که درد شدید تر باشد، پزشک برای کاهش آن، مسکن های قویتر و یا مسکن های افیونی را تجویز می کند.

بالا تر بردن پا

بالاتر بردن پای آسیب دیده از سطح سر، می تواند کمک زیادی به کاهش درد ناشی از پارگی رباط صلیبی داشته باشد.

شما می توانید در بالای تخت خود، از یک آویز استفاده کنید و با استفاده از یک بند پهن، پای خود را بالا تر از سطح بدن خود ببرید. همچنین می توانید از یک بالش بلند در زیر پای خود استفاده کنید.

سعی کنید در دوران بهبود، همیشه پای خود را بالا نگه دارید و بر روی پشت خود بخوابید. خوابیدن بر روی پهلو ها و یا شکم، درد را افزایش خواهد داد.

دیگر درمان های غیر جراحی

• فیزیوتراپی و حرکت درمانی
• الکتروتراپی
• تزریق دارو های ضد التهابی و مسکن

جراحی

اگر درمان با روش های غیر جراحی موثر نبود، فرد ورزشکار بود و تحرک بالایی داشت و یا پارگی بسیار شدید بود، ممکن است که پزشک برای درمان جراحی را پیشنهاد کند تا درمان به طور کامل انجام شود و فرد بتواند به فعالیت های روزانه خود بازگردد.

همچنین ممکن است که پارگی رباط صلیبی یک فرد با روش های غیر جراحی درمان شود، اما پس از آن دائما دچار التهاب زانو، خالی کردن پای آسیب دیده و پارگی مداوم رباط صلیبی شود که در این صورت باید برای درمان، جراحی انجام شود.

جراحی های رباط صلیبی بسیار تخصصی هستند و برای این که فرد بتواند دوباره نیرو و سلامت پای خود را به دست بیاورد، پزشک متخصص ارتوپد باید از روش های بسیار پیچیده ای استفاده کند.

یکی از این جراحی ها، آرتروسکوپی نام دارد و در طی آن، از دوربین های بسیار کوچک و دقیق و برش های خیلی کوچک برای پیوند رباط استفاده می شود. پیوند رباط، می تواند از همان رباط آسیب دیده باشد و یا در برخی موارد، از رباط یک اهدا کننده و یا رباط های مصنوعی استفاده می شود.

اگر این جراحی به درستی پیش برود، پس از گذشت یک الی دو ماه، بهبودی ایجاد خواهد شد.

اگر جراح کم تجربه باشد و یا به هر دلیلی خطایی در جراحی به وجود بیاید، احتمال پیوند نخوردن و یا ایجاد خطرات پس از جراحی مانند عفونت و یا ابتلا به آرتروز، افزایش می یابد.

اما اگر پیوند رباط ممکن نباشد، باید از رباط های مصنوعی استفاده کرد که این کار بسیار تخصصی تر و پیچیده تر است.

پس اگر شما یک فرد ورزشکار هستید که نیاز دارید عملکرد پای شما به صورت کامل به حالت عادی بازگردد، باید حتما عمل جراحی برای درمان پارگی رباط صلیبی انجام دهید و سعی کنید که این عمل را زیر نظر بهترین پزشک ارتوپد انجام دهید.

شما می توانید با عمل کردن به دستورات پزشک پس از عمل جراحی، احتمال ایجاد این خطرات را کاهش دهید. از جمله دستورات پزشک پس از جراحی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف به موقع و کامل دارو های تجویز شده
• استفاده از عصا برای کاهش وزن بر روی زانوی آسیب دیده
• استفاده از زانوبند های طبی تجویز شده توسط پزشک
• انجام جلسات فیزیوتراپی برای برگرداندن کامل دامنه حرکتی طبیعی و بازیابی قدرت

دوران بهبود

برای بازگشت به ورزش، حدود 7 الی 9 ماه زمان برای بهبودی کامل نیاز است و در طول این مدت، نیاز است که فرد از عصا و زانوبند های طبی استفاده کند.

فیزیوتراپی به افزایش سرعت بهبود و کاهش مدت بهبودی کمک شایانی خواهد کرد. در طی این جلسات، کشش های ملایم و تمرینات تقویت کننده ای به شما آموزش داده خواهد شد، که می تواند بهبودی های زیر را حاصل کند:

• کاهش درد و تورم
• افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی
• افزایش قدرت در عضلات اطراف زانو، برای پشتیبانی بهتر از زانو

اغلب درمان ها، به طور کامل موفقیت آمیز است و فرد می تواند پس از بهبود، به انجام فعالیت های روزانه خود بازگردد. اما پس از بهبود، امکان ابتلا به آرتروز افزایش می یابد و شما باید برای جلوگیری از آن، اقدامات لازم را که پزشک به شما توصیه می کند، انجام دهید.

از جمله آن ها، مصرف مواد غذایی سالم، دوری از غذاهای مضر، کاهش فشار بر روی زانو با تقویت عضلات و یادگیری تکنیک های ورزش استاندارد و در صورت نیاز، مصرف مولتی ویتامین ها است.

جلوگیری از پارگی رباط صلیبی

به طور کلی نمی توان برای همیشه از پارگی رباط صلیبی جلوگیری کرد زیرا اغلب پارگی رباط، در نتیجه حادثه های پیشبینی نشده ایجاد می شود. اما شما می توانید با رعایت نکات زیر، احتمال پارگی را کاهش دهید:

• یادگیری تکنیک های استاندارد پرش، فرود و چرخش
• تقویت عضلات اطراف زانو و یا به طور کلی عضلات پا
• تقویت عضلات کمر، باسن و لگن

با تقویت عضلات، پشتیبانی بیشتری از زانو و رباط صلیبی ایجاد می شود.

جمع بندی مطالب و سخن پایانی

پارگی رباط صلیبی اغلب در حین ورزش کردن دیده می شود. ورزش هایی که تنش های بالایی دارند و نیاز به شروع، ایستادن و یا چرخش های ناگهانی دارند، بیشتر از دیگر ورزش ها به رباط صلیبی فشار وارد می کنند و در نتیجه امکان پارگی رباط در آن ها بیشتر از دیگر ورزش ها است. از جمله این ورزش ها می توان به فوتبال، بسکتبال و تنیس اشاره کرد.

درمان پارگی رباط صلیبی، بسته به میزان پارگی دارد. اگر پارگی جزئی باشد، می توان با درمان های غیر جراحی پارگی را ترمیم کرد. اما اگر پارگی شدید باشد و رباط صلیبی به طور کامل جدا شده باشد، برای درمان، تنها راه جراحی است.

در جراحی ها رباط پاره شده را پیوند می دهند. گاهی اوقات رباط از بین رفته است و نیاز است که یک رباط جایگزین مصنوعی و یا اهدا شده استفاده شود.

این جراحی بسیار تخصصی و حساس است و خصوصا اگر ورزشکار هستید و یا بازیکن حرفه ای هستید، برای این که بتوانید دوباره توان و عملکرد طبیعی زانو و پای آسیب دیده خود را بازگردانید، باید حتما به یک پزشک متخصص بسیار با تجربه مراجعه کنید.

اگر در حین آن خطایی انجام شود، رباط به طور کلی پیوند نمی خورد و یا احتمال ایجاد آرتروز و عفونت پس از عمل جراحی افزایش می یابد. به همین دلیل است که اگر دچار پارگی رباط صلیبی شده اید، باید در انتخاب پزشک خود دقت زیادی داشته باشید.

شما می توانید همین الان با مراجعه به کلینیک تخصصی ارتوپدی ما، به تشخیص دقیق و درمان تخصصی و علمی پارگی رباط  صلیبی خود بپردازید. پزشکان ما نیز به دلیل داشتن سال های طولانی تجربه در درمان پارگی رباط صلیبی، می توانند سلامتی شما را تضمین کنند تا با خیالی راحت به درمان بپردازید.