نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

درد کمر و لگن سمت راست

درد کمر و لگن سمت راست یکی از مشکلات شایع در جامعه است که ممکن است افراد با سنین و شرایط اجتماعی مختلف با آن مواجه شوند. این عارضه به درد عضلانی اسکلتی مرتبط است و می‌تواند ناشی از مشکلات متعددی از جمله: مشکلات مفصلی، عصبی، تنفسی، گوارشی یا تناسلی باشد. اگر احساس می‌کنید که درد کمر و لگن شما تقریباً همزمان شروع شده است باید بگوییم که باسن و ستون فقرات توسط ماهیچه‌ها، رباط‌ها و اعصاب به هم متصل می‌شوند در نتیجه می‌توانند مسیرهای مشترکی را برای درد ایجاد کنند که ناشی از آسیب‌ها، کشیدگی عضلات، آرتریت و سیاتیک است. بنابراین، مراجعه به کلینیک فوق‌تخصصی لگن ضروری است تا علت اصلی درد مشخص شود. درد کمر و لگن می‌تواند از درد مبهم تا گزگز و درد انشعابی متغیر باشد. در این مقاله، به بررسی علت درد کمر و لگن در طرف راست، علائم مرتبط با آن، انواع درد، و راه‌های مدیریت و درمان این نوع درد خواهیم پرداخت.

فهرست مطالب

علائم درد کمر و لگن راست

علائم درد در کمر و لگن سمت راست ممکن است به علت مسائل مختلف باشد. در ادامه، علائمی که ممکن است همراه با درد در قسمت لگن و کمر سمت راست دیده می‌شوند، آمده است:

• درد تیز یا تیرکشیدن

 این نوع درد معمولاً به‌صورت یک لغزش یا احساس تیر‌کشیدن در ناحیه لگن و کمر راست احساس می‌شود که ممکن است در فعالیت‌های خاصی مانند خم‌شدن یا تغییر وضعیت بدن احساس شود.

• تحریکات عصبی

 در برخی موارد، درد ممکن است تحریکات عصبی مانند تغییر حس در ناحیه دردناک را ایجاد کند. این تحریکات می‌توانند به‌صورت کاهش حس در پوست، احساس خزش یا توخالی بودن ایجاد شوند.

• تورم محلی

 در برخی موارد، درد در قسمت لگن و کمر راست ممکن است با تورم در این نواحی همراه باشد. این تورم ممکن است نشانه‌ای از واکنش التهابی در ناحیه باشد.

• سختی و محدودیت حرکت

 اگر درد شما به همراه سختی و محدودیت حرکت در ناحیه لگن و کمر راست است، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات مفصلی یا عضلانی باشد. این مشکلات می‌توانند باعث محدودیت در حرکت و تغییر در وضعیت بدن شوند.

• احساس سوزش یا تورم

 در بعضی موارد، احساس سوزش، تورم یا احساس داغی در ناحیه لگن و کمر راست همراه با درد است. این نوع احساسات معمولاً نشانه‌های واکنش‌های التهابی در این نواحی هستند.

• تغییرات در ادرارکردن

 درد در لگن و کمر ممکن است با تغییراتی در ادرار مانند درد یا سوزش همراه باشد،. این وضعیت می‌تواند نشان از علایم عفونت مجاری ادراری یا مشکلات گوارشی مرتبط باشد.

• تغییر در الگوی دفع مدفوع

درد در قسمت لگن و کمر ممکن است با تغییرات در الگوی دفع مدفوع مانند احساس درد یا دشواری در زمان دفع مدفوع همراه باشد.

• علائم سیستمیک

اگر درد در لگن و کمر به همراه علائم سیستمیک مانند: تب، لرز، احساس خستگی یا علائم گوارشی همراه باشد، ممکن است نشانه مشکلاتی باشد که به گوارش، عضلات یا سیستم ایمنی اشاره دارند.

درد میان کمر و لگن سمت راست

درد میان لگن و کمر که علتش عفونت مجاری ادراری است، معمولاً به‌عنوان "درد کمری مجاری ادراری" شناخته می‌شود. این نوع درد ممکن است به علت التهاب مجاری ادراری ناشی از عفونت با باکتری‌ها یا میکروب‌ها باشد.

در زیر توضیحات بیشتری درباره این نوع درد در قسمت لگن و کمر طرف راست آورده شده است:

علت عفونت مجاری ادراری

 عفونت مجاری ادراری به دو نوع تقسیم می‌شود: عفونت مجاری ادراری بالا (مثل التهاب مثانه یا سیستیت) و عفونت مجاری ادراری پایین (مثل التهاب کلیه یا پیلونفریت). در هر دو نوع عفونت، باکتری‌ها یا میکروب‌ها وارد مجاری ادراری می‌شوند و التهاب را در این مجاری‌ها ایجاد می‌کنند.

علائم و نشانه‌ها

• درد یا سوزش در هنگام ادرارکردن
• احساس فشار یا پری در منطقه پایین شکم
• ادرار تیره‌رنگ یا غیرطبیعی
• ادرار خونی یا غیرطبیعی
• ترشحات ادراری غیرمعمول
• تغییرات در فرکانس و حجم ادرار
• احساس خستگی عمومی یا تب

تشخیص و درمان

 در صورت تجربه این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید برای تأیید عفونت مجاری ادراری، ممکن است تست ادرار انجام داده شود تا باکتری‌ها یا میکروب‌ها تشخیص داده شود.

در صورت تأیید عفونت، معمولاً با استفاده از داروهای ضدباکتری (مثل آنتی‌بیوتیک‌ها)، عفونت درمان می‌شود. همچنین، مصرف آب به میزان کافی و استراحت مناسب نیز به بهبود احتمالی کمک می‌کند.

عوامل خطر عفونت مجاری ادراری

• نگه‌داشتن ادرار: اگر برای مدت طولانی ادرارتان را نگه دارید، باکتری‌ها فرصت بیشتری برای رشد دارند.
• تنگی ادراری: تنگی در مجاری ادراری می‌تواند موجب ایجاد انسداد و ازبین‌بردن ادرار شود که باعث تکثیر باکتری‌ها می‌شود.
• انسداد مجاری ادراری: انسداد در مجاری ادراری می‌تواند باعث محبوس ماندن ادرار و تکثیر باکتری‌ها شود.
• مصرف کم آب: مصرف آب کم باعث کاهش حجم ادرار و تراکم باکتری‌ها در ادرار می‌شود.
• تغییرات هورمونی: مثلاً در دوران بارداری یا در طول و پس از پایان آن.

پیشگیری از عفونت مجاری ادراری

• مصرف آب به میزان کافی: مصرف آب به میزان کافی باعث تخلیه منظم ادرار و کاهش غلظت باکتری‌ها می‌شود.
• بهداشت شخصی: بهداشت محیط تناسلی و استفاده از دستمال‌کاغذی تمیز به جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.

علل درد کمر و لگن راست

دلیل درد کمر و لگن سمت راست ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شود. در زیر، برخی از علل متداول این نوع درد در لگن و کمر طرف راست آورده شده است:

• آرتروز مفاصل کمری

 آرتروز به‌عنوان یک بیماری مفصلی معمولاً با پیری و تخریب تدریجی غضروف مفاصل همراه است. این بیماری باعث برخورد استخوان‌ها به یکدیگر شده و منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت در ناحیه لگن و اطراف کمر می‌شود.

• مهره‌های کمری (اسپاندیلوزیس)

 این مشکل به تغییرات در مفاصل بین مهره‌ها اطلاق می‌شود. این تغییرات می‌توانند منجر به انسداد مجاری عصبی در ناحیه لگن و کمر راست شوند که در نتیجه ممکن است به درد تیز، سوزش یا تورم در این ناحیه منجر شود.

• عضلات و رباط‌ها

 مشکلات در عضلات کمر و رباط‌های اطراف آن می‌تواند به علت تمدد یا آسیب در این نواحی باشد. این مشکلات ممکن است به درد مداوم یا تشدید شده در لگن و کمر طرف راست منجر شوند.

• دیسک کمر

 دیسک‌های موجود در کمر می‌توانند به طور ناشیانه آسیب ببینند و مواد داخلی آن‌ها به فضای اطراف فشرده شود. بنابراین، ممکن است منجر به تحریک عصب‌ها شده و در نتیجه به درد در قسمت لگن و کمر راست بیانجامد.

• التهاب مفصلی

 برخی از بیماری‌های التهابی مفاصل مانند: التهاب مفاصل اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌توانند به درد و تورم در ناحیه لگن و کمر راست منجر شوند.

• سن​گ کلیه

 سنگ کلیه ممکن است از کلیه به‌طور طبیعی جابه‌جا شده و در مجرای ادرار به فضای لگن و کمر طرف راست فشار ایجاد کنند. این وضعیت ممکن است به درد تیز در این ناحیه منجر شود.

• آسیب به عضلات و بافت نرم

 آسیب‌های ناشی از ورزش‌های سنگین، تصادفات یا حتی انجام حرکات نادرست می‌توانند عضلات، رباط‌ها یا بافت نرم ناحیه لگن و کمر طرف راست را تحت‌تأثیر قرار دهند و منجر به درد در این نواحی شوند.

• آسی​ب به پرده کلیه

 آسیب به پرده کلیه می‌تواند منجر به خروج خون از کلیه و در نتیجه انتشار درد در قسمت لگن و کمر راست شود.

• عوارض بیماری‌های داخلی

 برخی از بیماری‌های داخلی مانند آبسه کبدی، آبسه کلیوی یا آبسه پانکراس ممکن است به درد در قسمت لگن و کمر طرف راست منجر شوند.

• آسیب نا​شی از تصادفات یا آسیب‌های جسمی

 در مواردی که شما تصادف کردید یا آسیب جسمی دیگری دارید، درد کمر و لگن در سمت راست ممکن است ناشی از ترک‌ها، شکستگی‌ها یا آسیب‌های دیگر باشد.

• بیماری‌های گوارشی

 مشکلات در گوارش مانند تحریک روده یا آسیب به دستگاه گوارش می‌توانند به درد در قسمت لگن و کمر طرف راست منجر شوند.

• عفونت‌های ن​احیه لگنی و تناسلی

 عفونت‌های ناحیه لگنی و تناسلی ممکن است به درد و تورم در لگن و کمر طرف راست منجر شوند.

• عوارض ناشی از بیماری‌های دیگر

برخی از بیماری‌ها مثل دیابت، فشارخون بالا یا حتی سرطان ممکن است به شکل غیرمستقیم به درد در لگن و کمر طرف راست منجر شوند.

• ف​شار روحی و استرس

 استرس و فشار روحی می‌توانند به عوامل فیزیکی منجر شده و باعث ایجاد درد در ناحیه لگن و کمر راست شوند.

• التهاب‌ه​ای غیرعفونی

 برخی از بیماری‌های التهابی غیرعفونی مانند: بیماری التهابی روده‌ها (IBD) می‌توانند به درد و تورم در ناحیه لگن و کمر منجر شوند.

• آسیب به عضلات و ​بافت نرم اطراف

 آسیب به عضلات، رباط‌ها، و بافت نرم اطراف ناحیه لگن و کمر ممکن است از طریق فعالیت‌های ورزشی یا تصادفات ایجاد شود و به درد در قسمت لگن و کمر منجر شود.

• عوام​ل ژنتیکی

 برخی از مشکلات مرتبط با ژنتیک می‌توانند باعث درد در قسمت کمر و لگن راست شوند.

• ض​عف عضلات کمر

 ضعف عضلات کمر می‌تواند به‌تناوب و تنش در ناحیه کمر و لگن راست منجر شود.

• عوامل محیطی

 فعالیت‌های نادرست یا قرارگرفتن در موقعیت‌هایی مانند: بلندکردن اشیای سنگین با تکنیک نادرست ممکن است به درد کمر و لگن راست منجر شوند.

انواع روش‌های ‌درمانی برای درد کمر و لگن

درمان درد کمر و لگن بستگی به علت اصلی درد، شدت آن، و وضعیت پزشکی شما دارد. اما در کل، روش‌های عمومی که ممکن است به درمان درد در قسمت کمر و لگن طرف راست کمک کنند، عبارت‌اند از:

• استراحت و کم‌کردن فشار

 در مواردی که درد شما ناشی از فعالیت‌های جسمی یا تنش است، استراحت و کم‌کردن فشار به ناحیه درد کمک می‌کند. اجتناب از فعالیت‌های سنگین می‌تواند به بهبود درد کمک کند.

• استفاده از گرما و کمپرس سرد

 استفاده از کمپرس گرم یا یخ می‌تواند در تسکین درد و کاهش التهاب کمک کند. به طور عمومی، استفاده از گرما برای مشکلات عضلاتی و استفاده از یخ برای مشکلات التهابی مناسب است.

• تمرینات تقویتی

 تمرینات تقویتی مخصوص کمر و لگن می‌توانند عضلات را تقویت کرده و به استحکام آن کمک کنند. این روش می‌تواند به بهبود وضعیت عضلات و کاهش درد در قسمت کمر و لگن قسمت راست کمک کند.

• فیزیوتراپی

 فیزیوتراپی شامل تمرینات تخصصی، ماساژ، درمان‌های الکترو فیزیکی، و تمرینات کمر به‌منظور تقویت و اصلاح وضعیت عضلات و تسکین آنها به کار گرفته می‌شود.

• داروها

 در مواردی که درد شما شدید است، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مسکن‌ها یا داروهای دیگر را تجویز کند.

• درمان‌های مکمل

مراجعه به متخصص درمان‌های مکمل مثل ماساژ تراپی، طب سوزنی (آکوپانکچر)، یوگا، و روش‌های تنفسی ممکن است به تسکین درد شما کمک کند.

• تغییرات در شیوه زندگی

 تغییر در نحوه نشستن، بلندکردن اشیا و اجتناب از حرکات نادرست می‌تواند به کاهش درد و تعداد تکرارهای آن کمک کند.

• تغذیه مناسب

تغذیه سالم و متعادل می‌تواند به تقویت عضلات، کاهش وزن اضافی، و بهبود وضعیت عمومی بدن کمک کند و در نتیجه به بهبود درد در قسمت کمر و لگن قسمت راست کمک می‌کند.

• کمک به تسکین روانی

 استفاده از روش‌های مشاوره روان‌شناختی می‌تواند در مواجهه با درد کمک‌کننده باشد و در برطرف‌کردن اضطراب و استرس مرتبط با آن تأثیر مثبتی داشته باشد.

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی    (NSAIDs)

داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن به‌عنوان ضدالتهاب و ضددرد عمل کرده و باعث تسکین درد شوند. اما باید به دستور پزشک مصرف شوند.

• داروهای مسکن

 در مواردی که درد شدید است و به دیگر روش‌ها پاسخ نمی‌دهد، پزشک ممکن است داروهای مسکن موقتی تجویز کند. این داروها باید تحت‌نظر پزشک مصرف شوند و از مصرف طولانی‌مدت آن‌ها باید خودداری شود.

• درمان‌های تزریقی

 در برخی موارد، پزشک ممکن است درمان‌های تزریقی مانند: تزریق مواد ضدالتهابی یا آنالژزیک به ناحیه مورد درد تجویز کند.

• جراحی

 در مواردی که علت درد مرتبط با مشکلات جدی مانند: ستون فقرات، دیسک کمر، یا تنگی کانال نخاعی باشد، پزشک ممکن است از روش جراحی استفاده کند.

• کمربند طبی

 استفاده از کمربند حمایتی ممکن است در برخی موارد در تقویت و حمایت از کمر و لگن قسمت راست کمک کند.

• یوگا و تمرینات تعادل

 تمرینات یوگا، پیلاتس، و تمرینات تعادل می‌توانند به تقویت عضلات کمر و لگن و بهبود وضعیت آن‌ها کمک کنند.

• پزشک متخصص

 در برخی موارد خاص ممکن است نیاز به مشاوره پزشکان متخصص مثل روماتولوژیست، روانپزشک، یا جراح مخصوص کمر باشد. آنها می‌توانند تشخیص دقیق‌تری از درد داشته باشند و درمان مناسب شما را تعیین کنند.

• پیشگیری

پیشگیری از درد در قسمت کمر و لگن قسمت راست نیز بسیار مهم است. حفظ وزن مناسب، انجام تمرینات تقویتی منظم، اجتناب از حرکات نادرست در روزمره و رعایت اصول بهداشتی در کار و فعالیت‌های روزمره می‌تواند از به‌وجودآمدن درد در قسمت کمر و لگن طرف راست جلوگیری کند.

سخن پایانی

در نتیجه، درد کمر و لگن سمت راست یک چالش پیچیده و متنوع است که می‌تواند علل متعددی داشته باشد. شناخت علل و عوامل مؤثر در ایجاد این درد و تشخیص دقیق آن، مهم‌ترین قدم در راستای انتخاب روش‌های درمانی مؤثر و مدیریت مناسب است. هرچند که در این مقاله به راه‌های عمومی برای کاهش و مدیریت درد بین کمر و لگن سمت راست اشاره کردیم، اما مهم‌ترین نکته این است که هر درمان و روش مدیریتی باید با توصیه و نظر پزشک متخصص معتبر انجام شود. همچنین، پیگیری منظم و همکاری با پزشک، می‌تواند به تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. از طرفی دیگر، استرس، اضطراب، و فشار روحی می‌توانند عواملی باشند که به تشدید درد و تأخیر در بهبود آن منجر می‌شوند. ازاین‌رو، مدیریت استرس و روان‌شناسی نیز نقش مهمی در بهبود عمومی و تسکین درد دارند.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو