نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

علائم میخچه کف پا؛ احساس سفتی، زبری و گاهی درد شدید هنگام لمس کف پا

میخچه کف پا معمولا به روی نواحی از پوست که فاقد مو استند و تحت فشار مزمن و طولانی مدت قرار گرفتند؛ به عنوان مثال نوک انگشتان پا، بین انگشتان پا، کف پنجه پا و حتی لبه ها و کناره های پا ایجاد میشوند. گاهی میخچه حتی کف دست هم ممکن است مشاهده شود. علائم میخچه کف پا در افتراق با زگیل های پوستی هستند و برای افتراق آنها حتما نظر تخصصی دکتر میخچه پا تهران لازم است. این که نشانه میخچه زیر پا علاوه بر درد ناراحتی و در پاها چه میتواند باشد، موضوع اصلی این مقاله است.
علائم میخچه کف پا؛ احساس سفتی، زبری و گاهی درد شدید هنگام لمس کف پا

آشنایی با علائم میخچه کف پا و میخچه پا چیست؟

در جواب میخچه پا چیست باید بگوییم میخچه ها در واقع  قسمتی از پوست هستند که در هنگام لمس، سفت، زبر و گاهی هنگام فشار دادن آن دردناک هستند. دلیل اینکه چرا علائم میخچه کف پا ایجاد میشود؛ در قسمت هایی که پوست ما تحت فشار شدید و فشار مزمن و طولانی مدت قرار بگیرد، پوست برای محافظت از آسیب دیدگی خود در آن قسمت ها به صورت یک واکنش فیزیولوژی ضخیم تر میشود. 
در واقع میخچه یا پینه، تجمعات سلول های مرده پوست هستند که با قرار گرفتن و اجتماع در کنار همدیگر نواحی که تحت اصطکاک و فشار زیاد هستند را ضخیم تر کرده تا پوست در آنها دچار آسیب، زخم و پارگی نشود.
در جواب میخچه پا چیست باید گفت گاهی میخچه ها دارای ریشه¬های عمیقی هستند و همین ریشه دار بودنشان باعث ایجاد دردهای شدید می‌شود. در ادامه می خواهیم در مورد سوال آیا میخچه خطرناک است و همچنین شایع ترین و مهم‌ترین نشانه میخچه زیر پا و علت میخچه پا که می تواند در شما ایجاد شود صحبت کنیم.
 

علائم میخچه کف پا

علائم میخچه کف پا متنوع هستند. وجود یا عدم وجود میخچه پا چیست، و این علائم و شدت هر کدام از آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. افرادی که وزن زیادی دارند، افرادی که کفش های نامناسب با سایز نامناسب و دارای پنجه¬های تنگ میپوشند یا افرادی که هنگام کفش از جوراب استفاده نمی کنند، افرادی که با پای برهنه به روی سطوح مختلف راه میروند از نظر علائم و نشانه ها هم تعداد علامت ها و هم شدت علامت در آن ها بیشتر است.
در جواب میخچه پا چیست و نشانه میخچه زیر پا به شرح زیر است:
علامت اول؛ شما مشاهده می¬کنید که قسمتی از پوست کف پای شما ضخیم تر، خشن تر و زبرتر شده است و هنگامی که آن را فشار می دهید دردناک است و معمولاً این ناحیه حالت گرد دارد.
علامت دوم؛ برای اینکه بدانیم میخچه پا چیست ممکن است میخچه ها علاوه بر اینکه در کف پا و یا در کف پنجه پا شما مخصوصاً ایجاد شده باشد، به نواحی دیگر پا به عنوان مثال لبه های پا، روی انگشتان، روی پنجه، بین انگشتان و لبه کناره های پا هم در این نواحی هم سخت شدن و ضخیم شدن پوست را مشاهده می کنید.
علامت سوم؛ معمولا نواحی¬ای که دچار علائم میخچه کف پا هستند، به لمس و فشار بسیار حساس هستند و با لمس هم تحریک می‌شوند و درد و ناراحتی زیادی را در فرد ایجاد می‌کنند. حتی افراد ممکن است اظهار کنند که با یک لمس جزئی این ناحیه دچار سوزش و خارش می‌شود.
علامت چهارم؛ برای اینکه بدانیم میخچه پا چیست، شکل ظاهری میخچه ها است و پوست آن ناحیه خشک است و فرد مبتلا اظهار می‌کند که حتی اطراف میخچه هم پوسته پوسته و خشک است. علائمی که نام برده¬ایم، شایع ترین و رایج ترین نشانه میخچه زیر پا هستند.
 

علت میخچه پا پس از آشنایی با علائم میخچه کف پا

هر قسمتی از پوست ما که تحت تاثیر فشار شدید و مزمن و طولانی مدت قرار بگیرد و یا سطوحی از پوست تحت سایش و اصطکاک ناشی از حرکات تکراری و مزمن باشد، آن نواحی مستعد ایجاد بروز علت میخچه پا و ایجاد علائم میخچه کف پا است. علت میخچه پا که باعث این فشار است را به عنوان ایجاد نشانه میخچه زیر پا یا میخچه پا برای شما در قسمت زیر آورده¬ایم. این موارد عبارتند از:
اولین علت میخچه پا، پوشیدن کفش‌های نامناسب. کفش نامناسب کفشی است که پنجه تنگی و یا باریک داشته باشد یا از لحاظ سایز برای پای شما تنگ یا بیش از حد گشاد باشد به حدی که پای شما داخل کفش حرکت کند. همچنین کفش هایی که پاشنه بلند دارند و هنگام پوشیدن آن به پنجه پای شما فشار می¬آید هم از جمله کفش¬هایی هستند که ریسک و احتمال ایجاد علائم میخچه کف پا را زیاد می¬کند.
دومین دلیل میخچه پا، نپوشیدن جوراب است. پوشیدن جوراب به خصوص هنگامی که شما کفش پوشیده¬اید، باعث می‌شود که تماس بین پا و سطوح داخلی کفش شما زیاد شود، فشار و سایش بیشتر شود و احتمال و ریسک ایجاد علائم میخچه کف پا بالا رود.
سومین علت میخچه پا، افرادی هستند که مشکلات قوس کف پا دارند و نسبت به درمان این اختلال اقدام نکرده¬اند.
چهارمین دلیل میخچه پا، افزایش وزن است. چاقی و افزایش وزن و حتی بارداری به علت افزایش وزن مادر می‌تواند ریسک ابتلا به میخچه را افزایش دهد.
پنجمین علت میخچه پا، ایستادن های طولانی، تحرک و دویدن زیاد و طولانی، راهپیمایی ها یا راه رفتن های طولانی است.
ششمین دلیل میخچه پا، استفاده از جوراب های نامناسب با الیاف غیرطبیعی است. به عنوان مثال جوراب های نایلونی است.
هفتمین علت میخچه پا، افزایش سن است. گفته می‌شود بالا بودن سن می‌تواند چربی های زیر پوست را کاهش دهد و به این ترتیب احتمال بروز نشانه میخچه زیر پا را هم بیشتر کند.
آخرین علتی که می توانیم نام ببریم، این است که افرادی که با پای برهنه به روی سطوح و کفپوش¬ها مانند سرامیک و کاشی راه میروند هم بیشتر از افراد دیگر مستعد ابتلاع به نشانه میخچه زیر پا هستند.
 

آیا میخچه خطرناک است؟

در جواب آیا میخچه خطرناک است باید گفت علائم میخچه کف پا اگر درمان شوند هیچ خطری را در بلند مدت متوجه شما نخواهند کرد. افرادی که به صورت مزمن و متعدد دچار میخچه پا هستند، اگر نسبت به درمان آن ها اقدام نکنند، احتمال اینکه دچار عوارض زیر شوند بسیار زیاد است. این موارد عبارتند از:
لنگ زدن پا در هنگام راه رفتن به علت درد و ناراحتی ناشی از میخچه ها.  عارضه بعدی ایجاد مشکلات و بدفرمی های استخوانی و بدشکلی های آناتومیک به علت فرم قرارگیری غیرعادی پا به علت درد. عارضه بعدی تحمل درد و ناراحتی طولانی مدت در پاها است.
یکی از عوارض جدی و برای سوال آیا میخچه خطرناک است، عدم درمان نشانه میخچه زیر پا برای بیماران دیابتی و افرادی که دچار بیماری‌های مزمن شریان های محیطی هستند. هم بیماران دیابتی و هم افرادی که مشکلاتی که در خونرسانی عروقی دارند و به طور طبیعی درست انجام نمیشود، ترمیم زخم هایشان به خوبی انجام نمی‌شود.
به همین دلیل است که در این افراد میخچه پا می‌تواند برای زخم های مزمن طول کشیده و عفونت های عمیق و جدی و بسیار خطرناک و گاه مهلک شود.
 

چگونه از بروز علائم میخچه کف پا جلوگیری کنیم؟

مانند همه مشکلات پزشکی بهتر است قبل از اینکه به دنبال راه های درمان باشیم، قبل از به وجود آمدن نشانه میخچه زیر پا و تشدید و تکثیر پیشگیری کنیم. و آیا میخچه خطرناک است، راه های پیشگیری به شرح زیر است:
مورد اول، حتماً کفش مناسب بخرید. منظور از کفش مناسب کفشی است که سایز آن کاملا فیت پا باشد؛ یعنی نه تنگ و نه گشاد باشد. از خرید کفش¬هایی با پنجه های تنگ و پاشنه های بلند و استفاده از این کفش‌های نامناسب برای طولانی مدت جدا پرهیز کنید.
مورد دوم، حتما هنگامی که کفش می¬پوشید، حتما جوراب استفاده کنید.
مورد سوم، اگر فردی هستید که پابرهنه به روی سطوح سرامیک، کاشی راه میروید؛ دقت کنید که بسیار در معرض ابتلاء به علائم میخچه کف پا هستید، حتماً از صندل‌ استاندارد همراه با جوراب استفاده کنید. جورابی که استفاده می‌کنید، حتماً باید الیاف طبیعی داشته باشد و پا در داخل آن عرق نکند و جوراب به پا نچسبد و خود جوراب به روی پوست استحکاک و مالش غیر عادی ایجاد نکند.
مورد چهارم این است که اگر شما فردی دیابتی هستید؛ نسبت به افراد غیر دیابتی و افراد سالم، نیازمند مراقبت های جدی تر برای میخچه و پینه پا هستید. همچنین کنترل وزن، درمان مشکلات قوس کف پا و درمان ناهنجارها و بدشکلی های آناتومیک که در بچگی های استخوانی انگشتان پا و همچنین مرتب نگه داشتن ناخن های پا از روش های پیشگیری بسیار جدی برای ابتلا به نشانه میخچه زیر پا است.
 
علائم میخچه کف پا

شیوه درمان و داروها برای پیشگیری از علائم میخچه کف پا

درمان‌هایی که برای علائم میخچه کف پا استفاده می‌شود بسیار متعدد است. به طور کلی شیوه‌های درمان نشانه میخچه زیر پا به دو دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند. دسته اول درمان های خانگی و درمان های غیرجراحی و دسته دوم درمان های سرجیکال یا درمان های جراحی است.
از درمان های خانگی علائم میخچه کف پا می توان به موارد زیر اشاره کنیم:
 
درمان نشانه میخچه زیر پا با محلول های نمک: این روش یکی از ساده ترین درمان هایی است که شما می‌توانید در منزل از آن استفاده کنید. برای این روش فقط کافی است که روزانه ۱ الی ۲ نوبت پا مبتلاء را در تشت آب گرم که داخل آن نمک مخصوص ریخته شده است خیس کنیم و بعد از اینکه پاها کاملا خیسانده شد، آن هارا خشک کرده، سپس با روغن ها و کرم های مرطوب کننده ماساژ دهید.
حتی گاهی توصیه می‌شود که بعد از اینکه پوست ها در داخل وان آب گرم آغشته به نمک اپسوم خیسانده شد، میخچه را به آرامی با سنگ پا مالش دهید. معمولاً اگر چند هفته پشت سر هم این کار را روزانه انجام دهید؛ میخچه کف پا کاملا از بین میرود.
 
روش دیگر درمان علائم میخچه کف پا به روش خانگی استفاده از روغن کرچک است. گفته میشود که برای این روش پا را ابتدا در یک تشت آب گرم خیس کنید و بعد آن را با یک حوله تمیز خشک کنید و سپس میخچه را به روغن کرچک آغشته کنید و سپس روی آن را با یک بانداژ تمیز و بهداشتی ببندید. این مدل، روش های درمان برای میخچه هایی است که خفیف و کوچک هستند.
 
روش های دیگر به عنوان مثال درمان نشانه میخچه زیر پا با پیاز، با محلول جوش شیرین، با قرص آسپرین، با آبلیمو، با سیر و با انواع دیگر از روغن ها به علت این که میتواند باعث زخم های عمقی در پوست شود توصیه نمی‌شود.
 
روش دیگر برای درمان علائم میخچه کف پا که معمولاً بسیار طرفدار دارد استفاده از چسب های ضد میخچه است. چسب ضد میخچه چسبی است که حاوی سالیسیلیک اسید با غلظت ۴۰ درصد است و حتما باید در زنان باردار یا افرادی که دیابتی هستند یا زخم عفونتی به روی آن ناحیه دارند یا دچار بیماری شریان های محیطی و اختلالات خونرسانی هستند، حتما زیر نظر پزشک متخصص پوست و پزشک متخصص مربوطه تهیه و استفاده شود.
گفته می‌شود که برای استفاده از چسب های ضد میخچه حتما آن را از داروخانه های معتبر خریداری کنید و میخچه را با آب گرم شستشو دهید و خشک کنید و بعد از خشک کردن، چسب میخچه را به مدت ۴۸ ساعت به روی میخچه قرار دهید. سپس بعد از  ۴۸ ساعت چسب را بردارید و پا را 5 دقیقه در تشت آب گرم خیس کنید و نواحی کنده شده و نرم شده را با سنگ پا به آرامی مالش دهید؛ این شیوه درمان را بهتر است تا دو هفته تکرار کنید.
 
روش دیگر استفاده از قطره میخچه پا است. قطره میخچه پا حاوی محلول سالیسیلیک اسید با غلظت‌های استاندارد هستند، که معمولاً بعد از خیساندن پا به مدت یک ربع تا بیست دقیقه در تشت آب گرم و خشک کردن آن، حدود یک الی دو قطره از این محلول سالسیلیک اسید به روی میخچه کف پا قرار بگیرد.
صبر کنید تا محلول کاملا خشک شود. توصیه مهم این است که قطره به نواحی سالم اطراف میخچه نفوذ نداشته باشد و از استفاده از این قطره به روی پوست های ملتهب و پوست هایی که دچار التهاب ناشی از اگزما هستند و زخم عفونی هستند منوع است. همچنین افرادی که دیابتیک هستند نباید بدون تجویز پزشک از این قطره ها استفاده کنند.
 
داروی دیگر پماد های ضد میخچه هستند. در داروخانه ها پمادهای ضد میخچه ممکن است بدون نسخه فروخته شود. بسیاری از این پماد ها حاوی عصاره¬های گیاهی هستند. بعضی از آنها دارای اوره با غلظت بالا هستند که به صورت لایه بردار عمل میکنند. استفاده از این پماد ها هم بهتر است بعد از قرار دادن و خیساندن میخچه در آب گرم و خشک کردن آن انجام شود.
بعد از خشک کردن میخچه باید پماد به روی میخچه را چرب کند و بعد از ۲۴ ساعت ناحیه را با آب ولرم شستشو و بعد خشک کنید و مجددا تکرار کنید باز هم توصیه میشود در زنان باردار، در دیابتی ها و افرادی که بیماری های اختلال خونرسانی و بیماری هایی دارند که زخم ها دیر ترمیم میشوند؛ حتما قبل از از تهیه این پماد با پزشک خود مشورت کنند.
 
گروه دوم در جواب آیا میخچه خطرناک است، درمان¬ها، درمان های سرجیکال یا درمان‌های جراحی است. درمان‌های جراحی معمولا در افرادی انجام میشود که به دلایل مختلف درمان‌های غیرجراحی در آنها پاسخ خوبی نداشته است. در این افراد، جراحی به صورت سرپایی در مطب و تحت شرایط بهداشتی و استریل انجام می¬شود. توصیه می‌شود حتما برای خارج کردن میخچه پا به روش سرجیکال به پزشک متخصص با تجربه در مراکز پزشکی مجوزدار مراجعه کنید.
 
از جراحی میخچه توسط افراد غیر پزشک به علت بروز عوارض جدی، مانند عفونت ها، زخم های عمقی و عوارض گاه جبران ناپذیر خودداری کنید. بعد از همه این درمان ها، استفاده از کفش مناسب، کفشی که جلوتنگ یا پنجه باریک نداشته باشد و فیت پا باشد و استفاده از جوراب نخی و پنبه ای که عرق نکند و به پاها نچسبد؛ حتما لازم است در کنار این ها کنترل وزن، مرتب نگه داشتن ناخن ها از عود مجدد نشانه میخچه زیر پا پیشگیری کنید.
 

سخن پایانی

میخچه کف پا در واقع قسمت گرد ضخیم شده و پوسته پوسته است که معمولا بین انگشتان، نوک انگشتان و کف پا و کف پنجه پا دیده می‌شود. لبه های پا هم در افراد مستعد ممکن است دچار میخچه پا شود. میخچه ها می توانند علائمی مانند درد و ناراحتی طول کشیده در پا هنگام راه رفتن و حتی هنگام استراحت ایجاد کنند و حتی ظاهر پاها را هم زشت کنند.
انتخاب کفش مناسب، پوشیدن جوراب  الیاف طبیعی، کاهش وزن و پیشگیری از ایستادن ها و راه رفتن های طولانی در خصوص به روی سطوح مانند سرامیک و کاشی ها بدون کفش از روش های پیشگیری ابتلا علائم میخچه کف پا هستند.
 

 

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو