نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

کفش مناسب برای کف پای صاف

کف پای صاف یک مشکل شایع در بین میلیون ها انسان در جهان است. طبق آمار، تا 30% افراد دارای مشکل قوس کم یا عدم قوس در کف پای خود هستند که اصطلاحا به آن، صافی کف پا گفته می شود. شاید این مساله در نظر بسیاری بی اهمیت جلوه کند، اما در واقع قوس موجود در کف پای ما همانند یک ضربه گیر و یا به طور ملموس تر، یک کمک فنر طبیعی در برابر نیروهای وارده از سطوح سخت در هنگام راه رفتن عمل می کند و باعث جلوگیری از آسیب دیدگی زانوها و ستون فقرات در اثر این نیروها می گردد، به همین دلیل بسیاری از افرادی که به یکی از انواع صافی کف پا مبتلا هستند دچار دردهایی در زانو و کمر می شوند و خطر بروز آرتروز زودرس نیز در آن ها بیشتر از سایرین است. اختلال کف پای صاف برای برخی از افراد مشکلی ایجاد نمی کند، اما در عده ای دیگر می تواند باعث درد، تورم، پینه کف پا، شست چنبری و تاندونیت گردد. کف پای صاف در بیشتر افراد، ارثی است اما در مواردی، پوشیدن کفش های غیر استاندارد و نامناسب، بارداری، افزایش سن، چاقی یا بیماری هایی مانند آرتریت، روماتوئید یا دیابت نیز می توانند سبب بروز این اختلال گردند. دلیل این عارضه هرچه که باشد، راه هایی موثر جهت مقابله با صافی کف پا و یا افتادگی قوس کف پا وجود دارد. استفاده از کفش مناسب برای کف پای صاف، ارتزها و کفی های طبی، نمونه هایی از این روش ها هستند.

کفش مناسب برای کف پای صاف

کف پای صاف به پاهایی گفته می شود که فاقد قوس طبیعی مشخص در مرکز و کف پا هستند و این عدم یا کمبود قوس، باعث ظاهر مسطح در کف پا گردیده است. کفش مناسب برای کف پای صاف باید از ناحیه قوس پای شما پشتیبانی کند، در قسمت پنجه پهن باشد و نیز پاشنه کوتاهی داشته باشد، چرا که در افرادی که کف پای صاف دارند، نیروی بیشتری به ناحیه انگشتان و پاشنه پا وارد می شود. همچنین کفش هایی که دارای زیره بالشتکی و ضربه گیر در قسمت مربوط به قوس کف پا هستند، می توانند جبران کننده عدم قوس کف پا باشند و همچون تکیه گاهی قوی، قوس پا و حتی انگشتان و پاشنه پا را پشتیبانی نمایند و شوک و ضربه ناشی از راه رفتن روی سطوح سخت را جذب نمایند. شاید اینطور به نظر برسد که یافتن یک کفش مناسب برای کف پای صاف که راحتی و پشتیبانی مناسب از پای شما را فراهم می کند و در عین حال شیک هم باشد، دشوار است، اما نگران نباشید، امروزه کفش های شیک مناسب کفش پای صاف بسیاری مطابق با سلیقه های مختلف در بازار موجود است.

علت صافی کف پا

صافی کف پا در نوزادان و کودکان نوپا امری طبیعی است، زیرا قوس پا در آن ها هنوز رشد نکرده است. قوس کف پا در اکثر افراد در طول دوره کودکی ایجاد می شود، اما در برخی دیگر، هیچ گاه چنین قوس ایجاد نمی شود. عدم قوس کف پا ممکن است در برخی افراد ایجاد مشکل کند و در برخی دیگر نه. برخی از کودکان دارای کف پای صاف از نوع انعطاف پذیر هستند، به این معنی که در هنگامی که کودک نشسته است یا روی نوک انگشتان خود می ایستد، قوس کف پای او قابل مشاهده است اما زمانی که می ایستد، این قوس از بین می رود. همچنین قوس های کف پا می توانند به مرور زمان دچار افتادگی شوند. سال ها ساییدگی می تواند تاندونی که در امتداد داخل مچ پا قرار دارد و به پشتیبانی قوس پا کمک می کند را ضعیف کند. به طور کلی عواملی جز ژنتیک که می توانند خطر صافی کف پا را افزایش دهند عبارتند از:

• چاقی
• آسیب به پا یا مچ پا
• روماتیسم مفصلی
• کهولت سن
• دیابت

تشخیص کف پای صاف

جهت تشخیص صافی کف پا، پزشک پاهای شما را از جلو و عقب مشاهده می کند و از شما می خواهد که روی انگشتان پا بایستید. همچنین ممکن است به الگوی سایش کفش های شما نیز نگاه کند.

• آزمایش های تصویربرداری
• اشعه ایکس

در یک اشعه ایکس ساده، از مقدار کمی اشعه برای تولید تصاویری از استخوان ها و مفاصل پا استفاده می شود. تصویربرداری ایکس ری به ویژه در تشخیص آرتروز مفید است.

• سی تی اسکن

این آزمایش، اشعه ایکس پای شما را از زوایای مختلف گرفته و جزئیات بسیار بیشتری نسبت به اشعه ایکس استاندارد ارائه می دهد.

• اولتراسوند

این آزمایش که در آن از امواج صوتی برای تولید تصاویر دقیق از بافت های نرم بدن استفاده می شود، زمانی تجویز می گردد که پزشک شما به یک تاندون آسیب دیده مشکوک باشد.

• ام آر آی

ام آر آی با استفاده از امواج رادیویی و آهنربا قوی، جزئیات بسیار خوبی از بافت های سخت و نرم را فراهم می کند.

درمان کف پای صاف

صافی کف پا در صورتی که ایجاد درد نکند و مانعی جهت انجام فعالیت های روزانه و ورزشی فرد نباشد، نیازی به درمان ندارد. اما اگر کف پای صاف در فردی با درد همراه باشد و باعث مشکلاتی در راه رفتن او گردد، ممکن است به درمان نیاز باشد. برخی از افراد مبتلا به صافی کف پا، درد پا، به ویژه در ناحیه پاشنه یا قوس را تجربه می کنند که این درد ممکن است با فعالیت بدتر شود. در شرایط بدتر ممکن است حتی تورم در امتداد داخل مچ پا نیز در برخی افراد رخ دهد. در افرادی که کف پای صاف ایجاد درد و مشکل می نماید، پزشک بنا به شرایط بیمار ممکن است درمان های زیر را پیشنهاد نماید:

• ارتزها

ارتزها (پشتیبان های قوس) بدون نسخه، می توانند به تسکین درد ناشی از کف پاهای صاف کمک نمایند. همچنین ممکن است پزشک، ارتزهای قوسی سفارشی، که به طور خاص برای پاهای شما طراحی و ساخته شده اند، را پیشنهاد نماید. ارتزها در واقع مشکل قوس کف پا را درمان نمی کنند اما در اغلب موارد علائم ناشی از آن را کاهش می دهند.

• تمرینات کششی

برخی از افراد دارای کف پاهای صاف، همچنین تاندون آشیل کوتاه دارند. ورزش های کششی به منظور منبسط کردن این تاندون می توانند کمک کننده باشند.

• کفش مناسب برای کف پای صاف (کفش های حمایتی )

کفش های حمایتی با پشتیبانی از قوس کف پا، در کاهش شوک ناشی از ضربات وارده از سطح زمین و در نتیجه کاهش دردهای ناشی از آن بسیار کمک کننده خواهند بود.  

• فیزیوتراپی

کف پای صاف ممکن است باعث آسیب دیدگی های بیش از حد در برخی از دونده ها گردد. یک فیزیوتراپیست می تواند یک تجزیه و تحلیل ویدئویی از نحوه دویدن برای کمک به شما در بهبود فرم و تکنیک انجام دهد.

• عمل جراحی

عمل جراحی برای صرفا اصلاح کف پای تخت انجام نمی شود. با این حال ممکن است برای مشکلی مرتبط با آن، مثلا پارگی تاندون، نیاز به جراحی داشته باشید.

مزایای استفاده از کفش مناسب برای کف پای صاف

مزایای مختلفی در پوشیدن این گونه کفش ها وجود دارد. اگر دارای مشکل کف پای صاف هستید و یا دچار مشکلاتی چون پینه پا یا فاسیت کف پا هستید، این کفش ها می‌توانند ضمن اصلاح موقعیت استخوان های مچ و کف پاها، ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها را تقویت نمایند و با این کار، استرس و تنش را در زانو کاهش دهند. پوشیدن کفش طبی به حفظ تعادل و تراز مناسب هنگام راه رفتن یا انجام کارهای روزانه کمک می‌کند. استفاده از کفش مناسب برای کف پای صاف، در مقابل روش های درمانی دیگر مانند تزریق، راهی مقرون به صرفه و ساده برای مقابله با درد و علائم مربوط به کف پای صاف محسوب می شود. در حقیقت می توان ادعا کرد که استفاده از این کفش ها، در طول زمان حتی می تواند به اصلاح ناهنجاری های شایع در پا کمک کند. کفش های طبی علاوه بر رفع درد، خستگی عضلات را نیز کاهش می دهند و با ثبات ساختاری که ایجاد می کنند، نقش موثری در رفع فشار روی رباط ها ایفا می کنند.

سخن پایانی

امروزه انواع مختلف کفش های طبی مطابق با نیازهای متفاوت افراد در بازار موجود است و بر اساس جنس، کیفیت و کارآیی متفاوتی که دارند، قیمت های متفاوتی نیز دارند. بنابراین ضروری است که پیش از انتخاب کفش طبی مناسب برای کفش پای صاف که متناسب با نیاز شما باشد، حتما با پزشک مشورت نمایید و بدین ترتیب از اتلاف زمان و هزینه خود جلوگیری نمایید.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو