نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

درد دیسک کمر به کجا می زند

درد دیسک کمر به کجا می زند؟ این سوال را روزانه بسیاری از کاربران سایت و بیماران از ما می پرسند. به طور کلی ناحیه بروز درد، به ناحیه بروز دیسک کمر مربوط می شود. بسته به مکان رخ دادن پارگی دیسک کمر، ممکن است که عصب های مختلفی تحریک شوند و درد در جاهای مختلفی از بدن ایجاد شود.

اگر به درد دیسک کمر رسیدگی نشود و فشار از روی عصب ها برداشته نشود، در مواقعی دیسک باعث ایجاد فلج دائمی در پاها و یا کمر خواهد شد!

در ادامه به طور کلی تمامی نواحی که درد دیسک کمر به آن ها گسترش می یابد را بررسی می کنیم و خطرات ناشی از درد دیسک را برای شما قرار می دهیم. پس از آن نیز به روش های مختلف درمان درد دیسک کمر و علائم دیسک کمر می پردازیم. با ما همراه باشید.

درد دیسک کمر به کجا می زند؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، درد دیسک کمر با توجه به مکانی که دیسک دچار پارگی می شود، تغییر می کند. اما اغلب دیسک کمر در ناحیه تحتانی کمر دچار پارگی و بیرون زدگی می شود. در این ناحیه عصب سیاتیک وجود دارد. بنابر این، عصب سیاتیک با بیرون زدگی دیسک فشرده می شود.

با فشرده شدن عصب سیاتیک، در ادامه ممکن است که تمامی نواحی که عصب سیاتیک از آن ها عبور می کنند، دچار درد شوند. عصب سیاتیک که بزرگترین عصب در بدن است، از ناحیه تحتانی کمر آغاز می شود و تا نوک پاها نیز کشیده می شود.

بنابراین ممکن است که درد در هر ناحیه ای در طول عصب سیاتیک حس شود.

پس به طور کلی در جواب سوال "درد دیسک کمر به کجا می زند؟" می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمر، خصوصا نواحی تحتانی
• تمامی پاها، یعنی از ران ها تا نو انگشتان
• نشیمن گاه

درد ناشی از دیسک کمر، در اغلب موارد به صورت تیر کشیدن، از قسمت تهتانی کمر آغاز شود و تا زیر زانو ادامه یابد و گاهی اوقات حتی به نوک انگشتان پا نیز می رسد. اما گاهی اوقات هم ممکن است که این درد تنها خود را در یک قسمت نشان دهد. به طور مثال، تنها زانو درد و یا لگن درد ایجاد شود.

طور کلی درد ناشی از دیسک کمر، در هر فردی ممکن است با فرد دیگر متفاوت باشد و به همین دلیل نمی توان گفت که مطلقا کدام دسته از درد ها درد ناشی از آسیب دیسک کمر هستند.

در مواردی که فشار وارده به عصب سیاتیک بسیار شدید باشد، باعث بی حسی یا گزگز در پاها و یا عضلات مقعد و مثانه می شود و ممکن است که به این دلیل بیمار کنترل ادرار و مدفوع خود را از دست بدهد.

در این مواقع باید خیلی سریع به مشکل رسیدگی شود زیرا در صورت بیشتر شدن فشار ممکن است که به عصب آسیب دائمی برسد و در نتیجه پاها برای همیشه دچار بی حسی و یا فلج شوند.

در ادامه به دلیل ایجاد پارگی دیسک و سپس درمان دیسک کمر می پردازیم تا بتوانید یک دید کلی نسبت به پارگی و یا همان فتق دیسک کمر داشته باشید. با ما همراه باشید.

درد دیسک کمر ناشی از چیست؟

درد دیسک کمر به شکل معمول به دلیل پارگی و یا همان فتق دیسک کمر ایجاد می شود. پارگی در دیسک کمر نیز ایجاد می شود که فشار زیادی به ستون فقرات وارد شود.

ستون فقرات ما از تعدادی مهره ایجاد شده که در میان هر کدام از آن مهره ها، صفحه های ضربه گیری به نام دیسک وجود دارد. این صفحه فشار وارده به ستون فقرات را جذب می کنند تا ستون فقرات دچار آسیب دیدگی نشود. دیسک کمر از دو لایه درونی و بیرونی تشکیل شده است. لایه درونی حالت ژله ای و نرم دارد و لایه بیرونی سخت است.

وقتی فشار زیادی به دیسک کمر وارد شود، این فشار توسط دیسک ها جذب می شود و به دلیل این فشار دیسک دچار پارگی می شود و قسمت داخلی و نرم آن بیرون می زند.

بسته به مکانی که دیسک دچار بیرون زدگی می شود، ممکن است که فرد درد را در مکان های مختلفی حس کند. حتی ممکن است که فرد دردی را حس نکند! زیرا در مکانی که دیسک دچار بیرون زدگی شده است، شاید اصلا عصبی وجود نداشته باشد.

اما همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، در اغلب موارد دیسک در نقطه تحتانی کمر بیرون می زند و به عصب سیاتیک فشار وارد می کند. در نتیجه درد در کمر، باسن و پاها پخش می شود.

در اغلب موارد با استراحت کردن و اصلاح سبک زندگی می توان بدون نیاز به جراحی دیسک کمر را درمان کرد. اما اگر فرد نسبت به مشکل خود بی اهمیت باشد، احتمال افزایش بیرون زدگی بیشتر می شود و هرچه که دیسک بیشتر دچار فتق شود، عصب سیاتیک بیشتر دچار فشردگی قرار می گیرد و درد افزایش می یابد.

درمان دیسک کمر

تشخیص مشکل دیسک فتق شده و درمان آن بسیار تخصصی است و به همین دلیل می توان گفت اولین مرحله برای درمان دیسک کمر، مراجعه به پزشک متخصص است.

در مواردی درد دیسک کمر بسیار شدید می شود و حتی تا حدی پیش می رود که زندگی روزانه فرد نیز مختل شود. ولی خوشبختانه بسیاری از روش های درمان جراحی و غیر جراحی وجود دارند که می توان با استفاده از آن ها به درمان دیسک کمر پرداخت.

با مراجعه به پزشک ارتوپد و گذراندن جلسات فیزیوتراپی، می توان به راحتی با اصلاح سبک زندگی و استراحت کردن، درد را کاهش داد.  همچنین پزشک ارتوپد به شما ورزش هایی را توصیه می کند که می توانید با انجام آن ها عضلات کمر خود را تقویت کنید و درد دیسک کمر را کاهش دهید.

در ادامه آن پزشک ممکن است که برای شما قرص های مسکن و ضد التهاب را تجویز کند که با استفاده از آن ها می توانید درد را به صورت موقتی کاهش دهید تا بتوانید به درمان ادامه دهید.

پس به طور کلی درمان های دیسک کمر شامل دارو ها، فیزیوتراپی و در نهایت جراحی است. در ادامه به شکلی کامل تر آن ها را توضیح خواهیم داد:

داروها

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، دکتر دیسک کمر ممکن است که برای شما دارو هایی را تجویز کند تا با استفاده از آن ها بتوانید به شکل موقتی درد را کاهش دهید و به درمان اصلی بپردازید.

از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسکن های ضعیف بدون نسخه: در موارد اولیه دیسک کمر می توان از این دارو ها برای کاهش درد استفاده کرد. از جمله آن ها می توان به گاباپنتین، پرگابالین، دولوکستین و آمی تریپتیلین اشاره کرد.
• دارو های مسکن قوی: در مواردی که درد زیاد است و با دارو های مسکن ضعیف بر طرف نمی شود، پزشک دارو های مسکن قوی تری مانند کدئین را برای بیمار تجویز می کند. این دارو ها می توانند عوارض جانبی مانند حالت تهوع و گیجی، یبوست و یا خواب آوری داشته باشند.
• مواد تزریقی: اگر باز هم با استفاده از قرص های مسکن قوی درد کاهش نیافت، پزشک ممکن است که دارو های تزریقی را به بیمار خود توصیه کند. این دارو ها مستقیما به فضای اپیدورال(اطراف نخاع) تزریق می شوند و اثر گذاری بالایی دارند. از جمله این دارو ها می توان دارو های کورتیزونی و یا تزریق اوزون را نام برد.
• شل کننده های عضلانی: این دسته از دارو ها نیز می توانند التهاب و اسپاسم عضلانی ناشی از پارگی دیسک کمر را کاهش دهد تا فشار وارده بر عصب کاهش یابد.

فیزیوتراپی

گاهی اوقات پزشک ارتوپد برای شما جلسات فیزیوتراپی را تجویز می کند. فیزیوتراپیست می تواند با تمرین دادن شما و توصیه کردن مواردی برای اصلاح زندگی، می تواند فشار وارده بر روی دیسک کمر را کاهش دهد تا بهبودی سریع تر ایجاد شود و درد دیسک کمر کاهش یابد.

همچنین پزشک ممکن است که درمان های زیر را نیز برای شما توصیه کند:

• الکتروتراپی: در این روش شوک های بسیار کوچکی به ناحیه وارد می شود و در نتیجه آن درد کاهش می یابد.
• کمربند های طبی آرتروز: این کمربند ها می توانند فشار وارده بر روی دیسک کمر را جذب و دفع کنند و همچنین برخی از آن ها با محدود کردن حرکات کمر و جلوگیری از حرکات ناگهانی ،می توانند کمر را تا حدودی ثابت نگه دارند تا فشار کم شود و بهبودی سریع تر ایجاد شود.
• حرکت های کششی: این حرکات باعث حفظ انعطاف پذیری عضلات می شوند و اسپاسم های عضلانی را کاهش می دهند.
• درمان با امواج صوتی: در این روش از امواج صوتی برای تحریک منطقه آسیب دیده می پردازند که در نتیجه آن جریان خون در ناحیه افزایش می یابد و بهبودی سریع تر انجام می شود.

جراحی

اگر سرانجام هیچ یک از روش های درمان غیر جراحی بر روی بیمار جوابگو نبود و بهبود درد دیده نشد، ممکن است که در نهایت پزشک به بیمار جراحی را پیشنهاد کند.

همچنین در مواردی با توجه به این که بیمار در مراجعه تاخیر داشته است و یا فشار بسیار عظیمی بر روی دیسک کمر وارد شده است، دیسک دچار بیرون زدگی شدیدی شده است و عصب مجاور خود را به مقدار زیادی تحت فشار گذاشته است. در این موارد به سرعت نیاز به جراحی است تا دیسک کمر فتق شده باعث ایجاد آسیب دائمی به عصب نشود.

معمولا نام جراحی دیسک کمر دیسککتومی است. در این جراحی، در کمر برش کوچکی ایجاد می کنند و از طریق آن قسمت بیرون زده دیسک را از بین می برند تا فشار از روی عصب برداشته شود و درد از بین برود.

این روش با تکنیک لاپلاراسکوپی انجام می شود که در طی آن نیازی به جا به جایی مهره ها و یا دسترسی به نخاع نیست و از همین جهت خطرات بسیار کمی دارد.

گاهی اوقات هم دیسک تا حدی آسیب دیده است که باید آن را تعویض کنند و یا این که به طور کلی حذف کنند. در صورتی که دیسک حذف شود، پزشک مهره ها را به هم می چسباند.

گاهی اوقات هم پزشک با استفاده از دیسک های مصنوعی دیسک را جایگزین می کند. در این جراحی ها فقط قسمت نرم دیسک تعویض می شود که به آن اصطلاحا قسمت هسته دیسک نیز می گویند.

دیسک های مصنوعی در انواع و جنس های مختلفی مانند فلزی، بیوپلیمری و یا ترکیبی از آن ها ساخته می شوند.

چه موقعی نیاز است که در رابطه با درد دیسک کمر به پزشک مراجعه نماییم؟

به طور بهتر است که پس از ابتلا به دیسک کمر، برای تشخیص علت و در صورت نیاز درمان آن، به پزشک مراجعه نمایید تا با گذشت زمان مشکل شما افزایش نیابد.

اما درد شما بسیار خفیف بود، می توانید در خانه استراحت کنید تا بر طرف شود. اما اگر پس از 4 روز استراحت بهبودی دیده نشد و یا این که درد در حال افزایش بود، بهتر است که برای درمان به پزشک مراجعه نمایید.

همچنین اگر همراه با درد دیسک کمر نشانه هایی مانند موارد زیر را در خود مشاهده کردید، بهتر است که هرچه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید:

• گزگز کردن پاها و یا کمر
• بی حسی در پاها
• از دست دادن تعادل
• از دست دادن کنترل دفع ادرار و یا مدفوع

نشانه های بالا، می توانند نشان دهنده فشار زیاد به عصب های اصلی باشند و باید سریعا درمان شوند تا عصب دچار آسیب نشود.

جمع بندی مطالب و سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم که به سوال " درد دیسک کمر به کجا می زند؟" پاسخ دهیم. مشاهده کردید که بروز درد، بسته به مکان ایجاد فتق دیسک کمر دارد. در مواردی ممکن است که فرد حتی احساس درد نکند!

اما در اغلب موارد دیسک کمر در ناحیه انتهایی کمر دچار بیرون زدگی می شود و عصب سیاتیک را فشرده می کند و درد های عصبی سیاتیک ایجاد می شود. درد سیاتیک از انتهای کمر آغاز می شود، از باسن عبور می کند و در پاها پخش می شود. در مواردی این درد تا نوک پاها کشیده می شود.

اگر به درد دیسک کمر سریعا رسیدگی شود، می توان به راحتی آن را با روش های غیر جراحی درمان کرد. اما در مواردی که بیمار در مراجعه به پزشک ارتوپد تاخیر می کند و یا آسیب وارده به دیسک بسیار زیاد است، فشار بسیار زیادی به عصب وارد می شود که باعث ایجاد علائمی مانند گزگز در پاها، بی حسی در پاها و یا عدم کنترل بر روی مثانه و یا عضلات مقعدی می شود.

اگر این گونه موارد سریعا درمان نشوند، ممکن است که برای فرد، فلج در پاها یا کمر ایجاد شود که در اغلب موارد غیر قابل برگشت است.

شما می توانید همین الان با مراجعه به کلینیک تخصصی ما، به تشخیص علت درد دیسک کمر خود و سپس در صورت نیاز به درمان متناسب با مشکل خود بپردازید تا مشکلات شما افزایش نیابد.

در صورتی که در مراجعه تاخیر نداشته باشید، پزشکان متخصص و با تجربه ما می توانند سلامتی شما را تضمین کنند تا با خیالی راحت به درمان بپردازید.

امیدوارم که با خواندن این مقاله، به جواب تمامی سوالات خود در رابطه با سوال "درد دیسک کمر به کجا می زند؟" رسیده باشید.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو