نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

درک علل، عوارض درد لگن سمت چپ و اهمیت مراجعه به پزشک

هشدار درد لگن و اهمیت توجه فوری به آن

علل متداول درد ناحیه چپ لگن

• ♦ آسیب‌های عضلانی و اسکلتی لگن: درد ناحیه چپ لگن گاهی اوقات ناشی از آسیب‌های عضلانی یا اسکلتی است که به دلیل فعالیت‌های روزمره یا حرکات ناگهانی نادرست رخ می‌دهند. این آسیب‌ها می‌توانند شامل کشیدگی عضلات، آسیب به تاندون‌ها یا حتی فشار بر مفاصل باشند. درمان این نوع آسیب‌ها معمولاً با استراحت، استفاده از کمپرس سرد یا گرم و تمرینات تقویتی توصیه می‌شود. تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند به کاهش درد و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کند.
• ♦ شکستگی‌های خطرناک در افراد سالمند: شکستگی‌های لگن در افراد سالمند می‌توانند به دلایل مختلفی از جمله تصادفات، سقوط یا حتی استئوپروز ایجاد شوند. این شکستگی‌ها نه تنها دردناک هستند بلکه می‌توانند خطرات جدی برای سلامتی به همراه داشته باشند. درمان این شکستگی‌ها معمولاً نیاز به مداخله جراحی دارد و ریکاوری ممکن است طولانی و دشوار باشد. پیشگیری از سقوط و تقویت استخوان‌ها از طریق تغذیه مناسب و ورزش می‌تواند به کاهش خطر شکستگی کمک کند.
• ♦ پیچش تخمدان در خانم‌ها: پیچش تخمدان وضعیتی است که در آن تخمدان به دور خود می‌پیچد و منجر به اختلال در جریان خون می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید در لگن سمت چپ شود و نیازمند مداخله پزشکی فوری است تا از آسیب دائمی به تخمدان جلوگیری شود. علائم شامل درد ناگهانی و شدید در لگن، تهوع و استفراغ می‌شود. درمان معمولاً شامل جراحی برای بازگرداندن تخمدان به موقعیت طبیعی خود است.
• ♦ پیچ خوردگی بیضه‌ها در آقایان جوان: پیچ‌خوردگی بیضه یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که در آن بیضه به دور خود یا کورد اسپرماتیک می‌پیچد، جریان خون را مختل کرده و درد شدیدی ایجاد می‌کند. این شرایط می‌تواند به طور ناگهانی ظاهر شود و نیازمند درمان فوری است تا از آسیب دائمی به بیضه جلوگیری شود. درمان معمولاً شامل جراحی برای بازگرداندن بیضه به حالت عادی و اطمینان از جریان خون مناسب است.
• ♦ دردهای خارج رحمی و عوارض جدی در بارداری: دردهای خارج رحمی در بارداری زمانی رخ می‌دهد که بارداری خارج از رحم، معمولاً در لوله‌های فالوپ اتفاق می‌افتد. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید در یک طرف لگن شود و خطر آسیب جدی و حتی مرگ را افزایش دهد اگر به موقع تشخیص داده نشود. درمان شامل جراحی و یا دارو برای جلوگیری از رشد بیشتر جنین است. سقط جنین و عوارض آن نیز می‌توانند باعث درد مفصل لگن سمت چپ شوند که نیازمند توجه پزشکی برای مدیریت وضعیت است.
• ♦ تومورهای پیشرفته و متاستاز به استخوان لگن: تومورهای پیشرفته در اعضای داخلی لگن مانند رحم، تخمدان‌ها، پروستات و غیره می‌توانند به استخوان‌های لگن متاستاز کرده و باعث درد شوند. این نوع درد ممکن است نشان‌دهنده پیشرفت بیماری باشد که نیازمند توجه پزشکی فوری برای ارزیابی و درمان مناسب باشد. درمان می‌تواند شامل ترکیبی از شیمی‌درمانی، رادیوتراپی و گاهی اوقات جراحی برای کاهش تومور و کنترل درد باشد.

عوارض احتمالی درد شدید لگن سمت چپ

• ♦ خونریزی داخلی: گاهی اوقات شرایطی مانند شکستگی‌های لگن، پارگی کیست‌های تخمدانی بزرگ یا خونریزی درون رحمی می‌توانند باعث خونریزی داخلی شوند که نتیجه آن درد شدید در لگن است. این موارد ممکن است نتیجه حادثه، ضربه یا وضعیت‌های پزشکی خاص باشد و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند.
• ♦ ضایعات ترومبوزی: وقوع لخته‌های خون در عروق لگن که جریان خون را مسدود می‌کنند می‌تواند به درد شدید منجر شود. این حالت که ترومبوز ورید عمقی نیز نامیده می‌شود، اورژانسی است و می‌تواند نشانه‌هایی نظیر تورم، تغییر رنگ پوست، سردی یا از دست دادن حس در پا، سختی در تنفس، تشنج و احساس ضعف عمومی داشته باشد.
• ♦ التهاب لگن: پریتونیت که عبارت است از التهاب و عفونت پرده پریتون می‌تواند باعث درد شدید لگنی، تب، تهوع و استفراغ شود. این وضعیت جدی نیازمند درمان فوری است و می‌تواند به دلیل انواع عفونت‌های باکتریایی یا دیگر عوامل پاتوژن باشد.
• ♦ حمله آپاندیسیت: گرچه آپاندیسیت معمولاً دردی در سمت راست ایجاد می‌کند، اما در موارد نادر خصوصاً در حالت‌های آناتومیکی غیرمعمول ممکن است درد به سمت چپ منتقل شود.
• ♦ اکتوپیک بارداری: بارداری در خارج از رحم به ویژه در لوله‌های فالوپ می‌تواند باعث درد شدید در یک طرف لگن شود و به درمان فوری نیاز دارد تا از پارگی لوله و خونریزی داخلی جلوگیری شود.

روش‌های و راهکارهای درمان درد لگن چپ

• ♦ داروها: پزشک ممکن است برای کاهش درد در لگن سمت چپ، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن تجویز کند. در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به مصرف مسکن‌ها مانند ترامادول یا کدئین باشد. همچنین در صورت وجود التهاب مفاصل، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مخصوص مفاصل ممکن است تجویز شود.
• ♦ فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد لگن کمک کند. تمرینات استرچینگ و تقویت عضلات، ماساژ، استفاده از کمپرس گرم یا سرد و تمرینات اصلاحی لگن می‌توانند مفید باشند.
• ♦ روش‌های تسکینی: استفاده از روش‌های تسکینی مانند کمپرسیون لگنی (کمربند فشاری)، الکتروتراپی، ترکیبات آب درمانی و روش‌های تسکینی دیگر نیز در صورت صلاحدید پزشک می‌تواند در بهبود درد سمت چپ لگن مؤثر باشد.
• ♦ خود‌مراقبتی: در برخی موارد تغییر در روش زندگی و خود‌مراقبتی می‌توانند بهبود درد را به همراه داشته باشند. مثلاً استراحت کافی، استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس، حفظ وزن سالم و انجام تمرینات و ورزش منظم می‌تواند مفید باشد.
• ♦ درمان مشکلات مرتبط: در صورتی که درد در ناحیه چپ لگن ناشی از مشکلات دیگری مانند عفونت مجاری ادراری، التهاب روده بزرگ و غیره باشد، درمان مشکل اصلی می‌تواند بهبود درد را به همراه داشته باشد. در این صورت مشکل اصلی باید تشخیص داده و مورد درمان قرار بگیرد.
• ♦ روش‌های تسکینی مکمل: روش‌های تسکینی مکمل مانند آکوپانکچر، فیزیوتراپی و ماساژ تریگر‌پوینت نیز می‌توانند در بهبود درد در قسمت چپ لگن مفید باشند.
• ♦ درمان جراحی: در برخی موارد شدید و مزمن درد سمت چپ لگن که به علت عوامل مانند سنگ کلیه، فشار بر روی عصب‌ها یا مشکلات جدی مفاصل است، ممکن است نیاز به درمان جراحی داشته باشد.

هشدارهای فوری: موارد اورژانسی درد سمت چپ لگن

• ♦ اگر درد در سمت چپ لگن شما به صورت مزمن و مداوم ادامه دارد.
• ♦ اگر درد همراه با علائمی مانند تب، استفراغ مکرر، تغییر در خلق و خو، کاهش وزن بی‌دلیل یا تغییر در عملکرد روده باشد.
• ♦ اگر درد شما تا به این لحظه به درمان نشده است و شدت آن افزایش یافته است.
• ♦ اگر درد همراه با علائم اضافی مانند خونریزی و ضعف عضلات باشد.

ورزش مناسب برای درد لگن سمت چپ

• ♦ تمرینات تقویتی: تمریناتی که به تقویت عضلات مربوط به لگن، شکم و پشت می‌پردازند می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. برخی از این تمرینات شامل اسکوات، لانچ، لومباردو و تمرینات تقویت عضلات مرکزی بدن هستند.
• ♦ تمرینات استراحتی و اصلاحی: تمریناتی که به اصلاح قوام و استحکام لگن و کمر می‌پردازند، می‌توانند به کاهش درد و بهبود عملکرد لگن کمک کنند. مثال‌هایی از این تمرینات عبارتند از تمرینات پیلاتس، یوگا و تمرینات اصلاحی مربوط به لگن.
• ♦ تمرینات کاردیو واسکولر: تمرینات همچون پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا می‌توانند به افزایش قدرت قلب و عروق، بهبود عملکرد سیستم عصبی و کاهش درد لگن کمک کنند.
• ♦ تمرینات انعطاف‌پذیری: تمرینات استرچینگ و انعطاف‌پذیری می‌توانند به کاهش سفتی و تنگی عضلات لگن و پشت کمک کنند. تمرینات استرچینگ عضلات ران و کمر مثال‌هایی از این تمرینات هستند.

پیشگیری از درد لگن سمت چپ

• ♦ حفظ سلامت عمومی: توجه به سلامت عمومی بدنتان شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم، استراحت کافی و کنترل استرس می‌تواند به کاهش خطر درد قسمت چپ لگن کمک کند.
• ♦ مراقبت از کلیه‌ها و مجاری ادراری: مصرف آب کافی و حفظ هیدراته بودن بدن به عنوان روشی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه و عفونت مجاری ادراری مهم است. 
• ♦ حفظ بهداشت تناسلی: رعایت بهداشت تناسلی و جلوگیری از عفونت‌های تناسلی اهمیت دارد. استفاده از روش‌های مطمئن برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های جنسی و مراجعه به پزشک در صورت وجود علائم غیرطبیعی مهم است.
• ♦ تغذیه مناسب: مصرف یک رژیم غذایی متوازن و سالم شامل میوه‌ها، سبزیجات، محصولات کامل غذا، غلات کامل و منابع پروتئینی سالم می‌تواند به سلامت لگن کمک کند.
• ♦ حفظ وزن سالم: حفظ وزن مناسب بدن و جلوگیری از چاقی می‌تواند به بهبود سلامت لگن کمک کند و خطر بروز مشکلات مربوط را کاهش دهد.
• ♦ تمرین فیزیکی منظم: ورزش منظم و تمرینات قوی‌سازی عضلات لگن و شکم می‌تواند عوامل وقوع درد ناحیه چپ لگن را کاهش دهد.
• ♦ جلوگیری از تحریک عضلات: اجتناب از حرکات و فعالیت‌هایی که می‌توانند عضلات لگن را تحریک کنند می‌تواند به پیشگیری از درد در سمت چپ لگن کمک کند. به‌طور مثال جلوگیری از حمله‌های ناگهانی یا حرکات نادرست می‌تواند مفید باشد.
• ♦ استفاده از تکنیک‌های تسکین‌دهنده: در صورت لزوم می‌توانید از روش‌های تسکین‌دهنده درد مانند کمپرس گرم یا سرد، ماساژ، تمدد عضلانی یا تکنیک‌های روانشناسی مثل تمرینات تنفس عمیق و مراقبه استفاده کنید.

سخن پایانی

در صورتی که با درد لگن سمت چپ مواجه هستید، مهم است که بدانید این نوع درد ممکن است نشان‌دهنده شرایطی باشد که نیاز به توجه و اقدام فوری دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود در اولین فرصت با متخصص ما تماس بگیرید تا با دقت و به طورحرفه‌ای وضعیت شما ارزیابی شود. پزشک ما ممکن است از شما سوالاتی درباره علائم، شدت و مدت زمان درد، عوامل تسریع‌کننده یا تسکین‌دهنده، علائم همراه، تاریخچه پزشکی شما و سایر سوالات مربوطه بپرسد. اطلاعات کامل و دقیق در مورد تاریخچه درد، علائم همراه و هر جزئیات مهم دیگری به ما این امکان را می‌دهد تا به بهترین شکل به شما کمک کنیم. پزشکان متخصص ما با استفاده از جدیدترین روش‌های تشخیصی و درمانی آماده هستند تا به شما در فهم بهتر وضعیتتان و یافتن راهکارهای درمانی مؤثر کمک کنند. مراجعه به موقع به متخصص می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و به بهبود سریع‌تر شما کمک کند. ما در کنار شما هستیم تا از این چالش عبور کنید و دوباره سلامتی خود را بازیابید.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو