نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درمان میخچه پا با چسب میخچه چگونه است؟
به عنوان کسی که روش‌ها بسیاری را برای از بین بردن میخچه پا استفاده کرده است، باید بگویم راه‌های زیادی برای درمان این عارضه پیشنهاد می‌شود که در درمانگاه و زیر نظر پزشک انجام می‌شود. اصولا میخچه پا به علت تحت فشار قرار گرفتن پا در اثر برخورد زیاد با زمین سخت یا کفش تنگ و غیر استاندارد به وجود می‌آید. به همین دلیل است که پوست پا برای محافظت از خود شروع به تولید پوسته‌های بیشتر کرده و در همین راستا پوست آن ناحیه ضخیم می‌شود تا از به وجود آمدن زخم و عفونت جلوگیری کند. راحت‌ترین شیوه درمان میخچه، استفاده از چسب میخچه است. البته این شیوه برای برخی افراد مثلاً افراد دارای دیابت هستند، پیشنهاد نمی‌شود. در این مقاله به معرفی برخی درمان‌ها از جمله درمان میخچه پا با چسب تحت نظر دکتر میخچه پا تهران می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
درمان میخچه با چسب برای چه کسانی مناسب است؟
میخچه بر اثر اصطکاک به وجود می‌آید. میخچه برجستگی‌های سفت شده یا تکه‌های پوست مرده روی پا هستند که یا به لمس حساس‌اند یا با درد همراه‌اند. میخچه یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پا است. میخچه و نتیجه افزایش تولید کراتین هستند. این عارضه واکنش محافظتی بدن به اصطکاک یا فشار طولانی یا تکرار شونده است. به همین دلیل است که میخچه‌ها معمولاً در نقاط تحت فشار پا ظاهر می‌شوند و در برخی افراد امکان ابتلا به میخچه بیش از دیگران است. این سؤال مطرح است که بهبود میخچه در پا به وسیله چسب برای چه کسانی مناسب است.
برای دادن جواب این سؤال باید این نکته را در نظر داشت که برخی از عوامل ابتلا به میخچه به بدن افراد مرتبط است. این عوامل ممکن است ژنتیکی باشند یا بر اثر برخی ناهنجاری‌ها به وجود بیایند. این موارد شامل اختلالاتی در پا مانند صافی کف پا، راه رفتن غیرطبیعی یا بدشکلی‌هایی مانند قوزک پا، انگشت چکشی و همچنین نازکی پوست به دلیل سن زیاد است. بیشتر میخچه‌ها روی سطح صاف و بی‌موی پا دیده می‌شوند. معمولاً این عارضه به صورت دایره شکل و به رنگ کرم، سفید و زرد کم‌رنگ است. گاهی درمان میخچه کف پا با چسب هم مؤثر و قطعی است.
سایر دلایل ابتلا به میخچه می‌تواند با مشاغل و فعالیت‌های روزانه افراد مرتبط باشد. افرادی که مشاغل آن‌ها نیاز به ایستادن یا راه رفتن بسیار داشته باشد (مانند پرستاران، پیشخدمت‌ها یا خدمه پرواز) در معرض ابتلای بیشتری به میخچه هستند. برای این افراد شاید درمان میخچه با چسب در دسترس‌ترین راه باشد. یکی از برجسته‌ترین عوامل ایجاد میخچه به انتخاب کفش و جوراب نامناسب و عدم رعایت بهداشت فردی بر می‌گردد.
آغاز بهبود میخچه در پا به‌وسیله چسب در موارد زیر پیشنهاد می‌شود:
-
♦ اگر به دلایلی بخشی از انگشتان پا به بخش دیگری از آن فشار آورده باشند.
-
♦ اگر میخچه به دلیل استفاده طولانی مدت از کفش نامناسب رخ داده باشد.
-
♦ اگر به دلیل ایستادن طولانی مدت یا راه رفتن در شرایط اضطراری و سطح نامناسب، عارضه میخچه پا ایجاد شده باشد.
-
♦ در برخی از موارد این عارضه پوستی به دلیل تغییر‌ات یا اختلالات استخوانی در پا به وجود می¬آید.
اما با توجه به وجود سالیسیلیک ۴۰ درصد در چسب میخچه به افراد دارای دیابت و زنان باردار و کودکان این نوع درمان پیشنهاد نمی‌شود. بیشتر ترکیبات اسید سالیسیلیک بین ۱۰ تا ۱۷ درصد هستند. غلظت بالای اسید سالیسیلیک (به‌عنوان‌مثال، ۴۰ درصد که در چسب یا دیگر دارو‌های درمان میخچه وجود دارد) ممکن است منجر به زخم‌های شدید در بیماران مبتلا به دیابت شود. از این رو توصیه می‌شود برای افراد دیابتی بهبود میخچه در پا به وسیله چسب انجام نشود.
مراحل درمان میخچه پا با چسب
یکی از راه‌های بهبود شرایط در این وضعیت درمان میخچه با چسب میخچه است که در اکثر داروخانه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین به راحتی قابل دسترس است. بر روی این چسب دارویی قرار دارد که می‌تواند پوست محل میخچه را نرم و این عارضه را تجزیه کند و از بین ببرد.
اما توجه به چند نکته برای آغاز بهبود میخچه در پا به وسیله چسب ضروری است از همه مهم‌تر آن است که این شیوه برای برخی افراد مناسب نیست از جمله افراد داری حساسیت، افراد دارای عوارض پوستی و اگزما، افراد دارای التهاب، عفونت، دیابت، بیماری‌های خودایمنی و اختلالات عروقی. این افراد نمی‌توانند از بهبود میخچه در پا به وسیله چسب بهره‌مند شوند.
باید در هنگام تهیه و یا قبل از شروع درمان میخچه با چسب، حتماً باید چسب میخچه بررسی شود و به یک نکته مهم توجه شود. آن نکته مهم، بررسی مواد دارویی استفاده شده در چسب و عدم حساسیت نسبت به آن است. اما برای گذاشتن این چسب بر محل میخچه نیاز است تا مراحل زیر انجام شود تا بهترین نتیجه گرفته شود و بهبود میخچه در پا به وسیله چسب آغاز شود.
-
♦ مرحله اول: شستشوی محل میخچه و خشک‌کردن آن
-
♦ مرحله دوم: طبق دستور درج شده بر روی جلد چسب میخچه یا همان‌طور که دکتر داروساز یا پزشک در داروخانه توضیح داده است از آن استفاده شود و بر روی میخچه قرار داده شود. بهتر است روی آن با باندی پوشیده شود.
-
♦ مرحله سوم: معمولاً نیاز هست برای گرفتن بهترین نتیجه از بهبود میخچه در پا به وسیله چسب، ۴۸ ساعت چسب بر روی میخچه باقی بماند.
اگر میخچه بزرگ و سفت است یا پس از برداشتن چسب، میخچه از بین نرفته بود، بهتر است به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید.
مراقبت‌هایی لازم پس از درمان میخچه با چسب
شاید بهترین راه خلاصی از میخچه پا مراجعه به مراکز درمانی است. معمولاً پزشک در مرحله اول باید ماهیت این عارضه پوستی را تشخیص دهد و دریابد آیا زگیل است یا میخچه. اگر پس از تراشیدن بخش بالای آن خونریزی آغاز شود یا لکه‌های سیاه حاوی خون خشک شده مشاهده شد، این یک زگیل است نه یک میخچه. میخچه پا فقط شامل پوست‌های مرده می‌شود و ظاهری زشت و ناراحت‌کننده دارد. درمان میخچه درصورتی‌که فردی دارای بیماری‌های زمینه‌ای یا بیماری‌های خاص باشد حتماً باید زیر نظر پزشک انجام شود.
معمولاً پزشکان علاوه بر بهبود میخچه در پا به وسیله چسب، شیوه‌های دیگری را نیز پیشنهاد می‌دهند.
اگر فردی سالم باشد و دچار بیماری خاصی نباشد علاوه بر درمان میخچه با چسب پزشک ممکن است استفاده از کرم‌ها و ژل‌های نرم‌کننده و آب‌رسان را توصیه کند.
برداشتن این عارضه به جای بهبود میخچه در پا به وسیله چسب از موارد دیگری است که پزشکان در مراکز درمانی پیشنهاد می‌دهند. برخی از روش‌های پزشکی تهاجمی‌تر هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
-
♦ برداشتن میخچه با تیغ جراحی، قیچى یا دستگاه لیزر که حتماً باید همراه با بی‌حسی موضعی باشد.
-
♦ می‌توان برای برداشتن میخچه پا از طریق فریز کردن آن اقدام کرد. در این شیوه که با عنوان کرایوتراپی شناخته می‌شود با استفاده از نیتروژن مایع یا یخ، سلول‌های پوستی آسیب‌دیده منجمد می‌شود و میخچه می‌افتد. شاید روش فریز کردن، راه سریع‌تری باشد اما عوارض خاصی را به همراه دارد. چون این شیوه در واقع یک جراحی محسوب می‌شود ممکن است با عوارضی نظیر عفونت، التهاب، خونریزی و حتی در موارد معدود ابتلای دوباره به میخچه را به همراه داشته باشد.
-
♦ اگر میخچه تبدیل به یک زائده سفت و محکم و آزاردهنده شود، برخی پزشکان پیشنهاد می‌دهند تا از تزریق دارو به میخچه آن را از بین ببرند. معمولاً در این شیوه از دارو‌های ضدالتهاب و همچنین دارو‌هایی نظیر کورتیکواستروئید‌ها، لیدوکائین و کلوبتازول استفاده می‌شود. این شیوه درمانی از آخرین روش‌های از بین بردن میخچه است و حتماً در مراکز درمانی و زیر نظر پزشک باید انجام شود.
درمان میخچه با چسب بهتر است یا روش‌های دیگر؟
مدت زمان تاثیر دارو‌های درمان میخچه یا موارد دیگر بستگی به اندازه و عمق میخچه، نوع دارو و میزان دوز مصرفی که پزشک تجویز کرده و همچنین نحوه رعایت دستورالعمل‌های پزشک دارد. اما به طور تقریبی، می‌توان دوره درمان برخی از شیوه‌ها یا داروها را پیش‌بینی کرد.
-
♦ ژل، کرم یا دیگر دارو‌های حاوی اسید سالیسیلیک: این داروها که باید به‌صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرند باعث تجزیه و جدا شدن پوست میخچه می‌شوند. معمولاً برای درمان میخچه‌های سطحی، نیاز هست بین ۳-۴ روز تا ۲۰ روز و برای درمان میخچه‌های عمقی، از ۲۰ روز تا چند ماه طبق نظر پزشک مورد استفاده منظم قرار گیرد.
-
♦ بهبود میخچه در پا به وسیله چسب حاوی اسید سالیسیلیک: این چسب‌ها شاید آسان‌ترین و سریع‌ترین راه درمان باشند. این چسب‌ها هر ۴۸ ساعت یکبار عوض می‌شوند و پوست‌های مرده اضافی میخچه همراه آن جدا می‌شوند و پس از شستشو و خشک‌کردن دوباره بر روی میخچه چسب جدید گذاشته می‌شود. معمولاً بسته چسب‌ها شامل ۶ عدد است و پس از استفاده تمام چسب‌های داخل بسته، بهبود میخچه در پا به وسیله چسب کامل می‌شود. البته در مواردی که فرد دارای میخچه عمقی باشد شاید لازم باشد طبق نظر پزشک این شیوه را حتی تا ۶ هفته نیز ادامه دهید.
-
♦ درمان میخچه پا با جراحی: در این شیوه میخچه با کمک نیتروژن مایع یا... منجمد و سپس با کمک جراحی برداشته می‌شود. روند درمان در این شیوه سه تا ۶ هفته طول می‌کشد و گاهی برخی ترجیح می‌دهند از همان شیوه بهبود میخچه در پا به وسیله چسب استفاده کنند.
برای درمان میخچه به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
پس از درمان میخچه با چسب یا هر شیوه دیگر نیاز است تا مراقبت‌هایی انجام شود که فرد دوباره به میخچه مبتلا نشود. در اولین گام پس از درمان باید منبع فشار را پیدا و آن را از بین برد. در غیر این صورت دوباره میخچه عود می‌کند و هر درمانی از جمله بهبود میخچه در پا به وسیله چسب، به راحتی قبل نخواهد بود. در حقیقت افراد باید مراقب پا‌های خود باشند! هر شب آن‌ها را با آب گرم و صابون بشویند و پس از خشک کردن از کرم مرطوب کننده پا استفاده کنند.
بعد از درمان میخچه با چسب سعی شود حتماً هر چند وقت یکبار پا با شامپو‌های لایه‌بردار یا دیگر شوینده‌های لایه‌بردار، شستشو داده شود تا پوست‌های مرده بر روی‌هم قرار نگیرند و میخچه ایجاد نشوند.
برای کاهش فشار یا اصطکاکی که سبب ایجاد میخچه پا می‌شود از کفش‌های مناسب، راحت و سبک استفاده شود. معمولاً برخی افراد زیبایی و نه راحتی و تناسب را در انتخاب کفش مورد توجه قرار می‌دهند. کفش مناسب بهترین راه برای عدم ابتلا به میخچه است. سعی شود از کفش‌های خیلی تنگ، خیلی گشاد و خیلی بلند استفاده نشود. همچنین کفش‌های پاشنه‌بلند، نوک‌تیز و چکمه‌های بلند برای پوشیدن طولانی مدت مناسب نیستند. در صورت استفاده از کفش مناسب، ابتلا به میخچه کاهش می‌یابد و نیازی به بهبود میخچه در پا به وسیله چسب یا دیگر درمان‌ها نیست.
عوض‌کردن جوراب و بهداشت پا از مواردی است که موجب می‌شود ابتلا به میخچه کاهش یابد. بهتر است از جوراب نرم، خشک، نخی استفاده شود تا تعریق کمتری داخل کفش رخ دهد.
سعی شود تا با استفاده از مصرف روزانه کرم یا لوسیون یا شستن روزانه با آب گرم و صابون نرم‌کننده، شرایط مناسبی برای پنجه‌های پا فراهم شود.
استفاده روزانه از وازلین به عنوان یکی از نرم‌کننده‌های طبیعی می‌تواند به عدم ابتلای دوباره میخچه کمک کند.
ناخن‌های پا را هم باید کوتاه نگه داشت تا سبب فشار به ناخن کناری نشود.
پیشنهاد می‌شود که افراد به طور طولانی نایستند یا اگر باید مدام راه برود حتماً دقایقی استراحت کند.
با این مراقبت‌ها پوست پا نرم، لطیف و تمیز می‌شود و احتمال ابتلا به میخچه کاهش می‌یابد و دیگر نیازی نیست که شیوه‌های درمانی مختلف از جمله بهبود میخچه در پا به وسیله چسب را مدام تکرار کرد.
با این حال اگر این عارضه پوستی با وجود رعایت این نکات مدام تکرار می‌شود یا دوباره عود می‌کند بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه شود و راه‌های دیگری برای برطرف کردن میخچه امتحان شود.
برخی درمان‌های خانگی به‌جای درمان میخچه با چسب
هرچند هر روز علم پزشکی پیشرفت می‌کند و برای بیماری‌های خاص درمان‌های جدید کشف و ابداع می‌شود. در این میان اما برخی عارضه‌هایی که به نظر جزئی می‌رسند می‌توانند افراد را دچار مشکلات حاد کنند. میخچه‌ها لایه‌های سفت و کلفت پوستی هستند که از پوست‌های مرده یا از بین رفتن پوست بر اثر فشار، اصطکاک و گرما به وجود می‌آیند.
این عارضه پوستی دارای ظاهر زشت و منزجر‌کننده‌ای و گاه دردناک است. در بیشتر موارد می‌توان از چسب میخچه برای بهتر شدن شرایط استفاده کرد اما برای برخی از افراد، کم کردن دلیل فشار یا اصطکاک باعث از بین رفتن میخچه خواهد شد. با این حال همه این موارد جزئی و بدون ضرر به نظر می‌رسد مگر وقتی بیمار‌های خاص مانند دیابتی‌ها دچار این عوارض شوند.
در بیماری دیابت، پوست به شدت حساس است و همچنین چرخش خون مختل می‌شود و از این جهت امکان ابتلا به عوارض پوستی در هنگام فشار افزایش می‌یابد. در صورت ابتلا به این عارضه، درمان میخچه بسیار ضروری است، چون درصورتی که درمان نشود می‌تواند گسترش یابد یا موجب عوارض دیگری مانند التهاب، عفونت و زخم‌های پوستی شود و در نهایت به قطع پا منجر می‌شود.
در اخیر دانشمندان موفق به ابداع یک ژل مغناطیسی شده‌اند که با تحریک سلول‌های پوست در افراد دیابتی سرعت بهبود را سه برابر سریع‌تر می‌کند. بنابراین امکان بهبود میخچه در پا به وسیله چسب برای فرد مبتلا به دیابت، فقط با نظر پزشک ممکن است.
پزشک ممکن است دارو‌های خاصی تجویز کند یا حتی روش‌های جراحی جدید را برای بهبود این عارضه پیشنهاد دهد. البته در برخی موارد افراد دارای دیابت سعی می‌کنند از برخی روش‌های خانگی نیز استفاده کنید. البته هرگونه درمانی باید با هماهنگی و زیر نظر پزشک متخصص باید باشد.
داشتن لوسیون یا کرم مرطوب‌کننده با اسید سالیسیلیک، لاکتات آمونیوم یا اوره در منزل این افراد ضروری است. این مواد باعث نرم شدن تدریجی میخچه پا می‌شوند.
عوارض داروها برای درمان میخچه پا
معمولاً در کنار درمان میخچه پا با دارو، پیشنهاد‌های دارویی دیگری هم ارائه می‌شود. دارو درمانی با هدف کاهش عوارض و پیشگیری از ابتلای دوباره است.
معمولاً چسب میخچه برای کاهش و از بین بردن ضایعات پوستی ضخیم مؤثرتر است، درحالی‌که لوسیون‌ها، کرم‌ها و دارو‌های مشابه برای مراقبت و عدم ابتلا مناسب‌تر هستند. لایه‌بردارها، لوسیون‌ها و پماد‌ها حاوی اسید سالیسیلیک از مواردی هستند که می‌توانند به درمان میخچه کف پا با چسب کمک کنند. اکثر افراد مبتلا می‌توانند این داروها را مستقیماً روی میخچه قرار دهند.
اسید سالیسیلیک به تجزیه سلول‌های پوست میخچه کمک می‌کند و تجزیه شدن آن‌ها را سریع‌تر می‌کند. از منظر پزشکی اسید سالیسیلیک موضعی جدا از آثار اصلی خود بر روی پوست یک عامل ضدقارچ و ضد باکتری نیز است و امکان جذب آن از راه پوست هست سبب می‌شود تا میخچه که شامل پوست مرده است به تدریج تجزیه و از بین برود. این مورد یکی از روش‌های جایگزین به‌جای بهبود میخچه در پا به وسیله چسب است.
گاهی نیز پزشک پیشنهاد می‌کند به جای بهبود میخچه در پا به وسیله چسب از دارو‌های نرم‌کننده استفاده شود. این دارو‌های موضعی حاوی موادی هستند که پوست را نرم و لطیف می‌کنند. این داروها باید به صورت منظم و طی یک دوره درمان استفاده شوند و باید توجه کرد از تماس آنان با چشم، زخم‌های باز یا سطوح حساس جلوگیری شود و فقط با تجویز پزشک از آنان استفاده کرد. برخی از این داروها عبارت‌اند از:
-
♦ اوره: این دارو به نرم کردن پوست مرده و از بین بردن آن کمک می‌کند. برخی از محصولات حاوی اوره عبارت‌اند از ژل هیدرودرم و پماد نرم‌کننده پا سالیسیدین. دارو‌هایی که دارای اوره، آلفا هیدروکسی اسید یا بتا هیدروکسی اسید هستند برای زنان باردار و کودکان خردسال توصیه نمی‌شود.
-
♦ اسیدلاکتیک: این دارو یک بتاهیدروکسی اسید است که به ترمیم بافت‌های آسیب دیده و تقویت پوست کمک می‌کند.
سخن پایانی
همان‌طور که گفتم، میخچه پا از تجمع پوست‌های مرده‌ای است که بر اثر تعریق و اصطکاک در سطح صاف پا که بدون مو است ایجاد می‌شود. می‌توان گفت درمان‌های مختلف خانگی و پزشکی برای این عارضه پوستی وجود دارد. درمان میخچه پا با چسب یکی از روش‌های مؤثر و متداول است که می‌تواند در سریع‌ترین حالت موجب بهبودی شود. چسب میخچه شبیه چسب جوش یا چسب زخم است. این ماده دارویی سبب می‌شود که این عارضه پوستی به تدریج از بین ببرد. کادر درمانی و پزشکان با تجربه ما در کلینیک می‌توانند به سؤالات شما در زمینه میخچه پا، عوارض آن و نحوه درمان آن با صبوری پاسخ دهند و شما را برای رفتن به مرکز درمانی مناسب راهنمایی کنند.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو