درد عینک زانو؛ احتمال آسیب به کشکک زانو یا بافت های اطراف
زانو یکی از مهمترین اجزای پای انسان است که فشار و وزن بسیاری را متحمل می گردد. از همین رو آناتومی خاص و مستحکمی دارد. با این حال زانو نیز مانند هر عضو دیگری ممکن است که دچار آسیب دیدگی شود. درد عینک زانو یکی از رایج ترین علائمی است که افراد در زمان آسیب دیدگی زانو با آن مواجه می شوند. درد عینک زانو همه افراد را در سنین مختلف درگیر می نماید و علل مختلفی را در بر می گیرد. تیم نویسندگان ما قصد دارد تا در ادامه به بررسی علل درد عینک زانو بپردازد، برای درمان می توانید به فوق تخصص زانو از آمریکا مراجعه کنید.
عینک زانو اصطلاحی است که در سخن عامیانه به کشکک یا کاسه زانو نسبت داده می شود. عینک زانو مثلثی شکل می باشد و از زانو در برابر فشارهای بیرونی محافظت می کند. خردسالانی که به تازگی راه رفتن را آموخته اند نیز مانند سایرین ممکن است که درد عینک زانو را تجربه نمایند؛ چرا که در طول راه رفتن بارها زمین می خورند و حتی دچار آسیب دیدگی جزئی در این ناحیه می شوند.
بزرگسالان اغلب درد عینک زانو را در حین تروماهای فیزیکی تجربه می نمایند و بسته به این که شدت ضربه چقدر بوده است، با علائم مختلفی مواجه می شوند که به روش های درمانی متفاوتی احتیاج دارند.
همانطور که در قسمت های فوق اشاره کردیم، کشکک بر روی زانو قرار گرفته و از آن محافظت می کند. تاندون چهار سر ران، کشکک زانو را به عضلات فوقانی پا و رباط پاتلار آن را به استخوان درشت نی ساق پا متصل می نماید. بدین ترتیب عینک زانو در جای خود ثابت می ماند.
هر عامل فشارزایی که منجر به آسیب به کشکک زانو یا بافت های اطراف آن گردد، می تواند موجب بروز درد عینک زانو شود. افرادی که به درد کشکک زانو مبتلا می شوند، با علائمی آزاردهنده در درجات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند. همچنین این افراد در اعمالی مانند نشستن، ایستادن، دویدن و به طور کلی راه رفتن دچار مشکل می شوند.
امروزه دانش پزشکی، علل درد عینک زانو را صرفا به ناحیه کشکک محدود نمی کند و زمانی که افراد با درد عینک زانو به پزشکان مراجعه می کنند، عوامل بسیاری در نظر گرفته می شوند. در قسمت زیر عواملی را که ممکن است، سبب درد کشکک زانو شوند، بر می شماریم. دقت داشته باشید که تنها پزشک متخصص می تواند، علت درد عینک زانوی هر فرد را تشخیص داده و آن را درمان کند. لذا حتی در صورت شباهت علائم خود با موارد زیر از درمان های خانگی و مصرف خودسرانه دارو اجتناب نمایید.
دررفتگی عینک زانو
یکی از آسیب های رایج در ورزشکاران، دررفتگی عینک زانو می باشد. این رخداد معمولا به علت فشار زیاد به زانو و ضربه مستقیم ایجاد می شود که چاقی، پوکی استخوان، داشتن سابقه آسیب به زانو و... می تواند، عوامل زمینه ساز دررفتگی عینک زانو باشد.
درد عینک زانو نخستین علامتی است که بعد از دررفتگی به وجود می آید و به درمان سریع احتیاج دارد. متاسفانه بسیاری از افراد برای درمان دررفتگی عینک زانو نزد پزشک مراجعه نمی کنند و از افرادی کمک می گیرند که بدون مدرک پزشکی و به صورت تجربی در خانه فعالیت می کنند.
این در حالی است که آن ها به علم ارتوپدی واقف نبوده و دارای تجهیزات تشخیصی عکس برداری نمی باشند. زمانی که افراد بعد از دررفتگی و درد کشکک زانو نزد متخصص مراجعه می نمایند، پزشک وجود آسیب در نقاط مختلف زانو را بررسی می کند تا در صورت وجود آسیب به عصب یا عروق موجود در آن ناحیه، درمان را به صورت کامل و اصولی انجام دهد. سپس به جااندازی کشکک زانو و بستن آن با ابزار حمایتی می پردازد.
شکستگی کشکک زانو
شکستگی در پی یک فشار زیاد و خارج از تحمل استخوان کشکک ایجاد می شود و بسته به میزان تحمل استخوان فرد و شدت ضربه در درجات مختلفی ایجاد می شود. شدت علائم بعد از شکستگی کشکک زانو بسیار شدیدتر از آسیب دیدگی های دیگر می باشد و معمولا با علائمی همچون درد عینک زانو، کبودی، تورم، حساسیب بیش از حد به لمس، عدم توانایی در حرکت و... همراه است.
غیر از مواردی که استخوان دچار ترک خوردگی خفیف شده است، پزشک برای درمان از جراحی باز کمک می گیرد و در صورتی که بافت های مجاور دچار خونریزی شده باشند، به درمان و متوقف نمودن آن می پردازد.
اختلال در قرارگیری طبیعی کشکک زانو
عینک زانو بنا به دلایل مختلفی ممکن است که از موضع طبیعی خود خارج شده و در محل نادرستی قرار بگیرد. این رخداد یکی دیگر از علل درد عینک زانو محسوب می شود. درمان انحراف زانو معمولا با استفاده از فیزیوتراپی و ورزش های اصلاحی قابل درمان می باشد.
کندرومالاسی
این عارضه که با نام نرمی غضروف کشکک (عینک) زانو شناخته می شود، رایج ترین دلیل درد کشکک زانو می باشد. افراد دارای اضافه وزن و کسانی که بنا به سبک زندگیشان می بایست مدت زیادی از زانو استفاده کرده یا یا از پله بالا بروند، مستعد این بیماری می باشند. پزشکان در وهله نخست برای درمان کندرومالاسی به حذف فشار از روی غضروف می پردازند.
در این راستا معمولا پزشک توصیه می کند که بیمار از چاقی دوری کند. همچنین از راه های درمانی مانند تجویز داروهای ضدالتهاب، اوزون درمانی، فیزیوتراپی و... استفاده می کند. چنانچه کندرومالاسی در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، علائمی آن تا حد زیادی بر طرف شده و فرد نیازی به انجام درمان های تهاجمی پیدا نمی کند. کندرومالاسی معمولا مهمترین دلیل زانو درد در زنان جوان می باشد.
در این قسمت قصد داریم تا رابطه درد عینک زانو و علت زانو درد در زنان جوان را بررسی نماییم. همانطور که در قسمت بالا اشاره کردیم، بیماری نرمی غضروف کشکک زانو در افراد جوان بیشتر مشاهده شده و اصلی ترین دلیل زانو درد در زنان جوان می باشد. سوال این جا است که چرا دلیل زانو درد در زنان جوان کندرومالاسی است؟ آیا عوامل دیگری در بروز زانو درد در این افراد نقش ندارد؟
در پاسخ به این سوال می بایست اشاره کنیم که زنان به طور کلی بیشتر در معرض دردهای استخوان و مفاصل قرار دارند، چرا که زنان از استخوان های ظریف تری برخوردار بوده و همچنین احتمال بروز کم خونی و کمبود ویتامین دی و کلسیم در آن ها بیشتر از مردان است. به علاوه، حجم عضلات در پاهای خانم ها کمتر بوده و این امر زمینه را برای آسیب به غضروف پشت کشکک فراهم می کند.
درد عینک زانو ناشی از کندرومالاسی که علت زانو درد در زنان جوان است، در سنین 18 الی 40 سالگی بیشترین شیوع را دارا می باشد. ناگفته نماند که داشتن کف پای صاف، مشکلات قلبی و استفاده مکرر از زانو نیز می تواند دلیل زانو درد در زنان جوان باشد که به دنبال آن نیز درد کشکک زانو به کرات مشاهده می شود.
آرتروز در افراد جوان نیز می تواند، علت درد زانو در زنان جوان باشد. البته این موضوع به ندرت ایجاد می شود زیرا آرتروز در اکثر مواقع بنا به دلایل فرسایشی و دژنراتیو در افراد مسن دیده می شود. زمانی آرتروز علت درد زانو در زنان جوان معرفی می شود که غضروف میان مفصلی در اثر تروماهای فیزیکی تحلیل رفته باشد.
افراد بسیاری وجود دارند که علاوه بر درد عینک زانو از درد در نواحی دیگر زانو نیز رنج می کشند. در بین این دسته افراد، بسیاری به دنبال یافتن علت درد بغل زانو می باشند. علت درد کنار زانو می تواند، همه عوامل مذکور در قسمت های فوق باشد؛ اما التهاب رباط های جانبی مفصل زانو اصلی ترین علت درد بغل زانو است. آسیب دیدگی رباط های جانبی زانو با شدت های مختلفی ایجاد می شوند و علائم مختلفی دارند.
رباط های جانبی که به اختصار به آن ها LCL گفته می شود، از زانو حمایت کرده و باعث پایداری آن می شوند و اگر دچار پارگی یا کشیدگی شوند، توان حرکت و ایستادن را از فرد تا حدودی سلب می کنند. همانطور که اشاره کردیم، علت درد بغل زانو تنها آسیب به این رباط ها نیست. علت درد کنار زانو شامل موارد زیر نیز می شود.
آرتروز زانو
آرتروز می تواند علت درد بغل زانو و یا حتی درد عینک زانو باشد. آن بیماری در افراد مسن بیشتر بوده و علائم آن به دنبال تخریب و سایش غضروف میان مفصل بروز پیدا می کنند. این غضروف باعث می شود که حرکت استخوان در مفصل تسهیل گردد. لذا زمانی که تخریب شود، دو سر استخوان ها بر روی یکدیگر کشیده شده و علائمی مانند درد کنار زانو و التهاب ایجاد می شوند.
آسیب به منیسک زانو
آسیب یا پارگی منیسک زانو یکی از بدترین نوع آسیب دیدگی های زانو است که می تواند، به صورت غیرمستقیم علت درد بغل زانو و یا درد عینک زانو باشد. این نوع آسیب دیدگی در ورزشکاران به فراوانی دیده می شود و معمولا درمان آن به وسیله جراحی صورت می گیرد.
نشانگان باند ایلیوتیبیال
باند ایلیوتیبیال یک نوار پهن و ضخیم است که از پهلوی خارجی ران تا زانو امتداد یافته است. آسیب دیدگی انتهای این نوار معمولا علت درد کنار زانو می باشد. از آن جایی که این درد به نواحی دیگر منتشر می شود، افراد معمولا با درد ران و درد کشکک زانو نیز مواجه می شوند. استراحت و مصرف داروهای ضدالتهابی از جمله راه های درمان این عارضه می باشد. لازم به ذکر است که سندروم باند ایلیوتیبیال در ورزشکاران دوچرخه سواری بیشتر مشاهده می شود.
بورسیت
بورسیت زانو همان التهاب زانو است که به دنبال آسیب به بافت های مختلف مفصل زانو ایجاد می شود. به عنوان مثال آرتروز می تواند، زمینه را برای التهاب زانو و بروز بورسیت فراهم نماید. بورسیت زان بر حسب محل درگیر شده انواع مختلفی دارد که از میان آن ها بورسیت زیر عینک زانو می تواند، علت درد عینک زانو و علت درد بغل زانو باشد.
روماتیسم
روماتیسم نوعی از اختلالات خودایمنی است که در طی آن سیستم ایمنی به بافت های خودی حمله می کند. روماتیسم دو نوع دارد؛ نوع اول روماتیسم مفاصل درشت و نوع دوم روماتیسم مفاصل ریز نام دارد. زمانی که فرد به نوع اول روماتیسم مبتلا می شود، معمولا علائمی را در مفصل زانوی خود مشاهده می کند. در نتیجه روماتیسم، بافت های مفصل زانو تحلیل می روند و فرد با زانو درد، التهاب و محدود شدن دامنه حرکتی مواجه می شود.
تومور زانو
تومور زانو که معمولا با دلایلی ناشناخته ای در نواحی مختلف مفصل زانو بروز پیدا می کند، حاصل تقسیم سلولی بیش از اندازه یاخته می باشد. تومور زانو بسته به اندازه و محل قرارگیری علائم مختلفی را از خود نشان می دهد که درد کنار زانو و درد عینک زانو نمونه از آن ها می باشد. این بیماری در اکثر مواقع به جراحی و خارج نمودن ضایعه از زانو نیاز دارد.
این سوال برای همه کسانی که دچار درد کشکک زانو می شوند، ایجاد می شود که درمان قطعی زانو درد چیست؟. در این قسمت به معرفی برخی از انواع درمان های درد عینک زانو می پردازیم. افراد می بایست بعد از دچار شدن به درد عینک زانو ابتدا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایند. پزشک بعد از معاینه و بررسی شرایط بیمار به علت درد کشکک زانو پی می برد و اقدامات لازم جهت درمان قطعی زانو درد را انجام می دهد.
تجویز دارو
گاهی تجویز دارو به تنهایی می تواند، درمان قطعی زانو درد باشد. این امر در شرایطی امکان پذیر است که بیماری گسترش پیدا نکرده باشد. داروهای درمان درد عینک زانو معمولا شامل داروهای مسکن و ضدالتهاب می شوند. مزیت داروهای ضدالتهاب این است که علاوه بر داشتن نقش داروهای مسکن، التهاب را نیز در محل آسیب کاهش می دهند. داروهای ضدالتهاب به دو دسته تقسیم می شوند: داروهای استروئیدی و داروهای غیراستروئیدی.
داروهای حاوی استروئید اثرات قوی تری بر جای گذاشته و به دنبال آن عوارض جانبی بیشتری را به همراه دارد. به همیت دلیل پزشکان گاهی از تزریق این دارو به محل آسیب به صورت مستقیم بهره مند می شوند تا بیماران دچار عوارض گوارشی ناشی از مصرف دارو نگردند. نکته مهم در مصرف داروها این است که افراد می بایست از استفاده خودسرانه آن ها بپرهیزند.
تزریق ژل
به طور معمول پزشکان از تزریق ژل برای درمان قطعی زانو درد در بیماری آرتروز استفاده می کنند. همانطور ذکر کردیم، در بیماری آرتروز غضروف میان مفصل زانو از بین می رود. بنابراین تزریق ژل می تواند، یک ماده مصنوعی و جایگزین برای آن باشد که علائم درد را کاهش داده و همچنین سبب تحریک تولید غضروف می شود.
تزریق پی آر پی
این روش یکی دیگر راه های درمان درد عینک زانو است که در فیزیوتراپی کاربرد فراوانی دارد. در این روش ابتدا خون خود بیمار را در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده و سپس اجزای آن را از یکدیگر جدا می کنند. پلاسمای ته نشین شده در لوله آزمایش که حاوی پلاکت و فاکتورهای مهم رشدی می باشد، در این روش درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. تزریق این ماده به محل آسیب سبب کاهش درد کشکک زانو و تحریک فرآیند ترمیم می شود.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یک روش نوین در علم پزشکی است که توانسته نتایج بی نظیری را در درمان دردهای استخوان و مفاصل به همراه داشته باشد. در طی این روش گاز اوزون را به محل آسیب تزریق می کنند. این روش بعد از گذشت چندین جلسه درمانی تاثیرات شگفت انگیزی در ترمیم آسیب دیدگی و کاهش درد عینک زانو و التهاب ایجاد می کند.
درد کشکک زانو دلایل زیادی را شامل می شود؛ لذا زمانی که افراد همزمان با شروع علائم خود به پزشک مراجعه می کنند، وی از راه تشخیصی گوناگونی برای تشخیص علت درد عینک زانو استفاده می کند. اولین راه تشخیص پرسیدن سوال در رابطه با علائم، پرسیدن سوابق بیماری فرد و همچنین معاینه دستی و فیزیکی بیمار می باشد.
در مراحل بعدی پزشک بیمار را به انجام روش های تشخیصی عکس برداری مانند سی تی اسکن و ام آر آی ارجاع می دهد. با استفاده از این روش ها پزشک می تواند، شدت و محل آسیب دیدگی را به وضوح مورد بررسی و مشاهده قرار دهد. ام آر آی در تشخیص بیماری های زانو بیشترین کاربرد را دارد؛ زیرا علاوه بر بافت های استخوانی، بافت نرم اطراف را نیز نمایان می سازد. با این حال پزشک خصوصا در مواقع نیاز به جراحی از نتایج سی تی اسکن نیز استفاده می کند و به طور کلی انتخاب روش تشخیص به پزشک بستگی دارد.
درمان قطعی زانو درد و درد عینک زانو گاهی به یک روش اطلاق نمی گردد و نیاز است که چندین روش درمان با یکدیگر تلفیق شوند. بسیاری معتقد هستند که درمان قطعی زانو درد با ورزش امکان پذیر است که این مسئله نیاز به ابهام زدایی دارد. نخست آن که انجام ورزش اصولی به تنهایی می تواند، مانع بروز بسیاری از بیماری های زانو شود؛ پس می توان آن را روش قطعی در پیشگیری برشمرد.
با این وجود دانستن این مسئله خالی از لطف نیست که ورزش می تواند در کنار سایر روش های درمانی در بهبود علائم و ترمیم آسیب دیدگی ها کمک کننده باشد. افراد می بایست برای استفاده از ورزش، با یک کارشناس فیزیوتراپیست و متخصص ارتوپد مشورت کرده و سپس درمان را آغاز نمایند. تنها در چنین شرایطی ورزش را می توان درمان قطعی زانو درد دانست.
هدف ما از نگارش این مقاله بررسی درد در نقاط مختلف زانو مانند درد عینک زانو بود. در مطالب فوق اطلاعات ارزشمندی من باب علت این درد و چگونگی درمان آن ارائه شده است. توصیه می شود که در صورت داشتن علائمی مانند درد، ا لتهاب و... به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نموده و درمان خود را تا قبل از پیشرفت آسیب پیگیری نمایید.