نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

بررسی علت درد زیر شکم و لگن

 درد زیر شکم و لگن یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که افراد ممکن است با آن مواجه شوند. این درد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از مشکلات گوارشی گرفته تا بیماری‌های خاص. آگاهی از علت درد زیر شکم و لگن به شما کمک می‌کند تا در صورت نیاز به درمان مناسب مراجعه کنید. در این مقاله، به بررسی انواع علت‌های این درد، تفاوت‌های جنسیتی، و روش‌های تشخیصی خواهیم پرداخت. همچنین، در مورد کلینیک فوق تخصصی لگن و خدمات آن برای تشخیص و درمان این مشکلات اطلاعاتی ارائه خواهیم داد.

فهرست مطالب

انواع دلایل درد زیر شکم و لگن چیست؟

اینجا به اصلی‌ترین دلایلی که می‌توان به عنوان علت درد زیر شکم و لگن شناخته شوند، اشاره می‌کنیم.

• مشکلات گوارشی: درد شکم می‌تواند ناشی از مشکلات گوارشی از جمله التهاب روده، زخم معده، یا سندرم روده تحریک‌پذیر و یبوست می‌باشد.
• مشکلات ارتوپدی: مشکلاتی مانند شکستگی استخوان‌های لگن، درد مزمن در مفاصل، فشار روی عصب‌های لگن و تنگ شدن عروق نیز ممکن است باعث درد شکم و لگن شوند.
• آسیب‌های بافت نرم: آسیب‌های بافت نرم در ناحیه شکم و لگن که ممکن است شامل کشیدگی، پارگی و شکستگی عضلانی، درگیری عصبی، آسیب در بین بافت‌های نرم و خونریزی باشد.
• عفونت‌های لگن و شکم: یکی دیگر از موارد مرتبط با دردهای لگن و زیر شکم به عفونت‌ها مربوط است. عفونت‌های لگن و شکم نیز می‌توانند منجر به درد لگن و شکم شوند.
• آسیب‌های ناشی از ورزش: در برخی موارد، ورزش‌های سنگین و نامناسب می‌توانند منجر به درد شکم و لگن شوند.
• التهابات ناحیه تناسلی: التهابات ناحیه تناسلی می‌تواند یکی از دلایل درد زیر شکم و لگن باشد، این التهابات ممکن است هم در زنان و هم در مردان رخ دهند و شامل التهاب پروستات، التهاب بیضه، التهاب لوله‌های منی، التهاب رحم، التهاب لگن، عفونت‌های خارج از رحم و سایر بیماری‌های ناحیه تناسلی می‌باشد.
• عفونت‌های ادراری: عفونت‌های ادراری شامل التهاب مثانه و التهاب کلیه می‌شوند و می‌توانند علل درد لگن و پایین شکم باشند.
• مسائل زنان و زایمان: درد در ناحیه تحتانی شکم و ناحیه لگن می‌تواند ناشی از بیماری‌های زنانه مانند آندومتریوز، بیماری التهابی لگن (PID)، کیست تخمدان، فیبروم رحم یا دردهای قاعدگی باشد.

بنابراین با توجه به تعداد زیاد دلایل، برای تشخیص دقیق علت درد، بهتر است به پزشک یا کلینیک فوق تخصصی لگن مراجعه کنید تا بررسی کاملی از علائم شما انجام دهد و تشخیص دقیقی برای درمان مناسب شما بگذارد.

چه مشکلات ارتوپدی باعث درد زیر شکم و لگن می‌شوند؟

درد پایین شکم و پهلو ممکن است از بسیاری از عوامل مختلف، از جمله مشکلات ارتوپدی ناشی شود. برخی از شناخته شده‌ترین موارد مرتبط با علت‌های درد زیر شکم و لگن در زمینه ارتوپدی شامل موارد زیر می‌باشد:

• التهاب مفصل ستون فقرات کمر: این شرایط معمولاً ناشی از آسیب دیدگی، زوال مفصل و یا بیماری‌های التهابی مانند آرتروز می‌باشند.
• التهاب مفصل ستون فقرات لگنی: این مشکل باعث درد و سفتی در ناحیه لگن می‌شود. این التهاب به علت آرتریت، سندرم رایتر، یا آسیب به مفاصل لگن و جداره‌های آن ایجاد می‌شود.
• درد کمر: درد کمر نیز می‌تواند باعث درد در ناحیه لگن و شکم شود. این درد معمولا به علت مشکلات فشار در عصب‌های کمری یا فشار روی اسکلت کمر رخ می‌دهد.
• درد عضلانی: درد عضلانی نیز می‌تواند باعث درد در ناحیه لگن و شکم شود. این نوع درد معمولا به علت کشیدگی عضلانی، ورزش بیش از حد، یا تغییرات در رفتار روزانه فرد رخ می‌دهد.
• شکستگی استخوان: شکستگی استخوان‌ها در ناحیه پهلو و لگن می‌تواند منجر به درد شدیدی در این نواحی شود. این مشکل معمولا در افرادی که دچار ضعف استخوانی می‌باشند، رخ می‌دهد.
• آسیب دیدگی رگ‌های خونی: این مشکل معمولاً در افرادی که فعالیت‌های ورزشی شدیدی مانند دویدن، پرش، و یا برخورد با شیء سخت در زمین‌های ورزشی دارند، رخ می‌دهد.
• فتق کشاله ران (هرنی اینگوئینال): این مشکل اغلب در افرادی که فعالیت‌هایی مانند باربری، ورزش‌های سنگین و یا اضافه وزن دارند، رخ می‌دهد.
• آرتروز لگن: آرتروز لگن، یک بیماری تخریبی مفصلی است که باعث خرابی و تخریب غضروف مفصلی و استخوان‌های لگن می‌شود. در صورت پیشرفت بیماری، درد در منطقه لگن و حتی درد در ناحیه شکم و کمر نیز رخ می‌دهد.

مهم است بدانید که این فهرست، تمام موارد مرتبط با دلایل دردهای لگن و زیر شکم را شامل نمی‌شود و برای تشخیص درست و درمان مشکلات ارتوپدی عامل این درد، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.

اصلی‌ترین تفاوت علل درد زیر شکم و لگن در زنان و مردان چیست؟

درد لگن و پایین شکم ممکن است به دلایل مختلفی در زنان و مردان ایجاد شود. شایع‌ترین علت دردهای لگن و زیر شکم در زنان شامل این موارد است:

• عفونت‌های ادراری: این عفونت‌ها می‌توانند باعث التهاب در کلیه، مثانه و سایر قسمت‌های دستگاه ادراری شوند که باعث درد در ناحیه لگن و پایین شکم می‌شوند.
• بیماری‌های رحمی: اگر رحم یا اطراف آن مانند لگن یا لوله‌های فالوپ بیمار باشد، می‌توانند باعث درد در ناحیه پایین شکم و لگن شوند. ازجمله التهاب لگنی، پلیپ‌های رحم و فیبروم‌های رحم.
• عفونت‌های منتقله از راه جنسی: عفونت‌هایی مانند کلامیدیا، گونوره و هرپس می‌توانند باعث التهاب در ناحیه زیر شکم و لگن شوند.
• درد قاعدگی: درد قاعدگی ممکن است باعث درد و تنگی در ناحیه لگن و پایین شکم شود.

در مردان، دلایل شایع درد پایین شکم و لگن عبارتند از:

• التهاب پروستات: التهاب پروستات یکی از دلایل شایع درد در ناحیه زیر شکم و لگن در مردان است.
• سنگ کلیه: اگر سنگ کلیه در ناحیه لگن قرار داشته باشد، ممکن است باعث درد در ناحیه پایین شکم و لگن شود.
• التهاب مجاری ادراری: التهاب مجاری ادراری ممکن است باعث درد در ناحیه زیر شکم و لگن شود.
• بیماری‌های گوارشی: بیماری‌هایی مانند التهاب روده بزرگ و آپاندیسیت می‌توانند باعث درد در ناحیه پایین شکم و لگن شوند.

به طور کلی، علت دردهای لگن و زیر شکم در زنان و مردان متنوع است، بنابراین در صورت بروز هرگونه درد در این ناحیه، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا علت اصلی درد را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند. علاوه بر این، در برخی موارد که شاهد درد شدید، تب، تهوع و استفراغ، به شدت تورم و قرمزی، و تغییرات در عادات ادراری و بزاق هستید، باید بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.

درد زیر شکم و لگن سمت راست به چه علت است؟

درد ناحیه زیر شکم و لگن سمت راست می‌تواند به علت چندین عامل مختلف باشد که شامل موارد زیر است:

1. التهاب و عفونت: مانند التهاب اورژانسی آپاندیسیت، التهاب لگن، التهاب مجاری ادراری و التهاب تخمدان‌ سمت راست.
2.  سنگ کلیه: درد در ناحیه کلیه سمت راست، ممکن است به صورت دردی مبهم و تیز در لگن و ناحیه زیر شکم سمت راست همراه با تب، تعریق و تبخال روی پوست بروز کند.
3. التهاب روده: دردهای شکمی ناشی از التهابات روده‌ها مانند کولیت و ایلیتیس می‌تواند به صورت درد مداوم و تیز در ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست همراه با اسهال و استفراغ دیده شود.
4.  سرطان: در برخی موارد، درد در ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست ممکن است ناشی از سرطان روده، تخمدان، مثانه و... باشد.
5. مشکلات تناسلی: درد در ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست ممکن است به علت اختلالات تناسلی مانند عفونت بیضه، التهاب مجاری تناسلی، ورم درون رحم و... باشد.
6. کیست تخمدان: کیست تخمدان ممکن است در طی فرآیندهای طبیعی تخمدان‌ها شکل بگیرد. اما اگر اندازه آن بزرگ شود، باعث درد و تورم در منطقه تخمدان و لگن می‌شود.
7. مشکلات رحم: بیماری‌های رحم نظیر فیبروم رحم، عفونت‌های رحم و آدنومیوزیس می‌تواند درد در ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست را ایجاد کند.
8.  آسیب ناشی از ضربه: ضربه به ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست می‌تواند باعث بروز درد شود.
9.  سیاتیک: درد سیاتیک، ناشی از فشار و یا تحریک عصب سیاتیک که از ناحیه پایین پشت به سمت پایین ران می‌رود، ممکن است در ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست نیز احساس شود.

باز هم با توجه به کثرت دلایل درد در ناحیه لگن و پایین شکم سمت راست برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بهتر است به پزشک معالج مراجعه کنید.

روش‌های کمک تشخیصی برای انواع دردهای لگن و زیر شکم کدامند؟

برای تشخیص دلایل احتمالی درد زیر شکم و لگن، باید ابتدا پزشک از سوابق درد شما مطلع شود و از همین رو وی سوالاتی درباره نوع درد، مدت زمان، شدت، علائم همراه، فعالیت‌‌های روزمره و سوابق پزشکی از شما خواهد پرسید. سپس، برای تشخیص دقیق‌تر علت‌های درد لگن و زیر شکم، احتمال آن وجود دارد که پزشک از روش‌های کمک تشخیصی زیر استفاده کند:

• آزمایشات خون و ادرار: آزمایشات خون و ادرار می‌توانند بیانگر عفونت‌های ادراری و ناحیه تناسلی، بیماری‌های پایین آورنده هورمون‌ها، سایر بیماری‌های عفونی و بیماری‌های خود ایمنی باشند.
• آندوسکوپی: در صورت شک پزشک، ممکن است متخصص برای بررسی دقیق‌تر ناحیه تناسلی، کلیه و گوارش از طریق آندوسکوپی استفاده کند.
• تصویربرداری: از تصویربرداری مانند ام آر ای (MRI)، سی تی اسکن (CT)، سونوگرافی و رادیوگرافی می‌توان برای تشخیص دلایل اصلی درد زیر شکم و لگن استفاده می‌شود.
• آزمایش‌های تشخیصی خاص: آزمایش‌های تشخیصی خاص مانند آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها، آزمایش ژنتیکی و آزمایش‌های بیوپسی می‌توانند برای تشخیص علل درد زیر شکم و لگن مورد استفاده کرد.

در هر صورت، پزشک شما باید بهترین روش‌های تشخیصی برای تشخیص علت درد شما را تعیین کند.

چند درمان رایج برای درد لگن و زیر شکم

درمان درد در ناحیه تحتانی شکم و لگن به علت اصلی درد بستگی دارد. با این حال، برخی از درمان‌های رایج که ممکن است برای انواع مختلف درد لگن و زیر شکم مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:

• داروهای ضد درد: مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند برای کنترل دردهای خفیف تا متوسط استفاده شوند.
• فیزیوتراپی: از ورزش‌ها و کشش‌ها می‌توان برای تقویت عضلات و بهبود انعطاف پذیری و دامنه حرکتی استفاده کرد که به کاهش درد کمک می‌کند.
• گرما یا یخ درمانی: استفاده از گرما یا یخ در ناحیه آسیب دیده می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
• استراحت و تمدد اعصاب: استراحت و اجتناب از فعالیت‌هایی که درد را بدتر می‌کنند می‌تواند به کاهش ناراحتی و بهبودی کمک کند.
• جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای درمان بیماری زمینه‌ای که باعث درد می‌شود، مانند فتق یا شکستگی لگن، جراحی لازم باشد.
• تغییرات سبک زندگی: ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی، برنامه ورزشی و سایر عوامل سبک زندگی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به درد در ناحیه تحتانی شکم و لگن یا مدیریت درد موجود کمک کند. این امر ممکن است شامل کاهش وزن، ترک سیگار و اجتناب از فعالیت‌هایی باشد که فشار بیش از حد به ناحیه آسیب دیده وارد می‌کند.

این نکته مهم است که با یک متخصص مشورت کنید تا درمان مناسب برای شرایط خاص خود را تعیین کنید.

درد زیر شکم و لگن در بارداری نشانه چیست؟

درد زیر شکم و لگن در دوران بارداری نیز ممکن است ایجاد شود. در ماه‌های نخست بارداری، بروز درد زیر شکم و درد ناحیه لگن به واسطه تغییرات هورمونی و تغییر در رشد رحم و تخمدان‌ها مشاهده می‌شود که به طور عمومی نشانگر هیچ مشکل جدی نیستند.

با این حال، در برخی موارد، درد زیر شکم و لگن در دوران بارداری می‌تواند نشانه یک مشکل جدی مانند التهاب و عفونت در مجاری ادراری، پیوند لوله‌ای، تخمدان چرکی، آبسه رحم و ... باشد. بنابراین، در صورت تجربه درد شدید و یا نامعمول در زمان بارداری، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

برخی از علائمی که ممکن است باعث درد زیر شکم و لگن در بارداری شوند عبارتند از:

• کشیدگی عضلانی: تغییرات هورمونی مانند افزایش هورمون پروژسترون می‌تواند باعث کشیدگی و درد در عضلات و بافت‌های پشت شکم و لگن شود.
• کیست تخمدان: در بعضی موارد، کیست تخمدان ممکن است باعث درد زیر شکم و لگن شود.
• التهاب لگن: التهاب لگن می‌تواند باعث درد زیر شکم و لگن شود و ممکن است به دلیل عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی رخ دهد.
• کمر درد: برخی بانوان ممکن است در دوران بارداری به دلیل فشار روی عصب‌های کمر، کمردرد داشته باشند که می‌تواند به شکم و لگن هم سرایت کند.
• آمادگی برای زایمان: در آخرین مراحل بارداری، درد زیر شکم و لگن نشانه آمادگی برای زایمان است.

در هر صورت، اگر درد زیر شکم و لگن شما شدید است، با پزشک خود صحبت کنید تا دلایل آن را بررسی کند و راهکارهای درمانی مناسب را برای شما مشخص کند.

سخن پایانی

درک علت درد زیر شکم و لگن می‌تواند به شما در مدیریت این مشکل کمک کند. این دردها ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشند که نیاز به توجه و بررسی دقیق دارند. آگاهی از علائم و نشانه‌ها، اولین قدم برای شناسایی علت اصلی و اتخاذ تصمیمات مناسب درمانی است. توجه به این نکته که درد زیر شکم و لگن می‌تواند به مشکلات جدی‌تری اشاره داشته باشد، اهمیت مراجعه به متخصصان را دوچندان می‌کند. علاقه‌مندی به بهبود کیفیت زندگی و رهایی از درد، شما را به سمت جستجوی راهکارهای مؤثر هدایت می‌کند. در کلینیک فوق تخصصی لگن ما، تیمی از پزشکان با تجربه آماده‌اند تا با استفاده از روش‌های پیشرفته تشخیصی و درمانی، به شما کمک کنند. همین حالا زمان اقدام است! با تماس با کلینیک ما، می‌توانید مشاوره‌ای تخصصی دریافت کنید و برنامه درمانی متناسب با نیازهای خود را آغاز کنید. فراموش نکنید که درد زیر شکم و لگن نباید نادیده گرفته شود؛ به سلامتی خود اهمیت دهید و به ما بپیوندید تا به شما در این مسیر کمک کنیم.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو