نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
قرص تیزانیدین برای دیسک کمر؛ رویکردی موقتی برای کاهش انقباضات و دردهای کمر
قرص تیزانیدین برای دیسک کمر یک داروی شل کننده عضلانی با تاثیر کوتاه مدت میباشد که به طور موقت انتقال پیامهای درد به مغز را مسدود میکند. انقباضات عضلانی یا اسپاستیسیتی زمانی رخ میدهند که عضلات انقباض شدیدی دارند و پزشکان این قرص را برای درمان دیسکوپاتی کمر تجویز میکنند. در این وضعیت عضلات دچار سفتی شده طوری که حرکت آن دچار مشکل خواهد شد.

زمانی که در اثر دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی فشار به ریشه عصب وارد شود، تا زمانی که بر روی عصب فشار وجود دارد عصب آسیب میبیند و این آسیب باعث ایجاد التهاب در عصب میشود. عصب ملتهب و آسیب دیده باعث به وجود آمدن علائم و نشانه های ناشی از دیسک کمر میشود.
فشار بر ریشه عصبی در کمر میتواند با علائم حسی حرکتی در عضلات پایین تنه همراه باشد. وجود التهاب در ریشه عصبی و اعصاب تحت فشار سبب اسپاسم و گرفتگی در عضلات و ماهیچههای آسیب دیده در این ناحیه میشود.
عضله سفت شده و اسپاستیک خود میتواند روی عصب تحت فشار، فشار مضاعف ایجاد کند و چرخه ایجاد درد و ناراحتی را تشدید نماید. با تجویز قرص برای دیسک کمر مانند قرص تیزانیدین برای دیسک کمر این اسپاسم برطرف و فشار وارده روی عصب نیز کاهش پیدا میکند و روند بهبود تسریع میگردد.
بنابراین تیزانیدین در تسکین انقباضات طولانی بیماری ام اس و آسیبهای ناحیه سر و پشت که سبب عوارضی مانند ضایعات نخاعی میشوند تجویز میگردد.
تیزانیدین بر روی اعصاب مغزی و نخاعی تاثیر گذاشته و به شل شدن عضلات و به برطرف شدن درد و ناراحتی کمک خواهد کرد. قرص تیزانیدین برای دیسک کمر زنان با شل کردن عضلات دچار اسپاسم در دیسک کمر سبب کاهش فشار رشتههای عصبی و درد میگردد.
معمولا قرص تیزانیدین برای دیسک کمر در بیشتر موارد به خوبی تحمل شده و به عنوان داروی تسکیندهنده قرص برای دیسک کمر شناخته میشود. اما در برخی موارد مصرف داروهای شل کننده عضلات با ایجاد عوارض جانبی همراه است. بنابراین دوز مصرفی این داروها باید توسط
دکتر دیسک کمرمشخص شود.
در حالت کلی مصرف قرص تیزانیدین برای دیسک کمر با 2 میلی گرم شروع و تا زمان تسکین میزان آن به تدریج افزایش پیدا میکند. در صورت نیاز میتوان روزانه تا سه مرتبه از این دارو استفاده نمود. از عوارض قرص تیزانیدین برای دیسک کمر میتوان به خشکی دهان، خواب آلودگی، خستگی و سرگیجه اشاره کرد.
عوارض قرص تیزانیدین شامل افت فشار خون و آسیب کبدی می باشد. در صورت داشتن حالت تهوع و سو هاضمه، مصرف غذاهای سبک و پرهیز از غذاهای پرچرب می تواند موثر باشد.
در صورت داشتن احساس سبکی سر بهتر است تا جای ممکن تغییر وضعیت از حالت خوابیده به نشسته و ایستاده به آرامی صورت گیرد. همچنین هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها احتیاط بیشتری رعایت شود.
در موارد بسیار اندکی با مصرف این دارو عوارض کبدی ایجاد شده است که در صورت انجام آزمایشات بالینی زیر نظر متحصص مشکلی ایجاد نخواهد شد. بهتر است در صورت داشتن علائمی همچون تهوع، کاهش ناگهانی وزن، خستگی شدید و کاهش حجم ادرار به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو بر سیستم اعصاب مرکزی نیز ممکن تاثیر گذاشته و سبب ایجاد خوابآلودگی، گیجی، عصبانیت، اختلال تکلم، هذیان و توهم بینایی گردد.
همچنین ممکن است بر سیستم قلبی و عروقی اثر گذاشته و سبب افت فشار خون و برادیکاردی شود. در صورت تاثیر بر سیستم تنفسی سبب علائمی شبیه آنفولانزا، فارنژیت و رینیت میشود.
در صورت تاثیر بر سیستم گوارشی با خشکی دهان، یبوست، استفراغ، سوء هاضمه و تهوع همراه است. در صورت داشتن علائم آلرژیک مانند ورم، کهیر، تورم صورت و گلو به اورژانس مراجعه شود.
برای کاهش عوارض قرص تیزانیدین بهتر است همیشه با روندی ثابت همراه با غذا یا بدون غذا مصرف شود. از مصرف الکل در حین مصرف این دارو، پرهیز شود زیرا مصرف الکل می تواند عوارض قرص تیزانیدین را تشدید نماید.
در صورت مراجعه به دندان پزشکی حتما دندان پزشک در جریان مصرف تیزانیدین قرار داده شود. طبق تحقیقات انجام شده نزدیک به نیمی از مصرف کنندگان قرص تیزانیدین برای دیسک کمر ، احساس آرامش یا خواب آلودگی را با مصرف آن تجربه مینمایند. در 10% این موارد آرامبخشی شدید خواهد بود.
بر اساس مطالعات انجام شده برخی از مصرف کنندگان قرص تیزانیدین برای دیسک کمر زنان، دچار افزایش آنزیمهای کبدی تا بیش از سه برابر از حد طبیعی میشوند. در اکثر موارد با ترک مصرف دارو، آنزیمها به حالت طبیعی بر میگردد.
در برخی موارد مصرف کنندگان قرص تیزانیدین برای دیسک کمر ، دچار توهم یا هذیان خواهند شد. توهم شامل دیدن، شنیدن، چشیدن، بوییدن یا اعتقاد به چیزی است که در واقعیت وجود ندارد.
مصرف قرص تیزانیدین برای دیسک کمر زنان، با داروهای فلووکسامین و سیپروفلوکساسین تداخل دارویی داشته و در صورت مصرف هر یک از این داروها نباید تیزانیدین مصرف نمایید.
قرص تیزانیدین برای دیسک کمر حتما باید طبق تجویز پزشک مصرف شود، زیرا ممکن است باعث افزایش عوارض جانبی یا کاهش اثر درمانی دارو گردد. در صورت بروز هرگونه تغییر در نحوه عملکرد قرص تیزانیدین به عنوان قرص برای دیسک کمر یا ایجاد عوارض جانبی حتما به پزشک اطلاع داده شود.
مصرف بیش از حد این دارو برای کبد مضر است. بنابراین نباید دارو بیش از مقدار تجویز شده توسط پزشک مصرف شود.
در صورت مصرف داروهای سرما خوردگی یا حساسیت، داروهای ضد درد مرفین دار، قرص خواب آور یا ضدافسردگی ممکن است به تاثیر خواب آلودگی تیزانیدین افزوده شود.
در صورت داشتن حساسیت به تیزانیدین و یا مصرف داروهای ضدافسردگی یا آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین نباید از این دارو استفاده شود.
در صورت داشتن سابقه بیماری های کبدی یا کلیوی و فشار خون پایین باید پیش از مصرف به پزشک خود اطلاع دهید.
پیش از مصرف تیزانیدین در صورت استفاده از قرص خواب، داروهای ضد درد، داروهای ضد سرفه، داروی آرامبخش ماهیچه یا داروی اضطراب به پزشک خود اطلاع دهید.
تیزانیدین با داروهای فشار خون مانند کلونیدین،گوانفاسین، متیلدوپا و داروهای قلبی مانند وارپامیل، پروپافنون تداخل دارویی داشته و در صورت مصرف هر یک از این داروها با پزشک مشورت شود.
مصرف تیزانیدین با داروهای بنزودیازپینها مانند آلپرازولام، لورازپام یا دیازپام ممکن است سبب خواب آلودگی بیش از حد شود.
تیزانیدین با قرصهای ضد بارداری نیز تداخل داشته و سبب کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب یا خواب آلودگی شدید میشود. بنابراین در زمان مصرف این دارو از روش های دیگر کنترل بارداری استفاده شود.
♦ دیسک دژنراتیو یا کم آب
در زمان بروز دیسک دژنراتیو، دیسک خاصیت اسفنجی خود را از دست داده و اصطلاحا دیسک کم آب میگردد. دژنرسانس یا خراب شدن دیسک در واقع یک روند طبیعی است که با افزایش سن در برخی افراد رخ میدهد. با افزایش سن، دیسکهای ستون فقرات دچار سایش میشوند. این مشکل زمانی بیماری تلقی میشود که صدمه به دیسکها درد ایجاد نماید.
♦ بیرون زدگی دیسک کمر
این مشکل معمولا با افزایش سن و ایجاد بیرون زدگی دیسک به علت هیدراته شدن ایجاد می شود. دیسک خاصیت خود ترمیمی داشته اما در برخی موارد میزان ایجاد ترک بیشتر از میزان ترمیم آن ها می باشد به همین جهت دیسک همیشه ترک خواهد داشت.
♦ دیسک برجسته یا برآمده
با ادامه یافتن فشار بر دیسک ترکها بیشتر شده و مایع ژلاتینی هسته دیسک از داخل حلقه بیرون میزند. در این وضعیت برجستگی دیسک ایجاد میشود. در برخی موارد فتق دیسک با دیسکهای برجسته یا برآمده اشتباه گرفته میشود.
در فتق دیسک، غشای سخت اطراف دیسک پاره شده و ماده نرم و ژلاتینی داخل آن خارج میشود. اما در دیسک برآمده، اطرف یکی از دیسکها برجستگی ایجاد شده اما غشای سخت پاره نمیشود. این برآمدگیها به عصب فشار وارد کرده و سبب درد میگردد.
با توجه به محل قرار گرفتن دیسک برآمده، ممکن است این علائم در نقاط مختلف بدن ایجاد شود. مثلا اگر دیسک برآمده در ناحیه کمر باشد، فرد این احساسات را در پایین کمر، پاها، باسن و تجربه مینماید. اما اگر در ناحیه گردن باشد، فرد این علائم را در گردن، بازوها یا دستان تجربه میکند.
هنگام داشتن دیسکهای برجسته ستون فقرات توراسیک، ممکن است فرد درد پشت کمر را در سراسر معده یا قفسه سینه احساس نماید. معمولا این نوع درد با مشکلات قلبی عروقی اشتباه گرفته خواهد شد. در صورت داشتن درد قفسه سینه شدید، آن را جدی گرفته و نسبت به درمان آن اقدام کنید.
♦ دردهای مصون به عصب سیاتیک
اسیاتیک شامل درد پا در امتداد عصب سیاتیک بزرگ که در پشت هر یک از پاها قرار دارد میشود. این درد معمولا همراه با گزگز، بی حسی و ضعف ناشی از کمر میباشد. سیاتیک به خودی خود یک بیماری محسوب نمیشود. بلکه علائم بیماری دیگری است، که ممکن است شامل بیماری دیسک دژنراتیو، فتق دیسک و تنگی کانال نخاعی شود.
♦ تومورهای ستون فقرات
تومورهای مهره ای ستون فقرات، بر روی استخوان ها یا مهرههای ستون فقرات تاثیر خواهند گذاشت. تومورهایی که روی مهرهها میگذارند، معمولا از سرطانها در سایر قسمتهای بدن متاستاز میگردند. تومور مهرهای با ایجاد فشار بر نخاع یا ریشههای عصبی بر عملکرد عصبی تاثیر خواهد گذاشت.
با توجه به این که این تومورها در داخل استخوان رشد میکنند، ممکن است سبب درد، شکستگی مهرهها یا مشکلاتی در ستون فقرات گردند.
♦ سر خوردگی مهره
در صورت داشتن درد سیاتیک ممکن است فرد درد مداوم در یک طرف ساق پا و باسن، درد پا به خصوص هنگام نشستن، درد پا همراه با احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن و درد شدید هنگام راه رفتن و ایستادن را تجربه نماید.
این وضعیت به ندرت روی هر دو پا تاثیر خواهد گذاشت. ممکن است درد ناشی از سیاتیک در اثر تحریک ایجاد شود و یا با توجه به موقعیت عصب آسیب دیده ثابت و همیشگی خواهد بود.
ممکن است افزایش سن، اضافه وزن، دیابت و نشستن طولانی مدت خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش دهند. در برخی موارد بیماری زمینهای با جراحی درمان میشود. البته سیاتیک به ندرت نیاز به جراحی خواهد داشت زیرا این عارضه علائم بیماری دیگری میباشد.
♦ پارگی دیسک کمر
با پارگی دیسک کمر تمام لایه های حلقه دیسک پاره شده و مایع ژلاتینی هسته دیسک به بیرون درز پیدا خواهد کرد. از رایجترین مشکلات دیسک فتق دیسک میباشد که برخی مواقع به آن دیسک لغزیده یا دیسک پاره شده نیز گفته میشود.
در این وضعیت، مواد نرم داخل دیسک از پارگی در قسمت بیرونی سختتر عبور میکند و گاهی عصبهای اطراف را تحریک کرده و سبب درد و علائم مختلف دیگر خواهد شد. علائم فتق دیسک در افراد با یکدیگر متفاوت است.
این علائم شامل درد بازو، درد پا، بی حسی، مور مور شدن و ضعف میباشد. از آن جایی که این مشکل اغلب نتیجه پیری است، اما ممکن است مشکلات فتق دیسک نخاع در نتیجه برداشتن نامناسب اجسام سنگین باشد. در برخی موارد فتق دیسک ممکن است در اثر حوادث آسیب زا، مانند سقوط یا ضربه به پشت، ایجاد گردد.
♦ بیرون زدگی دیسک
در صورتی که بیرون زدگی دیسک شدید باشد و بیش از نصف کانال نخاعی را پر کرده باشد بیرون زدگی دیسک نام دارد.
♦ درگیری عصب یا گیر افتادگی عصب
درگیری عصب در سراسر بدن میتواند رخ دهد اما داشتن دیسک فتق یکی از مهمترین دلایل ایجاد درگیری عصب میباشد. اگر در قسمت پایین ستون فقرات فتق دیسک وجود داشته باشد، ممکن است به ریشه عصب فشار وارد شود که سبب درد در پا میگردد.
از علائم درگیری عصب میتوان به احساس خواب رفتگی در پاها یا دستها، ضعف عضلانی، بی حسی در مناطق تحت درگیری عصب، احساس سوزن و سوزن شدن، احساس دردهای انتشاری و تیز اشاره کرد.
♦ تنگی مجرای ستون فقرات
تنگی مجرای ستون فقرات، در واقع تنگی فضای باز ستون فقرات در ناحیه کمر و گردن میباشد. تنگی مجرای ستون فقرات، فشار را بر اعصاب ستون فقرات وارد میکند و سبب ایجاد علائم ناخوشایند شده که با گذشت زمان تشدید میشوند.
علائم تنگی نخاع با توجه به محل آن متفاوت خواهد بود و شامل راه رفتن دشوار، از دست دادن کنترل روده یا مثانه، عدم تعادل، بی حسی و سوزن سوزن شدن دستها و پاها، درد در گردن، ضعف در دستها، بازوها یا پاها، کمردرد و درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا میباشد.
در صورت مشکوک بودن به تنگی ستون فقرات باید به پزشک مراجعه کرده تا سایر موارد از جمله فتق دیسک، رشد بیش از حد استخوان، ضخیم شدن رباطها و آسیبهای ستون فقرات بررسی شوند و در صورت نیاز قرص برای دیسک کمر تجویز شود.
معمولا بیشتر افراد بالای ۵۰ سال در معرض تنگی نخاع قرار دارند، اما ممکن است در سنین پایین نیز به دلیل تغییر شکل مادرزادی ستون فقرات و بیماریهای ژنتیکی موثر بر رشد استخوان یا ضربه نیز ایجاد شود.
♦ فتق دیسک در داخل تنه مهره
در فتق دیسک داخل تنه مهره پارگی دیسک به طور عمودی است و لایه غضروفی بالا و پایین را سوراخ میکند. دیسک کمر ممکن است بر ریشههای عصبی در پشت فضای دیسک فشار وارد نماید.
علائم فتق دیسک شامل درد، ضعف، بی حسی در پاها، کاهش میل جنسی و اختلالات ادراری میباشد. فتق دیسک معمولا در ستون فقرات پایین کمر به خصوص بین مهرههای چهارم و پنجم کمر رخ میدهد. فتق دیسک کمر در برخی موارد درد کمر ایجاد نخواهد کرد اما سبب درد پا در ناحیه ساق پا و ران میگردد.
♦ آرتروز در ستون فقرات
آرتروز در ستون فقرات ممکن است سبب سفت شدن و درد در دست و پا گردد. اما باید توجه داشت که آرتروز میتواند بر ستون فقرات نیز تاثیر گذار باشد. هر مهرهی ستون فقرات با دو مفصل و یک دیسک بین مهرهای به مهره پایین و بالای خود وصل شده است.
این مفاصل وجهی ممکن است در معرض تحلیل و التهاب قرار داشته باشند که سبب درد قابل توجهی در ناحیه گودی کمر خواهد شد.
مصرف قرص تیزانیدین برای از بین بردن اسپاستیسیته عضلات تجویز میشود. این دارو با مهار نورونهای حرکتی سبب شل شدن عضلات میگردد. این دارو به صورت قرص و کپسول تولید میشود. با توجه عوارض قرص تیزانیدین، باید دوز مصرفی توسط پزشک تجویز شود و از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود.
این دارو در دوز های 2، 4 و 6 میلی گرمی وجود دارد. قرص تیزانیدین همان طور که در بالا اشاره شد دارای عوارض مختلفی است که هنگام تجویز و مصرف باید به آنها توجه داشت. در صورت داشتن هر گونه مشکل پس از مصرف باید به پزشک اطلاع داده شود تا فرد دچار عوارض بعدی نشود.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو