نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

آیا حالت تهوع و درد لگن به هم ارتباط دارند؟

حالت تهوع و درد لگن ممکن است به مشکلات جدی در سلامتی افراد اشاره کنند. تهوع به عنوان یک احساس ناراحتی در قسمت معده و حلق مطرح می‌شود. این احساس می‌تواند عارضه‌ای از مشکلات معده، سیستم گوارشی، عصبی یا حتی روانی باشد. از طرف دیگر، درد لگن نیز به موارد گوناگونی بستگی دارد و ممکن است ناشی از مشکلات مختلفی از جمله مشکلات دستگاه تناسلی، سیستم گوارشی، عضلات و اعصاب باشد. در ادامه این مقاله به بررسی عوامل مؤثر در ایجاد حالت تهوع و درد در قسمت لگن، روش‌‌های درمانی درد لگن و حالت تهوع در کلینیک فوق تخصصی لگن و راه‌های تشخیص و پیشگیری از این بیماری می‌پردازیم. پس برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

ارتباط بین حالت تهوع و درد لگن چیست؟

درد لگن و حالت تهوع می‌تواند علائم بسیاری از بیماری‌ها باشد. برخی از شایع‌ترین علل این دو مشکل با یکدیگر عبارت‌اند از:

• بارداری
• پریود
• عفونت دستگاه ادراری (UTI)
• سنگ کلیه
• آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)
• سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
• فتق
• بیماری التهابی لگن (PID)
• سرطان لگن 

اگر درد لگن و حالت تهوع را با یکدیگر تجربه می‌کنید، مهم است که حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی درد خود را شناسایی کنید. بسته به علت درد، پزشک متخصص درمان‌های مختلفی را ارائه می‌کند. 

در اینجا به برخی از جزئیات در مورد علل این عارضه ارائه می‌شود: 

• بارداری: حالت تهوع و استفراغ یکی از علائم اولیه بارداری است. این حالت معمولاً در سه ماه اول رخ می‌دهد و به طور کلی پس از هفته 12 از بین می‌رود؛ همچنین در هنگام بارداری بانوان ممکن است در ناحیه لگن خود احساس درد کنند. 
• پریود: برخی از زنان در روزهای قبل از پریود خود درد لگن و حالت تهوع را تجربه می‌کنند. این به دلیل تغییرات هورمونی است که در این زمان رخ می‌دهد. 
• UTI: UTI یک عفونت باکتریایی در دستگاه ادراری است که می‌تواند باعث درد در لگن، مثانه و مجرای ادرار شود. علائم دیگر UTI شامل تکرر ادرار، سوزش هنگام ادرار و ادرار کدر یا بدبو است.
• سنگ کلیه: سنگ کلیه یک توده سخت از مواد معدنی است که در کلیه‌ها تشکیل می‌شود و می‌تواند باعث درد در لگن و کمر شود. علائم دیگر سنگ کلیه شامل حالت تهوع، استفراغ و خون در ادرار است.
• آپاندیسیت: آپاندیسیت که همان التهاب آپاندیس است، یک لوله کوچک است که از روده بزرگ خارج می‌شود. آپاندیسیت می‌تواند باعث درد شدید در لگن سمت راست شود. علائم دیگر آپاندیسیت شامل حالت تهوع، استفراغ و تب است. 
• IBS سندرم روده تحریک‌پذیر: IBS یک اختلال گوارشی است که می‌تواند باعث درد شکم، نفخ، یبوست و اسهال شود؛ همچنین ممکن است باعث حالت تهوع و استفراغ نیز شود.
• فتق: فتق یک برآمدگی از بافت از طریق یک سوراخ در دیواره شکم است که می‌تواند باعث درد در لگن و حالت تهوع شود. 
• PID بیماری التهاب لگنی: PID یک عفونت در اندام‌های تولید مثل زنان است و می‌تواند باعث درد در لگن، تب، خونریزی بین قاعدگی و ترشحات غیر طبیعی از واژن شود. 
• سرطان لگن: سرطان لگن یک سرطان است که از لگن شروع می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث درد در لگن، کاهش وزن، خستگی و ... شود.

با علل درد لگن و بروز حالت تهوع آشنا شوید

درد لگن و حالت تهوع می‌تواند توسط طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها ایجاد شود که در ادامه به توضیح مفصل هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:

• عفونت
• بیماری‌های التهابی
• آسیب
• سرطان
• مشکلات دستگاه گوارش
• مشکلات دستگاه ادراری
• مشکلات بارداری 

در ادامه به بررسی بیشتر هر یک از این موارد و بیماری‌هایی که شامل‌شان می‌شود، می‌پردازیم که از علل خاص درد لگن و حالت تهوع هستند: 

• عفونت:

 عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI)، عفونت‌های مقاربتی (STI) و عفونت‌های روده‌ای می‌توانند باعث درد لگن و حالت تهوع شوند. 

عفونت مقاربتی: عفونت مقاربتی (STI) یک عفونت است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. STI می‌توانند توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌ها ایجاد شود. این بیماری می‌تواند از طریق رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی منتقل شود. 

STI می‌تواند عوارض جدی داشته باشد، از جمله این عوارض می‌توان به ناباروری، سقط جنین و حتی مرگ اشاره کرد. این عفونت همچنین می‌تواند باعث مشکلات مزمن سلامتی، مانند بیماری‌های قلبی و لوپوس شود.

• بیماری‌های التهابی:

 بیماری‌های التهابی روده (IBD) مانند کرون، التهاب مثانه، بیماری التهابی لگن (PID) و کولیت اولسراتیو می‌تواند باعث درد لگن و حالت تهوع شود.

کولیت اولسراتیو: کولیت اولسراتیو یک بیماری التهابی روده است که روده بزرگ را درگیر می‌کند. این بیماری باعث التهاب و زخم در روده بزرگ می‌شود. کولیت اولسراتیو یک بیماری مزمن است و هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال، درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند علائم را کنترل و از تشدید بیماری جلوگیری کنند.  

علائم کولیت اولسراتیو می‌تواند شامل مواردی مانند: اسهال، خون در مدفوع، درد شکم، نفخ، تب، کاهش وزن، خستگی، کم خونی، درد لگن و حالت تهوع باشد.

سیستیت: سیستیت التهاب مثانه است. این بیماری، یک بیماری شایع است که بیشتر در زنان رخ می‌دهد. علائم سیستیت می‌تواند شامل مواردی مانند: نیاز فوری به ادرار کردن، احساس سوزش هنگام ادرار کردن، ادرار تیره یا کدر، ادرار با بوی قوی، درد در قسمت پایین شکم یا کمر، تب و لرز باشد. 

سیستیت معمولاً توسط باکتری ایجاد می‌شود که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود. عوامل خطری که می‌توانند خطر ابتلا به سیستیت را افزایش دهند عبارت‌اند از: رابطه جنسی بدون کاندوم، حاملگی، دیابت، سیستم ایمنی ضعیف، سن بالا و غیره.

بیماری التهابی لگن: بیماری التهابی لگن (PID) عفونتی است که اندام‌های تناسلی زنان را درگیر می‌کند. این بیماری یک عفونت جدی است که می‌تواند عوارض جدی مانند ناباروری و بارداری خارج از رحم را برای بانوان ایجاد کند. 

PID اغلب توسط باکتری‌هایی که از طریق مجرای ادرار وارد رحم می‌شوند، به وجود می‌آید. این باکتری‌ها می‌توانند از طریق رابطه جنسی بدون کاندوم، از مادر به نوزاد در حین زایمان یا از طریق ابزارهای پزشکی آلوده منتقل شوند.

• آسیب:

 آسیب به لگن، مانند شکستگی لگن یا ضربه، می‌تواند باعث درد لگن و حالت تهوع شود. 

• سرطان:

 سرطان‌هایی مانند سرطان تخمدان، سرطان رحم و سرطان پروستات می‌تواند باعث درد لگن و حالت تهوع شود. 

• مشکلات دستگاه گوارش:

 مشکلات دستگاه گوارش مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، زخم معده و بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) می‌تواند باعث درد لگن و حالت تهوع شود.

سندروم روده تحریک‌پذیر: سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک اختلال گوارشی مزمن است که با درد شکم و نفخ ایجاد می‌شود. IBS یک بیماری جدی نیست؛ اما می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند.

علائم IBS می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و ممکن است در طول زمان تغییر کند. برخی از علائم شایع IBS عبارت‌اند از: درد شکم، نفخ، گاز، یبوست، اسهال، احساس نیاز فوری به رفتن توالت، احساس عدم تخلیه کامل روده.

علت IBS مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله: استرس، اضطراب، افسردگی، تغییرات هورمونی، رژیم غذایی، داروها، عفونت و ... .

• مشکلات دستگاه ادراری:

 مشکلات دستگاه ادراری مانند سنگ کلیه و عفونت ادراری نیز می‌تواند باعث درد لگن و حالت تهوع در بیمار شود.

• مشکلات بارداری:

 بارداری یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث درد لگن و حالت تهوع شود، به ویژه در اوایل بارداری این علائم ممکن است مشهودتر باشند و مشکلات رحم و تخمدان مانند سندروم پیش از قاعدگی (PMS)، بارداری خارج از رحم، فیبروئید (فیبروئیدها، تومورهای خوش‌خیم سلول‌های میومتر یا ماهیچه‌ای رحم است) و غیره است.

بارداری خارج از رحم: بارداری خارج از رحم (ectopic pregnancy) زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده در خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند. این اتفاق معمولاً در یکی از لوله‌های فالوپ رخ می‌دهد؛ اما می‌تواند در تخمدان، دهانه رحم یا حفره شکم نیز رخ دهد. بارداری خارج از رحم یک وضعیت اورژانسی است و باید فوراً درمان شود؛ اگر این بیماری سریعاً درمان نشود، می‌تواند منجر به خونریزی شدید و حتی مرگ مادر شود. 

علائم بارداری خارج از رحم عبارت‌اند از: درد ناگهانی و شدید در یک طرف شکم، خونریزی واژینال، سرگیجه یا غش، حالت تهوع یا استفراغ، تب، درد لگن و ...

اگر هر یک از این علائم را دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام آزمایش خون و سونوگرافی، بارداری خارج از رحم را تشخیص دهد. درمان بارداری خارج از رحم معمولاً شامل جراحی است. طی جراحی، تخمک بارورشده و بافت آسیب‌دیده برداشته می‌شود.

فیبروئید: فیبروئید تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی) هستند که از بافت عضلانی رحم تشکیل می‌شوند. آن‌ها شایع‌ترین تومورهای زنان هستند و تخمین زده می‌شود که حدود 80 درصد از زنان در طول زندگی خود به فیبروئید مبتلا می‌شوند. فیبروئید معمولاً در سنین 20 تا 40 سالگی رخ می‌دهد؛ اما می‌تواند در هر سن دیگری نیز رخ دهد.

از رایج‌ترین روش‌های درمانی فیبروئید، درمان هورمونی است. درمان هورمونی می‌تواند به کاهش اندازه فیبروئید و بهبود علائم کمک کند. درمان هورمونی می‌تواند شامل مصرف قرص‌های ضد بارداری، پروژستین یا آگونیست‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) باشد.

جراحی آخرین راه حل برای درمان فیبروئید است. جراحی می‌تواند شامل برداشتن فیبروئید (میومکتومی) یا برداشتن رحم (هیسترکتومی) باشد.

درد لگن و حالت تهوع با چه علائمی همراه هستند؟

درد لگن و حالت تهوع دو علامت شایع هستند که می‌توانند توسط طیف گسترده‌ای از موارد ایجاد شوند. در حالی که بسیاری از این شرایط بی‌ضرر هستند، برخی دیگر جدی‌تر هستند و باید فوراً توسط پزشک ارزیابی شوند.

 درد لگن می‌تواند به عنوان درد در هر نقطه از منطقه لگن تعریف شود که شامل ناحیه زیر شکم و بالا و طرفین لگن است. حالت تهوع یک احساس ناراحتی در معده است که ممکن است با استفراغ همراه باشد. علائم درد لگن و حالت تهوع می‌تواند بسته به علت ایجاد درد متفاوت باشد. برخی از علائم شایع این بیماری عبارت‌اند از:

• درد در لگن
• حالت تهوع
• استفراغ
• بی‌اشتهایی
• تب
• لرز
• ادرار دردناک
• مدفوع دردناک
• خون در ادرار یا مدفوع
• ترشحات واژن یا مقعدی غیر معمول

روش‌های تشخیص درد لگن و حالت تهوع

در صورت تجربه درد لگن و حالت تهوع، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت بیماری شما را تشخیص و بهترین درمان را به شما ارائه دهد. پزشک شما با پرسیدن سؤالاتی در مورد علائم شما و انجام معاینه فیزیکی، بسته به یافته‌های خود ممکن است آزمایش‌های اضافی مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار یا آزمایش تصویربرداری را به شما تجویز کند. پس از تشخیص علت درد لگن و حالت تهوع، پزشک شما بهترین درمان را توصیه می‌کند. این درمان ممکن است شامل داروها، جراحی یا سایر روش‌های درمانی باشد، که در ادامه این مقاله به شرح مفصل هر یک از این موارد پرداخته‌ایم.

درمان درد لگن و حالت تهوع

روش‌های مختلفی برای درمان درد لگن و حالت تهوع وجود دارد که بسته به علت، شدت و ترجیحات بیمار متفاوت است. برخی از روش‌های رایج درمان این مشکل عبارت‌اند از:

• داروهای مسکن: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. در صورت نیاز، پزشک شما ممکن است داروهای مسکن قوی‌تری را به شما تجویز کند.
• آنتی بیوتیک‌ها: اگر علت درد لگن و حالت تهوع عفونت باشد، پزشک شما به احتمال زیاد به شما آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.
• داروهای ضد التهابی: داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند. این داروها می‌توانند به تسکین درد و بهبود علائم شما کمک کنند.
• جراحی: در برخی موارد حاد، ممکن است پیشنهاد پزشک شما جراحی باشد. این در صورتی است که علت درد لگن و حالت تهوع یک بیمار زمینه‌ای باشد و با دارو یا سایر روش‌های درمانی قابل درمان نباشد. 

درمان درد لگن و حالت تهوع معمولاً چند هفته طول می‌کشد؛ اگر علائم شما بعد از چند هفته بهبود نیافت یا اگر درد شما شدید است، لطفاً برای مشاوره پزشکی با یک متخصص واجد شرایط تماس بگیرید و سرخود دست به درمان این مشکل نزنید.

چگونه از درد لگن و حالت تهوع پیشگیری کنیم؟

در اینجا چند نکته برای پیشگیری از درد لگن و حالت تهوع برای شما آورده‌ایم:

• رژیم غذایی سالم داشته باشید: خوردن غذاهای سالم به حفظ وزن ایده‌آل و سالم و کاهش التهاب شما کمک می‌کند. این می‌تواند خطر ابتلا به درد لگن و حالت تهوع را کاهش دهد.
• ورزش منظم داشته باشید: ورزش منظم به تقویت عضلات و استخوان‌ها کمک می‌کند و می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
• از سیگار کشیدن و نوشیدن الکل خودداری کنید: سیگار کشیدن و نوشیدن الکل می‌تواند خطر ابتلا به درد لگن و حالت تهوع را افزایش دهد.
• وزن خود را تحت کنترل نگه دارید: اضافه وزن یا چاقی می‌تواند خطر ابتلا به درد لگن و حالت تهوع را افزایش دهد.
• خواب کافی داشته باشید: خواب کافی به بدن شما کمک می‌کند تا استراحت کند و خود را ترمیم کند. این امر می‌تواند به کاهش درد و التهاب شما بینجامد.
• استرس را مدیریت کنید: استرس می‌تواند خطر ابتلا به درد لگن و حالت تهوع را افزایش دهد. شما با مدیریت استرس خود می‌توانید به کاهش درد و التهاب کمک کنید.
• اگر درد لگن یا حالت تهوع دارید با پزشک خود مشورت کنید: پزشک شما می‌تواند علت درد شما را به بهترین نحو تشخیص دهد و بهترین روش درمانی را برای شما توصیه کند.

تغذیه مناسب برای پیشگیری از درد لگن و حالت تهوع

تغذیه مناسب می‌تواند به پیشگیری از درد لگن و حالت تهوع کمک کند. در زیر تعدادی از راهکارهای تغذیه‌ای برای ارتقاء سلامتی و کاهش خطر این علائم آمده است: 

• مصرف مواد غذایی سالم: استفاده از غذاهای سالم و تغذیه‌هایی که حاوی مواد مغذی هستند؛ مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، گردو و غیره، می‌تواند در مقابله با التهاب‌ها و مشکلات گوارشی مفید باشد.
• کاهش مصرف مواد غذایی فرآورده: مواد غذایی فرآورده‌ای که حاوی چربی اشباع‌ شده، شکرهای اضافه‌شده و نمک بالا هستند، می‌توانند به التهاب معده و مشکلات گوارشی منجر شوند؛ بنابراین باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
• مصرف میزان کافی آب: نوشیدن آب به میزان کافی در طول روز اهمیت بسیاری در سلامت گوارشی دارد. آب به جذب مواد مغذی و ترشح مؤثر مخاط معده کمک می‌کند. 
• استفاده از مواد غذایی ضد التهابی: برخی مواد غذایی مثل زنجبیل، چای نعناع و آلوئه‌ورا خواص ضد التهابی دارند که می‌توانند به تسکین علائم گوارشی کمک کنند. 
• کنترل اندازه وعده‌های غذایی: مصرف وعده‌های کوچک و مکرر به جای وعده‌های بزرگ می‌تواند به عملکرد گوارشی شما کمک و از درد لگن و حالت تهوع جلوگیری کند. 
• پرهیز از مصرف زیاد الکل و تنقلات: الکل و تنقلات ممکن است عوارض منفی بر روی گوارش شما بگذارند. تمام تلاش خود را بکنید که مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید. 
• احتیاط در مصرف مواد تحریک‌کننده معده: برخی مواد مانند قهوه و سیگار ممکن است باعث تحریک معده و افزایش درد گوارشی شوند. سعی کنید مصرف آن‌ها را کاهش دهید یا آن‌ها را به میزان معقولی مصرف کنید. 

تغذیه مناسب به همراه سبک زندگی سالم می‌تواند به پیشگیری از درد لگن و حالت تهوع کمک کند؛ اگر با مشکلات مزمن گوارشی مواجه هستید، مشاوره با یک متخصص تغذیه یا پزشک متخصص می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.

سخن پایانی

در این مقاله، مشخص شد که حالت تهوع و درد لگن از مشکلاتی هستند که می‌توانند به صورت همزمان یا مجزا در افراد ایجاد شوند و از علل مختلفی از جمله مشکلات گوارشی، عفونت‌های ادراری یا تناسلی، تنظیمات هورمونی یا پریودهای دردناک ناشی شوند؛ همچنین تشخیص دقیق و مناسب و درمان به‌موقع این مشکلات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله به اهمیت آگاهی‌بخشی به افراد در مورد علل، پیشگیری و مدیریت این مشکلات نیز پرداختیم. ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید توصیه می‌کنیم اگر با این عارضه مواجه شدید یا با آن درگیر هستید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کنید.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو