نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
علت درد لگن و زانو چیست؟
درد لگن و زانو از جمله مشکلاتی است که بر روی کیفیت زندگی و فعالیت‌های روزانه افراد تأثیرگذار است. این درد ممکن است به دلیل مشکلات مفصلی، استخوانی، عضلانی، عصبی یا عوامل دیگر ایجاد شود. همچنین می‌تواند از علائم دیگری نظیر: آرتروز، التهاب مفاصل، آسیب استخوانی یا مشکلات دیگر ناشی شود. بنابراین، مراجعه به‌موقع به کلینیک فوق تخصصی لگن یکی از راهکارهای موثر درمانی درد لگن با زانو محسوب می‌شود. این نوع درد به‌صورت حاد یا مزمن، تدریجی یا ناگهانی، پراکنده یا محدود در یک ناحیه خاص بروز پیدا می‌کند. در این مقاله، به بررسی علل مختلف درد در لگن و زانو، تأثیرات آن بر روی زندگی روزمره افراد و راه‌های ممکن برای تشخیص و درمان این درد خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
ارتباط زانو درد و لگن
درد زانو و لگن می‌تواند منشا مختلفی داشته باشد و به‌عنوان یک نشانه یا علامت از وضعیت‌های مختلف در بدن تلقی می‌شود. درک این ارتباط می‌تواند به تشخیص بهتر و درمان مشکلات مربوطه کمک کند. در زیر به برخی از دلایل ممکن برای ارتباط درد در زانو و لگن اشاره می‌شود:
مشکلات در مفاصل زانو و لگن می‌توانند به دلیل تأثیرات مستقیم یا غیرمستقیم باعث درد هم‌زمان در این دو عضو بدن شوند. برای مثال، مشکلاتی مانند: التهاب مفصلی، آرتروز، ترمیم ناقص پس از آسیب، یا ترشح مایع مفصلی می‌توانند علت این درد باشند.
عواملی مانند کشیدگی عضلات، التهاب تاندون‌ها، یا مشکلات در موقعیت عادی عضلات می‌توانند به طور غیرمستقیم باعث درد هم‌زمان در زانو و لگن شوند.
رادیوپاتی لگنی یک شرایط پزشکی است که در آن تاندون عضلاتی که از ناحیه لگن به سمت زانو می‌رود دچار التهاب و تحلیل می‌شود. این شرایط می‌تواند علت درد و مشکلات در ناحیه زانو و لگن باشد.
اختلالات عصبی می‌توانند باعث درد در نواحی مختلف بدن شوند. برخی از عصب‌ها از ناحیه لگن به سمت زانو عبور می‌کنند، اگر عصب‌ها تحت‌فشار قرار گیرند یا آسیب ببینند، می‌توانند در هر دو ناحیه باعث ایجاد درد شوند.
درد زانو و لگن ناشي از مشکلات عصبي
مشکلات عصبی می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث درد لگن یا زانو شوند. عصب‌ها از ناحیه‌های مختلف بدن به زانو و لگن عبور می‌کنند و هرگونه فشار، التهاب یا آسیب به این عصب‌ها می‌تواند به درد در زانو و لگن و ناراحتی در این نواحی منجر شود. در زیر، برخی از مشکلات عصبی که ممکن است با درد در زانو و لگن همراه باشند، آمده است:
عصب سیاتیک یکی از بزرگ‌ترین عصب‌های بدن است که از ناحیه کمر به سمت پا می‌رود. در صورت فشار، التهاب یا تراکم این عصب، درد شدید از ناحیه کمر به سمت لگن، زانو و پا انتقال می‌یابد. این درد به‌عنوان «شیاتیکا» شناخته می‌شود و می‌تواند باعث درد زانو و لگن همچنین احساس سوزش، تورم و احساس فشار در این نواحی شود.
این عصب از ناحیه کمر به سمت لگن، ران و زانو می‌رود. در صورت فشار یا التهاب این عصب، درد و ناراحتی در زانو و لگن ایجاد می‌شود.
این عصب از ناحیه کمر به سمت زانو و لگن می‌رود. مشکلاتی مانند: فشار یا آسیب به این عصب می‌تواند منجر به درد، سوزش و تحلیل در نواحی زانو و لگن شود.
این عصب مرتبط با ارگان‌های تناسلی و نحوه کنترل درد در نواحی لگنی است. مشکلات در این عصب ممکن است به درد در زانو و لگن منجر شود.
-
عوامل عصبی سیستم عصبی مرکزی
مشکلاتی مانند: فشار یا آسیب به نخاع فقرات و مغز ممکن است به تغییر در مسیر عصب‌ها و در نتیجه درد در زانو و لگن منجر شوند.
تأثیرات مشکلات مفصلي بر درد لگن با زانو
مشکلات مفصلی می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث درد زانو و لگن شوند. در زیر، تأثیرات مشکلات مفصلی مختلف بر زانو و لگن را بررسی می‌کنیم:
آرتروز در مفصل‌های زانو و لگن ممکن است باعث تخریب و سایش غضروف مفاصل شود. این فرآیند می‌تواند به التهاب و درد منجر شود که در نتیجه باعث بروز درد زانو و لگن می‌شود.
بیماری‌های التهابی مانند: روماتوئید و التهاب مفاصل مزمن ممکن است به‌صورت غیرمستقیم باعث درد و التهاب استخوان لگن و زانو و همچنین مفاصل آن‌ها شوند.
کیست استخوان می‌تواند یک توده مایع در ناحیه لگن ايجاد کند که باعث فشار به عصب‌ها و بافت‌های اطراف، به‌ویژه زانو، می‌شود.
آسیب به مفاصل لگن و زانو می‌تواند درد در این اعضا ایجاد کند. در مواردی که ترمیم آسیب به‌درستی انجام نشود، مشکلات مفصلی برای مدت طولانی باقی می‌ماند و باعث درد و ناراحتی بیشتری می‌شوند.
آسیب به غضروف مفصلی ممکن است باعث کاهش وسایل پوششی بین مفاصل شود که منجر به درد و سفتی زانو و لگن می‌شود.
بعضی از مشکلات مفصلی ممکن است به تشنجات عضلانی منجر شوند که درد و تنش در نواحی مختلف بدن، از جمله: زانو و لگن، را ایجاد می‌کنند.
التهاب تاندون‌ها و علت درد لگن تا زانو
التهاب تاندون‌ها می‌تواند به درد از لگن تا زانو منجر شود. این التهاب ممکن است به‌طور مستقیم تمام مسیر تاندون را درگیر کند یا به‌طور غیرمستقیم از نواحی اطراف به تاندون انتقال یابد. در زیر علل و تأثیرات التهاب تاندون‌ها بر درد از لگن تا زانو را بررسی می‌کنیم:
این تاندون از عضلات جلوی ران به سمت زانو می‌رود. التهاب تاندون فمورال می‌تواند درد و ناراحتی در مسیر این تاندون از لگن تا زانو ایجاد کند.
تاندون پاتلا از مچ پا به سمت زانو امتداد دارد. التهاب این تاندون می‌تواند باعث درد در ناحیه جلویی زانو حتی در سطح بالایی لگن شود.
این تاندون از پشت مچ پا به‌طرف بالا به سمت لگن امتداد دارد. در صورت التهاب تاندون آشیل ممکن است درد از زانو به لگن تا محدوده کمر احساس شود.
-
تنش تاندون‌ها به دلیل فعالیت فیزیکی
استفاده زیاد و تنش مداوم بر روی تاندون‌ها، به‌خصوص زمانی که عضلات به‌درستی گرم نشده‌اند، می‌تواند منجر به التهاب و در نتیجه درد از لگن تا زانو شود.
آيا درد لگن و زانو چپ و راست تفاوتي دارد؟
درد لگن از سمت چپ تا زانو و درد لگن از سمت راست تا زانو ممکن است دارای تفاوت‌هایی باشد. این تفاوت‌ها ممکن است به دلیل تفاوت در منشأ درد، مشکلات مرتبط با ساختار بدن و علل مختلفی باشند. در زیر به تفاوت‌های ممکن بین درد لگن از سمت چپ تا زانو و درد لگن از سمت راست تا زانو می‌پردازیم:
درد از سمت چپ تا زانو ممکن است به دلیل مشکلات مفصلی چپ لگن، مفاصل چپ ران، تاندون‌ها و عضلات این ناحیه ایجاد شود. به همین ترتیب، درد از سمت راست تا زانو ممکن است مرتبط با مشکلات مشابه در ناحیه راست لگن و ران باشد.
در برخی موارد، درد از یک ناحیه به ناحیه دیگر انتقال می‌یابد. به‌عبارت‌دیگر، گاهی اوقات درد در لگن و زانو از لگن چپ به زانو راست و برعکس انتقال می‌یابد. این وضعیت ممکن است به دلیل رابطه میان عصب‌ها، مسیرهای درد و تداخل‌های ممکن در جسم اتفاق بیفتد.
نحوه ساختار بدن هر فرد ممکن است موجب تفاوت درد لگن تا زانو از سمت چپ به نسبت سمت راست و بالعکس شود. قرارگیری در این وضعیت باعث قوس مهره‌ها، مکان‌های مفصلی، طرز چرخش و حرکات بدن می‌شود.
نحوه توزیع وزن بدن بین دو پا ممکن است نقشی در ایجاد درد داشته باشد. اگر وزن بیشتری روی یک پا قرار داشته باشد، ممکن است درد مختصر مرتبط با این وزن بیشتر ایجاد شود.
درد از لگن تا پشت زانو ناشي از آرتروز
درد لگن و زانو ناشی از آرتروز می‌تواند نشانه‌ای از تخریب غضروف مفاصل در این نواحی باشد. آرتروز یک بیماری مفصلی مزمن است که به طور تدریجی باعث تخریب و آسیب غضروف مفاصل می‌شود. این تخریب غضروف می‌تواند به درد، سفتی، تورم و محدودیت حرکت در مفاصل منجر شود.
درصورتی‌که آرتروز در مفاصل لگن و زانو وجود داشته باشد، ممکن است علائم و عوارضی از خود بروز دهد. این درد معمولاً با فعالیت‌های روزانه تشدید می‌شود و ممکن است شبانه‌روز احساس شود. آرتروز می‌تواند به التهاب و تورم مفاصل منجر شود و در نهایت باعث تحریک عصب‌ها و ایجاد درد می‌شود.
به دلیل تخریب غضروف، حرکت‌های مفصلی ممکن است محدود شده و به سفتی و سختی در مفاصل منجر شود. بسیاری از افراد سختی و سفتی ناشي از آرتروز را در مفاصل خود در صبحگاه تجربه می‌کنند که به نام «سختی صبحگاهی» شناخته می‌شود. آرتروز می‌تواند به تولید صداهای مفصلی همچون خراشیدن یا پاپ در مفاصل منجر شود.
راه‌های درمان درد استخوان لگن و زانو
درمان درد زانو با لگن بستگی به علت اصلی درد، شدت آن، و وضعیت شما دارد. در ادامه، تعدادی از راه‌های ممکن برای درمان مفصل لگن و زانو را ذکر می‌کنیم.
1. داروها
-
ضد التهاب‌های غیراستروئیدی: این داروها می‌توانند التهابات را کاهش داده و درد را تسکین دهند.
-
داروهای ضددرد: مانند آسپرین، کدئین، پاراستامول و دیگر داروهای ضددرد می‌توانند در کاهش درد استخوان لگن و زانو موثر باشند.
2. فیزیوتراپی
-
تمرینات تقویتی و کشش: تمرینات مخصوص جهت تقویت عضلات و کشش عضلات اطراف مفاصل می‌تواند در بهبود وضعیت مفصلی کمک کند.
-
تمرینات تعادل و پایداری: تقویت تعادل و پایداری می‌تواند در کاهش خطر آسیب و تعادل در ناحیه زانو و لگن مؤثر باشد.
3. تزریق‌های محلی
-
تزریق کورتیکواستروئیدها: تزریق کورتیکواستروئیدها به مفاصل یا نواحی مختلف ممکن است در کاهش التهاب و درد مفید باشد.
-
تزریق‌های آمینوگلیکوزیدها: این نوع تزریق ممکن است برای تسکین درد در مفاصل مؤثر باشند.
4. تغییرات در سبک زندگی
-
کاهش وزن: در صورت لزوم، کاهش وزن می‌تواند به کاهش فشار بر مفاصل و درد آن کمک کند.
-
فعالیت‌های منظم: انجام فعالیت‌های تناسب‌اندام و منظم به حفظ قوام و انعطاف‌پذیری عضلات و مفاصل کمک می‌کند.
5. درمان‌های تکمیلی
-
ماساژ و طب سوزنی: این روش‌ها ممکن است به تسکین درد و کاهش تنش‌های عضلانی کمک کنند.
-
تکنیک‌های آرام‌بخشی: مانند یوگا و مدیتیشن می‌توانند به کاهش تنش‌ها و درد کمک کنند.
راه‌های جلوگیری از ايجاد درد در لگن و زانو
جلوگیری از درد لگن و پا به‌وسیله تغییرات در سبک زندگی می‌تواند از ریسک ایجاد درد و مشکلات مفصلی جلوگیری کند. در زیر تعدادی از راه‌های جلوگیری از درد در لگن و زانو آورده شده است:
حفظ وزن مناسب باعث کاهش فشار و تنش‌های اضافی بر مفاصل زانو و لگن می‌شود. وزن اضافی می‌تواند باعث تشدید درد و مشکلات مفصلی شود.
انجام ورزش‌های منظم و تمرینات تقویتی و کششی می‌تواند عضلات را قوی‌تر کرده و استحکام مفاصل را افزایش دهد. انجام ورزش‌هایی مانند: شنا، دوچرخه‌سواری، یوگا و پیاده‌روی مناسب است.
-
استفاده صحیح از تکنیک‌های حرکتی
در وقت انجام فعالیت‌های روزانه یا ورزشی، به تکنیک‌های صحیح حرکتی توجه کنید. از بلندشدن، خم‌شدن و حرکات چرخشي به‌درستی استفاده کنید.
به بدن خود استراحت کافی بدهید. استراحت مناسب بعد از ورزش یا فعالیت‌های سنگین به بازسازی عضلات و مفاصل کمک می‌کند.
-
استفاده مناسب از ابزارها و وسایل
در حین انجام کارهای روزمره یا فعالیت‌های ورزشی، از ابزارها و وسایل مناسب برای کاهش فشار و تنش بر روی مفاصل استفاده کنید.
-
توجه به شیوه نشست و ایستادن
در حین نشستن و ایستادن، به شیوه‌های صحیح توجه کنید. استفاده از صندلی‌های مناسب و حفظ قوس طبیعی ناحیه کمر می‌تواند از ایجاد مشکلات مفصلی جلوگیری کند.
پیشگیری از تصادفات و ضربه‌های احتمالی به زانو و لگن می‌تواند از ایجاد آسیب و درد این نواحی جلوگیری کند.
خطرات عدم درمان درد در لگن و زانو
درد در این نواحی ممکن است علامتی از مشکلات مفاصل، استخوان‌ها، عضلات و سیستم عصبی باشد. در زیر به برخی از خطرات عدم درمان درد در لگن و زانو اشاره می‌شود:
عدم درمان مشکلات مفصلی، عصبی یا عضلانی ممکن است باعث تشدید درد و علائم شما شود. این امر می‌تواند به‌تدریج منجر به کاهش کیفیت زندگی شما شود.
درد‌های مفصلی و عدم انتخاب شیوه درمانی مناسب ممکن است باعث تشنجات عضلاتی در ناحیه اطراف مفاصل شما شود که در نتیجه باعث تحریک نواحی دردناک می‌شود.
بدون درمان مناسب، مشکلات مفصلی می‌توانند به محدودیت حرکت منجر شوند. این وضعیت ممکن است باعث بروز مشکلات در انجام فعالیت‌های روزانه، ورزش و حتی نشستن یا ایستادن شود.
درد لگن با زانو می‌تواند توانائی شما در انجام وظایف روزانه مانند: راه‌رفتن، بالارفتن و پايين آمدن از پله، نشستن و ایستادن را تحت‌تأثیر قرار دهد.
درد مزمن می‌تواند تأثیرات منفی بر روحیه و روان شما داشته باشد، به‌ویژه اگر منجر به افسردگی و اضطراب شود.
-
تأخیر در تشخیص مشکلات جدی
در برخی موارد، درد لگن و زانو ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مثل: التهاب مفصل روماتوئید، عفونت یا شکستگی باشد. عدم درمان می‌تواند به تأخیر در تشخیص این بیماری منجر شود.
سخن پاياني
در نهایت، مراقبت از سلامتی و رفع درد در نواحی لگن و زانو از اهمیت بالایی برخوردار است. درد لگن و زانو می‌تواند به طور مستقیم بر فعالیت‌های روزانه ما تأثیر بگذارد و باعث محدودیت در تحرک و کیفیت زندگی شود. برای بهبود و تسکین درد، اقداماتی که می‌توان انجام داد، بسیار متنوع و مفید هستند. بهترین راهکار برای درمان درد لگن تا زانو ابتدا شامل تشخیص دقیق علت ایجاد درد می‌شود. مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمون‌های تشخیصی می‌تواند به شناسایی علت اصلی درد کمک کند تا برنامه درمانی مناسب برای شما تجویز شود. ممکن است درمان شما شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی، تمرینات فیزیکی، فیزیوتراپی، دارو درمانی و در برخی موارد جراحی باشد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو