انحراف ستون فقرات

انحراف ستون فقرات و یا اصطلاحا اسکولیوز، به شرایطی گفته می شود که ستون فقرات به شکل غیر طبیعی انحراف یافته است. همان طور که می دانید، کمر از دو انحنا ایجاد شده است. یکی از آن ها در بالای ستون فقرات و دیگری در پایین ستون فقرات است که درنهایت حالت یک S با خمیدگی بسیار کم را به کمر می دهند.

حال اگر این خمیدگی افزایش یابد، کمر به شکل C درآید و یا ستون فقرات به چپ و یا راست منحرف شود، انحراف ستون فقرات ایجاد می شود.

متخصصان هنوز هم نتوانسته اند دلیل ایجاد 80 درصد از انحرافات ستون فقرات را متوجه شوند، اما این بیماری اغلب در 7 سال اول زندگی کودک ایجاد می شود و می توان آن را شناسایی کرد.

اگر این بیماری به موقع شناسایی و درمان نشود، می تواند در ادامه مشکلاتی همچون کاهش تراکم استخوان ها، مشکلات تنفسی و مشکلات قلبی عروقی را ایجاد کند و زندگی فرد را تهدید کند.

به همین دلیل توصیه می شود که اگر به وجود این بیماری در خود و یا یکی از عزیزان شک دارید، برای تشخیص و درمان سریعا اقدام کنید تا مشکلات دیگری ایجاد نشود.

از آن جایی که تشخیص و درمان انحراف ستون فقرات در حوزه تخصصی ارتوپدی است، شما نیز باید برای اولین مراجعه به متخصص ستون فقرات مراجعه کنید. همچنین با توجه به این که ستون فقرات ناحیه بسیار حساسی است و عصب های زیادی از آن عبور می کند، شما باید در انتخاب پزشک دقت بالایی داشته باشید.

شما می توانید همین الان با مراجعه به کلینیک تخصصی ما، به تشخیص و سپس درمان مشکل خود بپردازید و در این راه، پزشکان حاذق و با تجربه ما نیز از تمامی علم و دانش خود برای بهبود شما و به دست آوردن دوباره سلامتی، به شما کمک خواهند کرد.

در ادامه انواع انحراف ستون فقرات و درمان های متناسب با آن را قرار می دهیم و شما می توانید با خواندن این مقاله یک دید کلی نسبت به این بیماری بدست آورید. پس با ما همراه باشید.

انواع انحراف ستون فقرات

کیفوز

کیفوز به دلیل این که گردن بیش از حد به جلو خم می شود، تقسیم وزن به درستی انجام نمی شود و در نتیجه گردن دچار آسیب های فراوانی می شود و ساده ترین علامت آن درد های گردنی است. همچنین با توجه به این که ستون فقرات دچار انحنای بیش از حد می شود، ممکن است که ریه ها نیز فضای کافی برای باز شدن را نداشته باشند و به همین دلیل فرد دچار مشکلات تنفسی شود. کیفوز در اغلب موارد به دلیل سبک زندگی اشتباه فرد ایجاد می شود. به طور مثال، فردی که در اغلب اوقات قوز می کند، در مرور زمان و رفته رفته ستون فقراتش منحرف می شود و دچار کیفوز می شود. پیری و تضعیف استخوان ها، ماهیچه ها و رباط ها نیز از دیگر دلایل شایع ایجاد کیفوز در افراد هستند. در موارد نادر نیز گاهی اوقات بیماری های مادر زادی و ژنتیکی می توانند باعث ایجاد کیفوز شوند.

یکی از شایع ترین نوع های انحراف ستون فقرات، اسکولیوز ایدیوپاتیک است. ایدیوپاتیک به بیماری ها و عارضه هایی گفته می شود که دلیل مشخصی برای ایجاد شدن ندارند. این عارضه بر اساس گروه های سنی بیماران تقسیم می شود و گروه های آن عبارتند از:

علائم انحراف ستون فقرات

• علائم با توجه به شدت انحراف متفاوت می شوند اما به طور کلی شایع ترین علائم انحراف ستون فقرات موارد زیر است:
• بالاتر بودن یک شانه نسبت به دیگری
• انحراف قابل مشاهده ستون فقرات به چپ و یا راست
• استخوان یک لگن کمی بالاتر از دیگری قرار دارد.
• خم شدن بیش از حد گردن به سمت جلو
• کمر درد
• مشکلات تنفسی با توجه به تغییر شکل ستون فقرات و کاهش فضای ریه ها

دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، به شکل دقیق و کامل علت ایجاد انحراف ستون فقرات مشخص نیست، اما پزشکان موارد زیر را در ایجاد آن دخیل می دانند:

• دیستروفی عضلانی: دیستروفی نوعی اختلال ژنتیکی است که منجر به ضعف عضلانی می شود.
• فلج مغزی: فلج مغزی با تاثیر بر حرکت بدن در طولانی مدت باعث ایجاد انحراف می شود.
• نقص های مادرزادی
• آسیب به ستون فقرات
• عفونت های مختلف
• ژن معیوب پدر و مادر
• باقی ماندن طولانی مدت بدن در حالت نامناسب (قوز کردن همیشگی در هنگام نشستن و یا راه رفتن)
• افزایش سن
• عفونت های ستون فقرات

این بیماری می تواند از طریق ژن های معیوب به فرزندان نیز منتقل شود. پس اگر والدین شما به این عارضه مبتلا هستند، احتمال این که شما نیز درگیر شوید بسیار بالا می رود. همچنین، این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده میشود.

تشخیص انحراف ستون فقرات

گرچه که شاید انحراف غیر طبیعی ستون فقرات به شکل ظاهری هم قابل مشاهده باشد، اما باید برای تشخیص دقیق و تخصصی، حتما به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید.

پس از مراجعه به پزشک، او ابتدا معاینه بدنی را آغاز می کند و در طی آن از شما سوالاتی در مورد سابقه پزشکی خود و خانواده تان می کند. در طی معاینه بدنی، پزشک انحنای ستون فقرات و متقارن بودن شانه ها و کمر را بررسی کی کند.

همچنین ممکن است که پزشک از شما بخواهد که حرکات خاصی را انجام دهید تا دامنه حرکتی شما را بررسی کند.

پس از تشخیص اولیه انحراف ستون فقرات، پزشک برای این که بتواند به شکل دقیق تر و کامل تری ستون فقرات را بررسی کند و تشخیص خود را قطعی کند، احتمالا انجام آزمایش های تصویر برداری را برای شما تجویز می کند که شامل موارد زیر است:

• آزمایش اشعه X: در طول این آزمایش، اشعه ایکس بر روی ستون فقرات شما تابانده می شود تا بتوان از آن تصویر برداری کرد. با استفاده از این آزمایش می توان بافت های سخت مانند استخوان ها را به شکل دقیق تری بررسی کرد.
• آزمایش MRI: این آزمایش با استفاده از امواج رادیویی و مغناطیسی انجام میشود و می توان از تصاویر حاصل از آن، استخوان ها و بافت های نرم اطراف آن ها را به شکلی دقیق بررسی کرد.
• سی تی اسکن: در طی این آزمایش، اشعه ایکس از زوایای مختلفی تابانده می شود و چندین عکس گرفته می شود تا در نهایت یک تصویر سه بعدی ایجاد شود.
• اسکن استخوان: در این آزمایش، مواد رادیو اکتیو خاصی به جریان خون تزریق می شوند و با گردش خون، می توانند به ناهنجاری ها برسند و آن را برجسته و قابل تشخیص کنند.

درمان انحراف ستون فقرات چگونه انجام می شود؟

بسته به عامل ایجاد انحراف و شدت آن، درمان های مختلفی وجود دارند. پزشک با در نظر گرفتن شدت و عامل ایجاد انحراف و همچنین موارد زیر، درمان مناسب را برای بیمار خود انتخاب می کند:

• سن بیمار
• رشد ادامه دارد و یا تمام شده است

اصلی ترین درمان های انحرافات ستون فقرات، استفاده از کمربند های طبی و انجام جراحی های اصلاحی است. در ادامه آن ها را به شکل کامل تر توضیح خواهیم داد.

استفاده از کمربند های طبی

اگر فرد در سن رشد و یا کودکی باشد و درجه انحنای ستون فقرات او بیش تر از 25 الی 40 درجه است، برای او استفاده از کمر بند های طبی توصیه می شود.

این کمربند ها نمی توانند ستون فقرات را صاف کنند اما می توانند از پیشرفت انحنا جلوگیری کنند. بنابر این اگر انحراف ستون فقرات سریعا شناسایی شود، این کمربند ها کمک زیادی خواهند کرد.

معمولا برای اثر گذاری کمربند های طبی، باید از آن ها 16 الی 23 ساعت در روز استفاده شود. طبیعتاً هرچه ساعات بیشتری بیمار آن را بپوشد، اثر گذاری نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

استفاده از کمربند های طبی باید تا کامل شدن رشد ادامه یابد تا بتوان برای درمان کامل، از جراحی استفاده کرد.

به طور کلی از دو نوع کمربند استفاده می شود:

• زیر بغلی: جنس این دسته از کمربند ها از پلاستیک است. این کمربند ها متناسب با شکل بدن ساخته می شوند و می توان با پوشیدن لباس، آن ها را پنهان کرد. اگر انحراف در قسمت های پایینی و یا تحتانی کمر ایجاد شده باشد، از این کمربند ها برای درمان آن استفاده می شود.
• میلواکی: این کمربند ها از گردن شروع می شوند و کل کمر را در بر می گیرند. اگر انحراف شدید باشد و استفاده از کمربند های زیر بغلی بی فایده باشد، از کمربند های میلواکی استفاده می شود. این کمر بند ها بسیار بزرگ هستند و نمی توان آن ها را به طور کامل پوشاند.

عمل جراحی

اگر بیمار رشد خود را تکمیل کرده باشد، می توان برای درمان انحراف ستون فقرات از عمل های جراحی استفاده کرد.

معمولا در این عمل ها، پزشک مهره های بیمار را با استفاده از پیوند استخوانی، میله ها و پیچ های مخصوص، به هم متصل می کند. برای پیوند استخوانی، از تکه استخوان دیگر و یا ماده ای مانند استخوان استفاده می شود.

استفاده از میله ها و پیچ ها، ستون فقرات بیمار را در حالت مستقیم و استاندارد نگه می دارد و در جای خود محکم می شوند. پس از قرار گیری استخوان ها مهره ها در جای خود، پزشک از پیوند استخوانی استفاده می کند تا استخوان ها به شکل طبیعی به هم جوش بخورند و در جای خود باقی بمانند.

در این جراحی نیز مانند هر جراحی دیگری، خطراتی وجود دارد. طبیعتاً هرچه علم و تجربه کار پزشک بیشتر باشد، خطرات نیز کاهش می یابند و امکان موفقیت عمل نیز افزایش می یابد. برخی از خطرات این جراحی، شامل موارد زیر است:

• خون ریزی بیش از حد در طول عمل
• عفونت
• آسیب به اعصاب
• عدم موفقیت عمل

کاهش درد ناشی از انحراف ستون فقرات

شما می توانید با انجام برخی فعالیت ها، درد را کاهش دهید. اما به یاد داشته باشید که این کار ها کمکی به درمان شما نمی کند و تنها راه درمان، مراجعه به پزشک و انجام عمل جراحی است.

اگر به پزشک مراجعه نموده باشید، مطمئنا خودش راه کار هایی برای کاهش درد می دهد. اما اگر او نیز به شما راهی نگفته است، می توانید در جلسات بعدی، خودتان از او بپرسید تا شما را راهنمایی کند.

برخی از روش هایی که ممکن است پزشک برای کاهش درد به شما توصیه کند، شامل موارد زیر است:

• آب درمانی
• ماساژ و فیزیوتراپی
• الکتروتراپی
• استفاده از کمربند های طبی
• انجام ورزش هایی خاص که معمولا در جلسات فیزیوتراپی آموزش داده می شوند.
• استفاده از مسکن های ضعیف مانند استامینوفن و یا ایبوپروفن

جمع بندی مطالب و سخن پایانی

اگر نسبت به درمان انحراف ستون فقرات تاخیری ایجاد نشود و سریعا به آن رسیدگی شود، درمان بسیار راحت تر خواهد بود و امکان درمان کامل نیز بسیار زیاد است. البته اگر فرد هنوز در حال رشد باشد، باید از کمربند های طبی استفاده کند تا انحراف افزایش نیابد.

پس از آن جایی که عدم تاخیر در مراجعه بسیار مهم است، توصیه می شود در صورتی که دچار انحراف ستون فقرات شده اید، سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

از آن جایی که تشخیص و درمان انحراف ستون فقرات در حوزه ی تخصصی ارتوپدی است، شما نیز باید برای درمان به پزشک و یا مجموعه ی ارتوپدی مراجعه نمایید.

با توجه به این که بی تجربگی جراح می تواند خطرات زیادی را برای بیمار ایجاد کند، شما باید در انتخاب پزشک خود بسیار حساس باشید.

شما می توانید با مراجعه به کلینیک تخصصی ارتوپدی ما، با تجربه سال های طولانی درمان انحراف های مختلف ستون فقرات، با خیال راحت به درمان مشکل خود بپردازید. پزشکان حاذق و با تجربه ما نیز می توانند سلامتی شما را تضمین کنند تا با خیالی راحت به درمان بپردازید.

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، تاخیر در مراجعه و یا عدم درمان این مشکل، می توانند مشکلات خطرناک تری مانند بیماری های قلبی عروقی و یا تنفسی را ایجاد کند که زندگی فرد را تهدید می کنند.