نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درمان قطعی دیسک کمر؛ پیشگیری از مشکلات جنسی و کنترل ادرار و مدفوع
دیسک‌های ستون فقرات ساختاری بسیار باریک و مستطیلی شکل هستند که وظیفه محافظت و جلوگیری از ایجاد فشار بین مهره‌ها را دارند. فتق دیسک از رایج‌ترین مشکلات مرتبط است که نیازمند مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد می‌باشد. درمان قطعی دیسک کمر یا درمان دیسکوپاتی کمر برای جلوگیری از بروز مشکلات حرکتی جدی، مشکلات جنسی و مشکلات مرتبط با بی‌اختیاری ادرار و مدفوع می‌باشد.
همانگونه كه اطلاع دارید براي اغلب افراد بهبودی کامل انواع بیماری های كمردرد و ديسك كمر يك فرایند بسیار سخت و شاید غیرممکن بنظر برسد.
اينكه بدون هيچگونه احساس دردي در ناحیه کمر به فعاليت هاي روزمره بپردازيد براي شما شاید تصوری غیرممکن باشد و همیشه به دنبال يافتن درمان قطعی دیسک کمر می باشید.
کاملا صحیح است كه اين مشکل عارضه جدی است و اگر نسبت به این بیماری بي اهميت باشيد احتمالا قادر به انجام برخی از فعالیت های روزمره خود نباشید ولی آگاه باشید كه تنها شما مبتلا به بیماری های ديسك كمر نمی باشید و اين عارضه برای هر انسانی و در هر مرحله از عمر ممکن است رخ دهد. پس تنها درمان قطعی دیسک کمر است كه ميتواند شما را از این عارضه رها سازد .
قطعی‌ترین درمان فتق دیسک می‌تواند دردهای آزار دهنده شما را به پایان برساند و همچنین کیفیت زندگی و فعالیت های بدنی شما را بهبود بدهد.
راه های درمان قطعی دیسک کمر که با نتایج بسیار فوق العاده و درخشانی همراه است و در کلینیک های فوق تخصصی ما توسط بهترین و زبده ترین متخصصان ارتوپد ایران انجام می شود . برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان قطعی دیسک کمر و سیاتیک شما را به مطالعه این مطلب دعوت می کنیم.
آنچه در اين مقاله مي خوانيد
در زمان‌های قدیم غالبا افراد با سن بالا به بیماری‌های کمر درد و فتق دیسک مبتلا می‌شدند اما امروزه با تغییر الگوهای زندگی و تغییرات شیوه زندگی روزمره سن مبتلا شدن به انواع بیماری‌های کمردرد بسیار کمتر شده و بسیاری از جوانان نیز از انواع مختلف بیماری فتق دیسک و سیاتیک رنج می‌برند.
به علت فشارهای شدید به قسمت پابین کمر، ناحیه ستون فقرات بدن انسان فشار زیادی را نسبت به دیگر قسمت‌های بدن تحمل می‌کند.
بنابراین افزایش میزان احساس درد در نواحی پائینی کمر از دیگر اجزای ستون فقرات بیشتر است. عارضه فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک در نواحی مختلف کمر، لگن و قسمت ران پا باعث ایجاد درد می‌شود.
اگر ایجاد فشار بر روی اعصاب نخاع بیشتر از حد تحمل کمر باشد شخص در قسمت پاها به ویژه زانو به پایین احساس حالت بی حسی و سوزن سوزن شدن می‌کند.
به منظور درمان قطعی دیسک کمر روش های گوناگون و متنوعی وجود دارد. این نوع روش‌های درمانی به دو دسته کلی درمان بدون نیاز به جراحی و درمان‌های جراحی تقسیم بندی می‌شوند.
در مرحله اول به انواع مختلف درمان قطعی دیسک کمر و سیاتیک بدون نیاز به عمل جراحی می‌پردازیم و پس از این مرحله به قطعی‌ترین درمان فتق دیسک با روش‌های جراحی خواهیم پرداخت .
• درمان قطعی دیسک کمر با استراحت و دوری از ورزش‌های بسیار سنگین
باید بدانید که در مراحل ابتدایی درمان، شخص بیمار باید استراحت کند. دقت نمایید که استراحت های بیش از حد طبیعی باعث تضعیف عضلات کمر شده و احساس درد را بیشتر می‌کند . مناسب ترین وضعیت استراحت در شرایط بسیار حاد حدودا 48 الی 72 ساعت می‌باشد.
بیمارانی که به این عارضه مبتلا هستند باید به سمت پهلو درازکشیده و در زمان خواب پاها را به سمت داخل شکم جمع کنند و بین دو پا بالش قرار بدهند. انجام این روش درمانی بسیار ساده باعث می‌شود که نحوه قرارگیری ستون فقرات به شرایط طبیعی خود بازگردد.
• درمان دیسک کمر و سیاتیک با مصرف دارو
بیماران مبتلا به عارضه و اختلالات دیسک برای درمان قطعی دیسک کمر احتمالا در صورت نیاز و صلاحدید دکتر دیسک کمرمربوطه می‌توانند از انواع مختلف داروهای ضدالتهابی استفاده نمایند. داروهای ضد التهابی همانند ایندومتاسین، ناپروکسن و ایبوپروفن می‌باشد. این نوع داروها به کاهش و بهبود نسبی احساس درد ناشی از عارضه فتق دیسک کمک می‌کنند .
• ورزش بهترین روش درمان فتق دیسک کمر
ورزش و حرکات فیزیکی مناسب برای بیماری فتق دیسک به کنترل و بهبود نسبی میزان دردهای ناشی از انواع مشکلات و عارضه‌های دیسک بسیار مفید و موثر است و باعث بهبودی و تسکین نسبی این نوع دردهای آزار دهنده می‌شود. این نوع ورزش‌ها می‌تواند کمک بسیار زیادی به درمان دیسک کمر بدون عمل جراحی کند.
انواع مختلفی ورزش‌ها جهت بهترین روش درمان فتق دیسک کمر وجود دارد که با انجام درست این ورزش‌ها زیر نظر پزشک مریوطه می‌توانید عارضه دیسک کمر را درمان کنید و همچنین ماهیچه‌های کمر خود را جهت جلوگیری از صدمات بیشتر دیسک تقویت نمایید .
1- شنا و راه رفتن داخل استخر
از جمله بهترین ورزش‌های موثر در درمان انواع بیماری دیسک کمر ورزش شنا و راه رفتن داخل استخر می‌باشد. نیرویی که آب بر روی ماهیچه‌ها وارد می‌کند، باعث تقویت عضلات می‌شود.
از سویی دیگر انجام این ورزش باعث کاهش وزن می‌شود و این اتفاق موجب کاهش فشار از روی ستون فقرات می‌شود . برای انجام شنا در ابتدا وارد قسمت کم عمق استخر بشوید و از پریدن و شیرجه زدن داخل استخر بپرهیزید، سپس در آب به آهستگی قدم بزنید و سعی کنید بر روی آب دراز بکشید.
2- یوگا
یوگا ورزشی بسیار مفید و حتی می‌توان گفت بهترین روش درمان فتق دیسک کمر می‌باشد. انجام تنفس و دم و باز دم‌های عمیق در این ورزش باعث آرامش اعصاب شده و احساس درد کمر را بهبود می‌دهد. این ورزش همچنین عملکرد تنفس را بهتر کرده و باعث تقویت عضلات بهبود تعادل در کل بدن می‌شود.
• درمان قطعی دیسک کمر و سیاتیک بوسیله لیزر :
قطعی‌ترین روش درمان دیسک کمر توسط اشعه و پرتوهای متمرکز لیزر می‌تواند یکی از روش‌های درمانی بسیار مفید و موثر باشد.
در این روش درمانی توسط پدهایی مخصوص که در قسمت‌ها و نواحی آسیب دیده ستون فقرات قرار می‌دهند انرژی حاصل از امواج لیزر توسط عصب‌ها و دیسک‌های کمر جذب می‌شود . این نوع روش درمانی باعث ترمیم و بهبود بافت‌های آسیب دیده دیسک شده و از پیشرفت این بیماری و عارضه آرتروز جلوگیری کند.
• تزریق استروئید اپیدورال و کاهش درد
تزریقات استروئید اپیدورال یک روش درمانی متداول و رایج برای اکثر مشکلات و دردهای کمر و پا است . هدف اصلی از تزریق ، تسکین و التیام درد می‌باشد.
تزریق استروئید به منظور کاهش نسبی التهابات و دردهای ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب‌های کمر انجام می‌شود. رشته‌های عصبی بعلت بیماری‌هایی همچون بیرون زدگی دیسک و تنگی کانال نخاع می‌توانند فشرده بشوند و زمانیکه ناحیه عصب تحت فشارقرار می‌گیرد ، دچار التهاب می‌شود.
این عارضه و مشکل می‌تواند موجب احساس دردهای شدید و بی حسی یا احساس ضعف در پاها و کمر بشود. هدف نهایی از تزریقات استروئید اپیدورال کمک به کمتر نمودن التهاب در قسمت ریشه‌های عصبی است. پس این روش در درمان قطعی دیسک کمر و سیاتیک بسیار تاثیرگذار می‌باشد .
• طب سنتی
اغلب افرادی که به بیماری‌های دیسک کمر مبتلا می‌شوند ، دردهای شدیدی را بهمراه دارند. این نوع دردها به حدی شدید می‌باشد که اغلب از بیماران به مصرف انواع مسکن های مخدر روی می‌آورند . استفاده از روش درمانی طب سوزنی باعث تولید مسکن‌های طبیعی در داخل بدن شده و در فرآیند ترمیم و بهبودی دیسک‌های آسیب دیده شروع شده و عارضه دیسک شما درمان می‌شود .
• داروهای گیاهی
همانطور که مطلع می‌باشید اغلب داروهای گیاهی در درمان قطعی دیسک کمر بسیار مفید و موثر می‌باشند . این روش درمانی در دسته درمان‌های خانگی انواع کمردرد قرار دارد.
بطور مثال نوشیدن دمنوش‌های زنجبیل بسیار مفید می‌باشد و می‌تواند در قطعی‌ترین درمان دیسک کمر تا حد زیادی موثر باشد.
همچنین استفاده از فلفل هندی، بید سفید، و زردچوبه هم از جمله گیاهان موثر در بهبود درد دیسک کمر می‌باشد . استفاده از کمپرس آب سرد و گرم نیز در کاهش میزان درد دیسک موثر است .
• ازون تراپی و درمان قطعی دیسک کمر
از این روش درمانی برای ترمیم، بازیابی و بهبود بافت تاندون‌ها و رباط‌ها استفاده می‌شود. روش ازون درمانی از بهترین روش درمان فتق دیسک کمر می‌باشد و احساس درد همیشگی کمر را از بین می‌برد. ازون تراپی یکی از روش‌های بسیار مفید و موثری است که در درمان قطعی دیسک کمر و سیاتیک اثرات بسیار مثبتی داشته است.
این روش درمانی برای تسکین و بهبود انواع دردهای کمر و دردهای ناشی از دیسک تقریبا به مشابه روش‌های درمانی جراحی موثر بوده و عوارض بسیار کمتری نیز بهمراه دارد .
همچنین مدت زمان بهبودی در این روش درمانی بسیار سریعتر از روش‌های دیگر است. از جمله برتری این روش نسبت به انواع روش‌های جراحی می‌توان موارد زیر را نام برد :
1- این روش درمانی از روش های درمان سرپایی می باشد .
2- میزان زمان انجام روش ازون تراپی بسیار کوتاه است .
3- ازون تراپی ، روشی با کمترین اعمال تهاجم می باشد.
4- روش درمانی با ازون بدون احساس درد است .
5- مجموع هزینه های نهایی این روش نسبت به روش عمل جراحی بسیار ناچیز می باشد.
• فیزیوتراپی و درمان قطعی دیسک کمر
این روش درمانی به مقدار زیادی در درمان و بهبود عارضه دیسک کمر و بیرون زدگی دیسک موثر می‌باشد. روش درمانی فیزیوتراپی علاوه بر قطعی‌ترین درمان دیسک بدن شما را به قرارگیری در شرایط و وضعیت طبیعی عادت داده و از رخ دادن مشکلات بیشتر جلوگیری می‌کند. روش فیزیوتراپی به دو روش فعال و روش منفعل تقسیم می‌شود .
روش منفعل در فیزیوتراپی همانند گرم کردن بدن و انجام ماساژ، گرما و سرما درمانی و آب درمانی می‌شود .
روش‌های فیزیوتراپی برای درمان قطعی دیسک کمر در ابتدا از طریق روش درمانی منفعل شروع می‌شود و پس از آن در صورت آمادگی بدن، روش درمانی فعال شروع می‌شود و موجب تقویت عضلات کلی بدن شده و از احساس درد جلوگیری می‌کند.
تا این مرحله درمان‌های بدون جراحی را مورد بررسی قرار دادیم. در آخر قطعی‌ترین روش درمان دیسک کمر به کمک جراحی را مورد بررسی قرار می‌دهیم .
• عمل جراحی و قطعی‌ترین درمان دیسک کمر
آخرین مورد در درمان قطعی دیسک کمر را می‌توان به انجام عمل های مختلف جراحی اشاره کرد . عمل جراحی از روش‌های درمانی دشوار و سخت می‌باشد. معمولا دکتر جراح مربوطه در شرایط و وضعیت زیر، روش درمانی عمل جراحی را انتخاب می‌کند :
• احساس دردی که به مدت دوهفته توسط درمان های حمایتی و مراقبتی بهبودی پیدا نکرده باشد.
• عدم تعادل و ناپایداری در شکل گیری ستون فقرات
• اختلالات عصبی مانند مشکلاتی در ناحیه ستون فقرات و یا بی اختیاری دفع ادرار و مدفوع رخ دهد.
در اغلب سالمندان قسمت پوسته بیرونی دیسک دچار عوارضی همانند پارگی می‌شود. زمانیکه این اتفاق رخ می‌دهد قسمتی از هسته داخلی دیسک از شکل نرمال و طبیعی خارج شود و عارضه ایی به نام دیسک یا فتق دیسک را باعث می شود.
سه قسمت مشخص در ناحیه ستون فقرات وجود دارد که احتمالا عارضه فتق دیسک درآن رخ می‌دهد:
-
♦ بین مهره‌های ناحیه گردن
-
♦ مهره های پائین کمر و در قسمت بالای لگن
-
♦ بالای قفسه سینه و نزدیک دنده‌ها
عارضه فتق و بیرون زدگی دیسک در کمر و گردن بسیار شایع‌تر است. عارضه فتق دیسک در قسمت قفسه سینه تقریبا بسیار نادر است، بصورتیکه که از بین هر چهارصد عارضه فتق دیسک تنها یکی از آن‌ها در ناحیه قفسه سینه رخ داده است.
اکثر دلایل بروز این عارضه ترکیبی از عوامل زیر می‌تواند باشد.
-
♦ فرسودگی و تحلیل دیسک های کمر
از بین تمامی دلایل ایجاد عارضه فتق دیسک افزایش سن و تحلیل کلی اندام بدن شاید اصلی‌ترین علت باشد. با افزایش سن قسمت پوسته بیرونی دیسک تضعیف می‌شود .
در بعضی از گروه‌های فامیلی برخی از افراد آن خانواده از عارضه دیسک و فتق دیسک رنج می‌برند در صورتیکه دیگر خانواده‌ها به هیچ وجه به این عارضه دچار نمی‌شوند.
اگر این عارضه بعلت دلایل ارثی و ژنتیکی در بین یک خانواده رخ بدهد احتمالا در ابتدا تا حدی غیر طبیعی باشد و حتی افراد جوان نیز ممکن است دچار این بیماری بشوند. مطالعات و بررسی‌های زیادی توسط محققان و پزشکان در مورد شناسایی ژن‌های مخصوص مرتبط با بیماری ارثی دیسک در حال انجام است.
اگر فرد به کاری که مشغول آن است و یا ورزشی که انجام می‌دهد شامل: بلند کردن شدید وزنه‌ها یا خم شدن‌های بیشتر از حد معمول کمر باشد، احتمالا بیشتر در معرض خطرات ناشی از عارضه فتق دیسک قرار دارد.
اولین نشانه عارضه دیسک کمر و یا بیرون زدگی دیسک اغلب با احساس درد کمر در همان قسمت دیسک آسیب دیده می‌باشد.
بعضی از دانشمندان بر این باورند که این احساس درد، سیگنالی است که آسیب دیدگی و یا ضعیف شدن پوسته بیرونی دیسک را اطلاع می‌دهد و بطور قطع به معنی آسیب دیدن هسته داخلی فتق نمی‌باشد. نشانه‌های ناشی از این عارضه به محل دقیق فتق و بیرون زدگی دیسک بستگی دارد:
در قسمت گردن و شانه یا قفسه سینه همراه با احساس ضعف و بی حسی است. اگر احساس درد در ناحیه قفسه سینه و بازو می‌تواند شبیه احساس درد قفسه سینه در بیماری قلبی باشد و در بعضی موارد احتمالا تکرر ادرار و سردرد احتمالا رخ دهد.
نشانه‌های این قسمت تا حدودی گمراه کننده و بصورت ماندگار است. شاید در ناحیه کمر، قفسه سینه، شکم و یا پاها همراه با احساس ضعف و بی حسی در یک یا هر دو پا باشد. بعضی از افراد نیز از مشکلات بی اختیاری ادرار یا مدفوع نیز شکایت دارند.
اغلب افراد سال‌ها دچار عارضه کمر درد متناوب و شاید خفیف در ناحیه تحتانی کمر پیش از یک حرکت سنگین مانند بلند کردن اجسام سنگین و یا خم شدن‌های ناگهانی هستند.
در اغلب موارد نمی‌توان از عارضه فتق دیسک جلوگیری کرد، ولی اگر قبلا از عارضه دیسک و یا فتق دیسک رنج می‌بردید، می‌توانید با رعایت چندین نکته احتمال بازگشت مجدد این بیماری را کاهش داده و به قطعی‌ترین درمان دیسک کمک نمایید.
پرهیز از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به خم شدن‌های طولانی مدت و یا بلند کردن اجسام بسیار سنگین دارند، انجام تمرینات و فعالیت‌های فیزیکی برای حفظ تناسب کلی بدن، پیروی از یک برنامه فیزیوتراپی به منظور تقویت میزان قدرت عضلات کمر و افزایش دامنه حرکتی و انجام ورزش های منظم، بخصوص شنا و پیاده روی می‌تواند به درمان قطعی دیسک کمر بسیار کمک کند.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو